ἐγκαίω
• Alolema(s): ἐγκάω Vit.Hom.Sud.529.4, Hippiatr.Paris.372
• Grafía: frec. graf. en inscr. ἐνκ-
• Morfología: [aor. ind. 3a sg. ἐνέκαεν inscr. en Plin.HN 35.122, Paus.1.42.6, aor. part. nom. ἐγκαύσας Hp.Mul.2.109a, ID 290.233 (III a.C.), dat. hενκέαντι IG 13.476.47 (V a.C.)]


I tr.

1 prender, encender ἄνθρακας Hp.Nat.Mul.109a, κάμινον Vit.Hom.Sud.p.529.4, Ps.Hdt.Vit.Hom.32, en v. pas. ὀβελούς τ', ἄκρους μὲν ἐγκεκαυμένους πυρί E.Cyc.393, c. enálage οἶκοι ... τῷ κινναμώμῳ ἐγκαιόμενοι casas en las que se quema cinamomo Luc.VH 2.11, fig. φθόνος ... ἡ τοῖς σπλάγχνοις ἐγκαιομένη φλόξ Gr.Nyss.V.Mos.122.18
abs. encender fuego en un hoyo o fogón, c. dat. instrum. ἔπειτα χρὴ ἐγκαίειν ξύλοις, ἕως τὸν βόθρον διάπυρον ποιήσῃς Hp.Mul.2.133
del ardor solar quemar, causar quemaduras ἐὰν ἥλιος ἐγκαύσας βλάψῃ τὰ πρόβατα Gp.18.17.1.

2 marcar a fuego, dejar señalado con fuego c. ac. int. στίγματα ... κατὰ τὸ μεσόφρυον Luc.Pisc.46
c. ac. de obj. ext. ἐπὶ πάντας ... ἰόντες ἢ στεφανοῦτε ἢ ἐγκαίετε Luc.Pisc.52, en v. pas. ἐγκεκαυμένα βοσκήματα ID 503.26 (IV/III a.C.)
c. doble ac., int. y de obj. ext., en v. pas. βοῦς ἰδόντας ἐγκεκαυμένας ῥόπαλον al ver unas vacas que tenían marcada a fuego una clava Arr.An.5.3.4.

3 pintar al encausto c. ac. ext. τὸ κυμάτιον IG l.c., τὸ ἐπί[κρανον IG 22.1665.23 (IV a.C.), τὰς προηνεμίδας θύρας ID 290.145, cf. 229, 233 (III a.C.), πίνακας ID 366A.25 (III a.C.), τῆς Ἀφροδίτης τὸ ἄγαλμα ID 290.151 (III a.C.), rejas de ventanas PCair.Zen.663.8 (III a.C.), τὰ καμμάλια ... ἴῳ PCair.Zen.847.1.19, cf. 8 (III a.C.), en v. pas. AB 250.24
abs. τῷ δὲ ἐγκαίειν καὶ ζωγραφεῖν ἐπιχειροῦντι LXX 2Ma.2.29, Elasippus ... picturae suae inscripsit ἐνέκαεν Plin.l.c., cf. Lindos 126.6 (III a.C.).

4 sacrificar, quemar como sacrificio Διῒ Ἀγοραίῳ καὶ Ἥρᾳ ἀμνὸν καὶ ὄρνιν IG 10(2).2.348.11, cf. 17 (II d.C.), abs. τῷ Ἀπόλλωνι Paus.l.c.

5 quemar, cauterizar τὸ ἀριστερὸν πλευρόν Hippiatr.40.3, c. dat. instrum. τὴν κοιλίαν ... κεντήμασι πολλοῖς καυτῆρος ἔγκαιε Hippiatr.101.6, abs. μίσυ καύσας ... χρῶ, καὶ μὴ πολὺ βάλῃς, μὴ ἐγκαῇ Hippiatr.Paris.372.

II intr., en v. med.-pas., medic. calentarse en exceso, quemarse, en v. pas. sufrir insolación, padecer una gran calentura básicamente debida al sol o a un excesivo calor τοῦτον ... φαλακρὸν ὄντα ἐγκαυθῆναι ὑπὸ ἡλίου D.L.7.164, θερμασίαν ... καταλαμβάνειν ... αὐτὴν ἐγκαυθεῖσαν que ésta (la cabeza) recalentada en exceso coge calentura Gal.7.332, πολλάκις γὰρ ἤρξαντό τινες νοσημάτων χαλεπῶν κατά τινα συντυχίαν, οἷον οἰνωθέντες, ἢ ἐγκαυθέντες, ἢ ψυχθέντες Gal.11.7, cf. 4.742, 7.331, 9.699, Aët.5.66, c. ac. de rel. οἱ τὴν κεφαλὴν ἐγκαυθέντες Alex.Trall.1.467.20
ser atacado por un fuerte ardor debido a causas internas μάλιστα δὲ τὰ περὶ τὴν κοιλίαν ἐγκαίεσθαι Ruf. en Orib.8.24.61.