ἀνδρεία, -ας, ἡ
• Alolema(s): jón. -ηίη Hdt.7.99
• Morfología: [en mss. gener. ἀνδρία, el metro exige ἀνδρεία en Ar.Nu.510, ἀνδρία en E.HF 475 (cód.), otros casos son ambiguos; los gramáticos discrepan, cf. A.D.Adu.136.8 y Orus en EM 461.53G.]


I de pers.

1 valor, valentía de varones θυμὸς ἀνδρείῃ φλέγων ἔπνει A.Th.52, ἀνδρείᾳ ἐπιφανής notable por su valor Th.6.72, τῇ μὲν ἀνδρείᾳ οὐχ ἥσσους no inferiores en valor Th.6.69, τόλμα ... ἀλόγιστος ἀνδρεία φιλέταιρος ἐνομίσθη Th.3.82, Λακεδαιμόνιοι ... τῇ ἀνδρείῃ ἔδειξαν οὐχ ἧσσον περιγιγνόμενοί Th.5.72, ἀνδρείη τὰς ἄτας μικρὰς ἔρδει Democr.B 213, Θεμιστοκλέα κρείττονα εἶναι τοῦ ἀρρένων γένους κατὰ ἀνδρείαν Theo Prog.p.114.20, cf. Simon.74.7, Carm.Pop.27.3, E.Tr.674, Ar.Nu.510, Th.2.39, D.14.8, Plb.8.10.5, Str.3.1.8
tb. de mujeres τιμᾶν ἅπαντας οὕνεκ' ἀνδρείας S.El.983, ὑπὸ ἀνδρηίης ἐστρατεύετο Hdt.7.99
en definiciones diversas ἡ σοφία ... τῶν δεινῶν ... ἀνδρεία ἐστίν Pl.Prt.360d, ἀνδρείαν ... μέρος ἓν ἀρετῆς ἡμῖν εἶναι Pl.Plt.306a, ἡ σωφροσύνη καὶ ἡ δικαιοσύνη καὶ ἄλλαι ἀρεταί X.Ep.1, ἀνδρείαν ... τῶν καλῶν νομίζεις εἶναι; X.Mem.4.6.10, περὶ ... φόβους καὶ θάρρη ἀνδρεία μεσότης Arist.EN 1107a33, cf. 1115a6, Pl.La.192b, Arist.Rh.1366b11, Pol.1260a22, Origenes Cels.5.47, Certamen 168, Ph.1.58, 1.375.

2 edad viril, madurez ἀνδρεία· ἡ τῶν ἀνδρῶν ἡλικία Antipho Soph.B 67a
fuerza viril ἰσχύι δὲ καὶ τᾷ τοῦ σώματος ἀνδρείᾳ Artem.1.45.

3 peyor. osadía, desvergüenza ὡς δὲ ψεύδεσθαι καὶ ἐξαπατᾶν ... οὐκ ἔχω ταύτην τὴν ἀνδρείαν D.Chr.12.13.

II tard. de pers. como tít. excelencia οὐ λέληθεν τὴν σὴν ἀνδρείαν PAmh.82.5 (III/IV d.C.), καταλαμβάνω τὴν σὴν ἀν]δρείαν PCair.Isidor.76.17 (IV d.C.), ἐπὶ τὴν ἀνδρίαν τοῦ κυρίου μου POxy.66.18 (IV d.C.), εἰς τὴν ἀνδρίαν τοῦ αὐτοῦ κυρίου SB 9691.30 (IV d.C.), cf. SB 9690.5 (IV d.C.), POxy.1468.9 (III d.C.), PFlor.36.17 (IV d.C.).

III de cosas y acciones

1 plu. hazañas, actos de valentía εἴτε ἀνδρείαις εἴτε πολεμικαῖς μηχαναῖς Pl.Lg.922a
sent. irón. αἱ διὰ τῶν λόγων ἀνδρεῖαι actos de valentía de boquilla D.Prooem.45.

2 excelencia ἀ. τοῦ ποιήματος LXX Ec.4.4.

IV parte de la casa reservada a los hombres οἱ τὰς οἰκίας ἐκ[τη]μένοι τήν τε ἀνδρείαν καὶ τὴν γυναικ[εί]αν παρεχόντω IC 36c.33, 36.