ἐξαίρετος, -ον
• Morfología: [edd. frec. acent. -αιρετός]
I
γυναῖκεςIl.2.227,
ΚασσάνδρανE.Tr.249, cf. D.H.4.1, Str.8.5.4,
πολλῶν χρημάτων ἐξαίρετον ἄνθοςde Casandra, A.A.954,
δώρημαA.Eu.402,
γέραςE.Andr.14, cf. D.19.247, D.S.5.45, Ph.1.279, Paus.7.17.13,
προφῆτις ... ἐξαίρετοςentre las mujeres de Delfos, E.Io 1323, de compañeros de expedición
κοῦροιOd.4.643,
περὶ ὧν ἐ. ἡ βουλὴ φύλαξ ... τέτακταιD.20.157, de tierras y propiedades, frec. conquistadas
ἄρουραιHdt.2.141, 168,
γῆX.Lac.15.3,
χώραD.H.3.1, D.C.38.1.4, cf. App.Pun.106
•en constr. pred.
ἡ ... Ἄνθυλλα ἐοῦσα λογίμη πόλις ... ἐ. δίδοται τοῦ ... βασιλεύοντος τῇ γυναικίHdt.2.98, cf. 6.130,
ἐγὼ δὲ τάσδε, Τρωιάδος χθονὸς ἐξαίρετ', ... κέκτημαιyo tengo a éstas, botín escogido de la tierra troyana ref. a las esclavas, E.El.1002,
ἔρωςen un doble sent. ref. Casandra, E.Tr.414
ἐξαίρετα λαβεῖν καὶ ἵππους καὶ ζεύγηX.An.7.8.23,
κατὰ τὴν διαίρεσιν ἐξαίρετον ποιησάμενοι τὴν ΚορινθίανD.S.7.9, cf. I.AI 4.166.
2 excepcional, extraordinario, descollante
Χαρίτων ... κᾶποςPi.O.9.26,
ἀγώνPi.O.10.24,
μόχθοςPi.P.2.30,
ποινήPi.N.1.70,
ἐν τοῖσι ἀγῶσι ... προεδρίας ἐξαιρέτουςHdt.6.57, de abstr.
τιμήIsoc.4.94,
τεμένηPl.Lg.738d,
διαιρέσειςref. las musicales, Aristox.Harm.62.17,
δωρεάIG 22.1091.9 (II d.C.),
νοῦςPh.1.15,
ἐξαίρετον ἔχει λόγον παρὰ τοὺς ἐν δεκάδι πάντας ἀριθμούςtiene un lugar excepcional entre todos los números de la decena Ph.1.23, cf. 337, 2.322,
ἀπαρχήI.AI 5.26,
εὐνομίαI.BI 1.403,
φιλίαPHarris 63.6 (II d.C.), cf. App.BC 3.88, Gal.3.256, Origenes Cels.5.42,
δύναμιςRuf.Interrog.63,
χάριςPlu.Cor.10, de pers.
στρατηγόςApp.Pun.60,
ἱερεύςIust.Phil.Dial.118.2,
φίλοςCharito 1.5.2
•neutr. subst. c. gen.
τὸ ... ἐξαίρετόν σοι τῆς συμβουλῆς τοῦτό ἐστινLuc.Rh.Pr.3, cf. Origenes Cels.3.57
•op. a ἴδιος:
οὐδὲν ἐξαίρετον οὐδ' ἴδιον πεποίημαιno he hecho nada excepcional o particular D.18.281, cf. Ph.1.521, D.Chr.75.4, Theol.Ar.15, Luc.Salt.65, D.C.42.19.4
•en el giro
τὸ ἴδιον ἐξαίρετονGal.1.659, 5.872, 9.234,
τὰ ... χείλη φύσιν ἴδιαν ἐξαίρετον ἔχειGal.2.431,
ἰδικώτερον καὶ κατ' ἐξαίρετονAth.299d
•en constr. pred.
τὴν βασιλείαν ἐξαίρετον αὑτοῖς παρ' ἐκείνων ἔλαβονIsoc.6.20,
τινα πτῆσιν ... ἐπέτοντο ἐξαίρετονStr.7.fr.1,
ἵνα τὴν διαβολὴν μὴ ἐξαίρετον ἔχοιεν οἱ Ἀννίβου φίλοιpara que los partidarios de Aníbal no soportaran una acusación especial App.Syr.8,
τί οὖν ἐξαίρετον ἔχεις;Arr.Epict.3.1.25, cf. 4.11.27.
3 especial, particular, propio
φύσιςRuf.Interrog.23,
τοῦτο γὰρ ἐξαίρετον μόν<αι> αἱ ἀσπίδες ἔχουσινPhilum.Ven.24.2,
αὐταῖς (γυναιξίν) ἐξαίρετον ὑπάρχει μόριον ἡ μήτραGal.17(1).158,
σύνταξιςA.D.Synt.83.21, cf. D.Chr.38.31, 39, Dion.Ar.EH 111.5
•c. gen.
τὸ ὑγιάζειν ... ἐξαίρετον γίνεσθαι τοῦ τεχνίτουel proporcionar salud es propio del especialista S.E.M.11.204.
4 puesto aparte, reservado en constr. pred. o como atributo
χίλια τάλαντα ... ἔδοξεν αὐτοῖς ἐξαίρετα ποιησαμένοις ... μὴ ἀναλοῦνTh.2.24,
τριήρεις ... ἐξαιρέτους ἐποιήσαντοTh.2.24, cf. And.3.7,
οἰκία ἐξαίρετος πρὸς τῷ τρίτῳ μέρει τοῦ κλήρουuna casa que va aparte de su tercio de sucesión Is.5.29,
χίλια τάλαντα ... ἐξαίρετα εἶναι τῷ δήμῳAnd.3.7, cf. D.23.181, Anaximen.Rh.1425b22, de naves especiales, como la «Salaminia» IG 22.1612.39, 1611.157 (IV a.C.), c. κατά en giro adv.
ὥς τις κατ' ἐξαίρετον λόγος μέμνηταιcomo menciona un tratado especialmente dedicado Ph.1.114.
5 excepcional, como excepción gener. en constr. pred. o como atributo
ἐξαίρετόν μοι δὸς τόδ'concédeme esto como excepción E.IT 755,
ἐξαίρετον τίθημι τὴν ἀκουσίανS.Fr.746,
τούτῳ μόνῳ Ἀθηναίων ἐξαίρετόν ἐστι καὶ ποιεῖν καὶ λέγειν ... ὅ τι ἂν βούληταιLys.10.3,
ἐξαίρετον δ' ἔλαβον οἱ Καρχηδόνιοι τὴν τῶν Σελινουντίων πόλινD.S.15.17,
μόνην ἐξαίρετον λαβεῖν τὴν τοῦ σώματος ἀσφάλειανobtener sólo y como excepción la seguridad de su persona D.S.19.50,
μηδένα χρόνον ἐξαίρετον πεποιῆσθαι <τοῦ> πρὸς ἡμᾶς πολέμουD.H.6.50, cf. 8.25,
ἐκ κακῶν οὐκ ἐξαίρετοι ἔσονταιLXX Ib.5.5
•c. ποιεῖσθαι:
(ἕνα ἕκαστον) ἀπέκτεινον καὶ ἐξαίρετον ἐποιήσαντο οὐδέναmataron a cada uno, y no hicieron excepciones Th.3.68,
τὴν οἰκίαν καὶ τοὺς παῖδας ... ἐξαιρέτους ἐποιησάμεθαD.40.14
•como trad. de lat. extraordinarius
ἐψηφίσατο τῷ Κάτωνι στρατηγίαν ἐξαίρετον δοθῆναιPlu.Cat.Mi.39.
6 diferenciado, distinguido
τὰς νήσους ... ἐξαιρέτους ποιοῦσινref. a los geógrafos, Arist.Mu.394a3,
ἐξαίρετα θεωρήματα ἐπὶ τῶν στερεῶν εἰσι δέκα οὕτωςHero Def.133.2.
II neutr. subst. gener. plu.
1 partes reservadas, porciones apartadas para el sacerdote en el sacrificio CID 1.7.24 (V a.C.).
2 pagos extra, gratificación especial en especie, complementaria del pago de la renta en metálico
παραδώσουσιν δὲ καὶ ἐξαίρετα παρὲκ τοῦ φόρου φοινικῶνος καρπόνPTeb.815.5.42 (II a.C.),
τὰ δὲ κατ' ἐνιαυτὸν ἐξαίρεταPPhrur.Diosk.18.34 (II a.C.), cf. BGU 591.20, PHamb.5.17 (ambos I d.C.), BGU 603.17, SB 15835.1 (ambos II d.C.).
3 dinero, fondos considerados como ingresos
ἐκ τῶν ἰδίων ἐξερέτων (sic) ἔστησαν μνήμης χάρινMAMA 1.59 (Frigia III d.C.)
•como gastos o costes
τάδε ἔλαχεν τῷ Μαρίωνι τὰ ἐξέρετα (sic)MAMA 1.58 (Frigia III d.C.).
III adv. -ως
1 de forma excepcional o destacada, especialmente, de forma sobresaliente
πληθύνει ... ἐ. ... ἐν τῇ ΚαππαδοκίᾳCyran.1.14.8,
βουλόμενος ἐ. ὑμέτερος εἶναιAp.Ty.Ep.13,
ἐξαιρέτους τοῖς ἐξαιρέτως πεπιστευκόσιν ἀπονείμας τιμάςClem.Al.Strom.7.2.7,
ἐ. τετειμημένη δωρεαῖςIG 22.3299.6 (II d.C.), cf. Hom.Clem.2.25, Erot.3.5, I.AI 1.10, Plu.2.262a, Ptol.Alm.1.1, Tetr.3.10.4, Artem.1.58, Vett.Val.177.17, TAM 5.1352 (Magnesia junto al Sípilo, crist.?), Origenes Cels.8.69, Charito 4.4.3, Iambl.VP 14, c. un adj.
ἐ. φίλανδροςIG 12(7).395.14 (Amorgos, imper.).
2 propiamente, especialmente
ἀορτὴν δὲ Ἀριστοτέλης ἐ. τὴν διὰ τῆς ῥάχεως ἀρτηρίαν ὀνομάζειRuf.Onom.209, cf. Demetr.Eloc.125, Plu.2.667f, Gal.2.394, Clem.Al.Strom.6.1.3, POxy.3394.4 (IV d.C.).
3 exclusivamente, especialmente
ὃ γὰρ πέπονθεν ἕκαστος, αὐτὸς ἐ. οἶδενPh.1.332,
κηδεμὼν ... τοῦ τάγματος ἐ. τῶν ξένων ἀποδείκνυταιI.BI 2.125, cf. Gal.3.173.
4 excepcionalmente, como excepción
ἄμυδις καὶ ἐ. τρίτην ἀπὸ τέλους ἔχει τὴν ὀξεῖανHdn.Gr.1.541, cf. 2.95.