ἐξαίρετος, -ον
• Morfología: [edd. frec. acent. -αιρετός]


I 1puesto aparte, seleccionado, selecto, escogido frec. de cautivos, botín γυναῖκες Il.2.227, Κασσάνδραν E.Tr.249, cf. D.H.4.1, Str.8.5.4, πολλῶν χρημάτων ἐξαίρετον ἄνθος de Casandra, A.A.954, δώρημα A.Eu.402, γέρας E.Andr.14, cf. D.19.247, D.S.5.45, Ph.1.279, Paus.7.17.13, προφῆτις ... ἐξαίρετος entre las mujeres de Delfos, E.Io 1323, de compañeros de expedición κοῦροι Od.4.643, περὶ ὧν ἐ. ἡ βουλὴ φύλαξ ... τέτακται D.20.157, de tierras y propiedades, frec. conquistadas ἄρουραι Hdt.2.141, 168, γῆ X.Lac.15.3, χώρα D.H.3.1, D.C.38.1.4, cf. App.Pun.106
en constr. pred. ἡ ... Ἄνθυλλα ἐοῦσα λογίμη πόλις ... ἐ. δίδοται τοῦ ... βασιλεύοντος τῇ γυναικί Hdt.2.98, cf. 6.130, ἐγὼ δὲ τάσδε, Τρωιάδος χθονὸς ἐξαίρετ', ... κέκτημαι yo tengo a éstas, botín escogido de la tierra troyana ref. a las esclavas, E.El.1002, ἔρως en un doble sent. ref. Casandra, E.Tr.414 ἐξαίρετα λαβεῖν καὶ ἵππους καὶ ζεύγη X.An.7.8.23, κατὰ τὴν διαίρεσιν ἐξαίρετον ποιησάμενοι τὴν Κορινθίαν D.S.7.9, cf. I.AI 4.166.

2 excepcional, extraordinario, descollante Χαρίτων ... κᾶπος Pi.O.9.26, ἀγών Pi.O.10.24, μόχθος Pi.P.2.30, ποινή Pi.N.1.70, ἐν τοῖσι ἀγῶσι ... προεδρίας ἐξαιρέτους Hdt.6.57, de abstr. τιμή Isoc.4.94, τεμένη Pl.Lg.738d, διαιρέσεις ref. las musicales, Aristox.Harm.62.17, δωρεά IG 22.1091.9 (II d.C.), νοῦς Ph.1.15, ἐξαίρετον ἔχει λόγον παρὰ τοὺς ἐν δεκάδι πάντας ἀριθμούς tiene un lugar excepcional entre todos los números de la decena Ph.1.23, cf. 337, 2.322, ἀπαρχή I.AI 5.26, εὐνομία I.BI 1.403, φιλία PHarris 63.6 (II d.C.), cf. App.BC 3.88, Gal.3.256, Origenes Cels.5.42, δύναμις Ruf.Interrog.63, χάρις Plu.Cor.10, de pers. στρατηγός App.Pun.60, ἱερεύς Iust.Phil.Dial.118.2, φίλος Charito 1.5.2
neutr. subst. c. gen. τὸ ... ἐξαίρετόν σοι τῆς συμβουλῆς τοῦτό ἐστιν Luc.Rh.Pr.3, cf. Origenes Cels.3.57
op. a ἴδιος: οὐδὲν ἐξαίρετον οὐδ' ἴδιον πεποίημαι no he hecho nada excepcional o particular D.18.281, cf. Ph.1.521, D.Chr.75.4, Theol.Ar.15, Luc.Salt.65, D.C.42.19.4
en el giro τὸ ἴδιον ἐξαίρετον Gal.1.659, 5.872, 9.234, τὰ ... χείλη φύσιν ἴδιαν ἐξαίρετον ἔχει Gal.2.431, ἰδικώτερον καὶ κατ' ἐξαίρετον Ath.299d
en constr. pred. τὴν βασιλείαν ἐξαίρετον αὑτοῖς παρ' ἐκείνων ἔλαβον Isoc.6.20, τινα πτῆσιν ... ἐπέτοντο ἐξαίρετον Str.7.fr.1, ἵνα τὴν διαβολὴν μὴ ἐξαίρετον ἔχοιεν οἱ Ἀννίβου φίλοι para que los partidarios de Aníbal no soportaran una acusación especial App.Syr.8, τί οὖν ἐξαίρετον ἔχεις; Arr.Epict.3.1.25, cf. 4.11.27.

3 especial, particular, propio φύσις Ruf.Interrog.23, τοῦτο γὰρ ἐξαίρετον μόν<αι> αἱ ἀσπίδες ἔχουσιν Philum.Ven.24.2, αὐταῖς (γυναιξίν) ἐξαίρετον ὑπάρχει μόριον ἡ μήτρα Gal.17(1).158, σύνταξις A.D.Synt.83.21, cf. D.Chr.38.31, 39, Dion.Ar.EH 111.5
c. gen. τὸ ὑγιάζειν ... ἐξαίρετον γίνεσθαι τοῦ τεχνίτου el proporcionar salud es propio del especialista S.E.M.11.204.

4 puesto aparte, reservado en constr. pred. o como atributo χίλια τάλαντα ... ἔδοξεν αὐτοῖς ἐξαίρετα ποιησαμένοις ... μὴ ἀναλοῦν Th.2.24, τριήρεις ... ἐξαιρέτους ἐποιήσαντο Th.2.24, cf. And.3.7, οἰκία ἐξαίρετος πρὸς τῷ τρίτῳ μέρει τοῦ κλήρου una casa que va aparte de su tercio de sucesión Is.5.29, χίλια τάλαντα ... ἐξαίρετα εἶναι τῷ δήμῳ And.3.7, cf. D.23.181, Anaximen.Rh.1425b22, de naves especiales, como la «Salaminia» IG 22.1612.39, 1611.157 (IV a.C.), c. κατά en giro adv. ὥς τις κατ' ἐξαίρετον λόγος μέμνηται como menciona un tratado especialmente dedicado Ph.1.114.

5 excepcional, como excepción gener. en constr. pred. o como atributo ἐξαίρετόν μοι δὸς τόδ' concédeme esto como excepción E.IT 755, ἐξαίρετον τίθημι τὴν ἀκουσίαν S.Fr.746, τούτῳ μόνῳ Ἀθηναίων ἐξαίρετόν ἐστι καὶ ποιεῖν καὶ λέγειν ... ὅ τι ἂν βούληται Lys.10.3, ἐξαίρετον δ' ἔλαβον οἱ Καρχηδόνιοι τὴν τῶν Σελινουντίων πόλιν D.S.15.17, μόνην ἐξαίρετον λαβεῖν τὴν τοῦ σώματος ἀσφάλειαν obtener sólo y como excepción la seguridad de su persona D.S.19.50, μηδένα χρόνον ἐξαίρετον πεποιῆσθαι <τοῦ> πρὸς ἡμᾶς πολέμου D.H.6.50, cf. 8.25, ἐκ κακῶν οὐκ ἐξαίρετοι ἔσονται LXX Ib.5.5
c. ποιεῖσθαι: (ἕνα ἕκαστον) ἀπέκτεινον καὶ ἐξαίρετον ἐποιήσαντο οὐδένα mataron a cada uno, y no hicieron excepciones Th.3.68, τὴν οἰκίαν καὶ τοὺς παῖδας ... ἐξαιρέτους ἐποιησάμεθα D.40.14
como trad. de lat. extraordinarius ἐψηφίσατο τῷ Κάτωνι στρατηγίαν ἐξαίρετον δοθῆναι Plu.Cat.Mi.39.

6 diferenciado, distinguido τὰς νήσους ... ἐξαιρέτους ποιοῦσιν ref. a los geógrafos, Arist.Mu.394a3, ἐξαίρετα θεωρήματα ἐπὶ τῶν στερεῶν εἰσι δέκα οὕτως Hero Def.133.2.

II neutr. subst. gener. plu.

1 partes reservadas, porciones apartadas para el sacerdote en el sacrificio CID 1.7.24 (V a.C.).

2 pagos extra, gratificación especial en especie, complementaria del pago de la renta en metálico παραδώσουσιν δὲ καὶ ἐξαίρετα παρὲκ τοῦ φόρου φοινικῶνος καρπόν PTeb.815.5.42 (II a.C.), τὰ δὲ κατ' ἐνιαυτὸν ἐξαίρετα PPhrur.Diosk.18.34 (II a.C.), cf. BGU 591.20, PHamb.5.17 (ambos I d.C.), BGU 603.17, SB 15835.1 (ambos II d.C.).

3 dinero, fondos considerados como ingresos ἐκ τῶν ἰδίων ἐξερέτων (sic) ἔστησαν μνήμης χάριν MAMA 1.59 (Frigia III d.C.)
como gastos o costes τάδε ἔλαχεν τῷ Μαρίωνι τὰ ἐξέρετα (sic) MAMA 1.58 (Frigia III d.C.).

III adv. -ως

1 de forma excepcional o destacada, especialmente, de forma sobresaliente πληθύνει ... ἐ. ... ἐν τῇ Καππαδοκίᾳ Cyran.1.14.8, βουλόμενος ἐ. ὑμέτερος εἶναι Ap.Ty.Ep.13, ἐξαιρέτους τοῖς ἐξαιρέτως πεπιστευκόσιν ἀπονείμας τιμάς Clem.Al.Strom.7.2.7, ἐ. τετειμημένη δωρεαῖς IG 22.3299.6 (II d.C.), cf. Hom.Clem.2.25, Erot.3.5, I.AI 1.10, Plu.2.262a, Ptol.Alm.1.1, Tetr.3.10.4, Artem.1.58, Vett.Val.177.17, TAM 5.1352 (Magnesia junto al Sípilo, crist.?), Origenes Cels.8.69, Charito 4.4.3, Iambl.VP 14, c. un adj. ἐ. φίλανδρος IG 12(7).395.14 (Amorgos, imper.).

2 propiamente, especialmente ἀορτὴν δὲ Ἀριστοτέλης ἐ. τὴν διὰ τῆς ῥάχεως ἀρτηρίαν ὀνομάζει Ruf.Onom.209, cf. Demetr.Eloc.125, Plu.2.667f, Gal.2.394, Clem.Al.Strom.6.1.3, POxy.3394.4 (IV d.C.).

3 exclusivamente, especialmente ὃ γὰρ πέπονθεν ἕκαστος, αὐτὸς ἐ. οἶδεν Ph.1.332, κηδεμὼν ... τοῦ τάγματος ἐ. τῶν ξένων ἀποδείκνυται I.BI 2.125, cf. Gal.3.173.

4 excepcionalmente, como excepción ἄμυδις καὶ ἐ. τρίτην ἀπὸ τέλους ἔχει τὴν ὀξεῖαν Hdn.Gr.1.541, cf. 2.95.