I intr.

1 resoplar ἐμπνείοντε μεταφρένῳ de dos caballos resoplando en mi espalda, Il.17.502.

2 soplar del viento πόντῳ Hes.Op.508, κατ' οὖρον ὥσπερ ἱστίοις ἐμπνεύσομαι τῇδε E.Andr.555, ἄνεμος ἐμπνεύσας δορί E.Cyc.19, ἕνα τῶν ἀνέμων ἀνιᾶσιν ἐμπνεῖν ὥρᾳ Philostr.VA 3.14
•c. ac. de direcc. ἔμπνευσεν δ' ἄνεμος μέσον ἱστίον h.Bacch.33
•abs. Pi.l.c., Thphr.Vent.36, Aesop.1, I.BI 7.317.

3 mús., ref. a instrumentos de viento soplar, tocar en c. dat. εἰ δὲ σὺ τοιούτοις (αὐλοῖς) τότ' ἐνέπνεες AP 9.266 (Antip.Thess.), οἱ μὲν τοῖς αὐλοῖς ἐμπνέοντες ἡγοῦντο Polyaen.1.10, εἴθε ... σῦριγξ ἐγενόμην, ἵν' ἐμπνέῃ μοι Longus 1.14.3, en v. pas. ἐμπνεόμενα ὄργανα instrumentos de viento Poll.4.67.

4 respirar, estar vivo εἴ τίς ἐστιν ἐμπνέων A.A.671, ἤνπερ ἐ. Ar.Th.926, cf. Pl.Ap.29d, ἥδομαι μέν σ' εἰσιδὼν ... κἀμπνέοντ' ἔτι S.Ph.883, οἱ μάτην ἐμπνέοντες ἄνδρες Sch.Theoc.29.19, cf. E.Alc.205, Or.155, Herod.1.90, I.BI 5.458, AI 12.256, Fauorin.Cor.45
•part. neutr. plu. subst. τὰ ἐμπνέοντα los seres vivos Call.Fr.191.62, fig. ὁ σὸς πόνος ... τᾷ τέχνᾳ γὰρ ἐμπνέει pues tu obra, gracias a tu arte, tiene vida ref. un caballo de bronce AP 9.777 (Phil.)
•en aor. med.-pas. ἔμπνυτο recobró el aliento, volvió en sí de Héctor Il.11.359, ἐμπνύνθη Il.14.436, de Sarpedón Il.5.697, de Andrómaca Il.22.475, de Ulises Od.5.458, de Laertes Od.24.349
•c. ac. int. exhalar, espirar οὐδ' ἔτι θερμὸν ἐμπνείειν Opp.l.c., ὅσοι δὲ μετάρσιον ἐμπνέουσι los que tienen una respiración superficial Adam.2.41.

5 expeler el aire en la respiración, espirar op. ἀναπνέω Hp.Flat.4, tb. en v. med. ἐμπνεῖται ... ὡς τὰ ἔνυδρα κατὰ τὴν τῶν βραγχίων διαστολήν Clem.Al.Strom.7.6.32.

6 c. gen. exhalar un aroma, oler a ἐνέπνευσ' ὁ ... φάσκωλος ... μύρου καὶ βακκάριδος Ar.Fr.336
•part. neutr. plu. subst. οὐδ' ἀλείψεται (ἡ γυνὴ) Ἀραβίης ὀδμῆς ἐμπνέοντα ni se ungirá la mujer con cosas que huelan a perfume de Arabia Perict.Pyth.Hell.143.24, fig. Σαῦλος ἔτι ἐμπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνου εἰς τοὺς μαθητὰς τοῦ κυρίου Saulo respirando todavía amenazas y muerte (e.d. amenazas de muerte) contra los discípulos del Señor, Act.Ap.9.1, θεοῦ σοφίας Eus.VC 3.48.2.

II tr.

1 c. ac. de abstr. y dat. de pers. infundir, inspirar, insuflar ἔμπνευσε μένος μέγα ποιμένι λαῶν Il.20.110, cf. 19.159 (tm.), Pi.O.8.70, A.R.2.613, Nonn.D.30.293, ἐνέπνευσαν δέ μοι αὐδὴν θέσπιν Hes.Th.31, cf. Lyr.Alex.Adesp.SHell.993.8, ἐμπνεῖν τι ... τοῖς ἐρωτικοῖς X.Smp.4.15, πᾶσα ψυχὴ ... ζῷα ἐποίησε πάντα ἐμπνεύσασα αὐτοῖς ζωήν Plot.5.1.2, cf. Synes.Hymn.1.490, Procl.H.7.34, tb. de caballos ἵπποισιν ἐνέπνευσεν μένος ἠΰ Il.17.456, c. dat. de pers. e inf. complet. φᾶρος μέν μοι ... ἐνέπνευσε φρεσὶ δαίμων ... ὑφαίνειν un dios me inspiró tejer un gran lienzo (habla Penélope) Od.19.138, sólo c. ac. θάρσος ἐνέπνευσεν μέγα δαίμων Od.9.381, cf. X.HG 7.4.32, Plot.6.7.23, Procl.in Euc.86.2, in R.2.335, τὸ εὔτακτον ἐνέπνευσεν Clem.Al.Paed.1.2.6, ἔμπνευσον ἀοιδάς Hymn.Mag.11.6, abs. ἔμπνευσον τῷ δεῖνα ἀνθρώπῳ insufla tu espíritu en tal hombre, PMag.4.876, cf. 13.845, en v. pas. ἐμπνευσθεὶς ... ὑπὸ θεοῦ Longin.16.2, εἰς δὲ μαντικὴν ἐνεπνεῖτο Plu.2.421b, cf. Procl.in Ti.1.383.7, 3.135.20.

2 en instrum. de viento soplar, tocar c. ac. int. ἔμπνει ... χείλεσι μοῦσαν toca una melodía con los labios dicho de Pan AP 16.226 (Alc.Mess.), en v. pas. τοῦ μουσουργοῦ πνεῦμα ... ἐμπνεόμενον τῷ αὐλῷ S.E.P.1.54.