ἐκτᾰνύω
• Alolema(s): ἐκταννύω frec. en cód. de Gal. (p.ej. Gal.8.430, 431.1, Apollon.Cit.31)
• Grafía: graf. ἰγκτ- CEG 596.2 (Atenas IV/III a.C.)
• Prosodia: [gener. ῠ pero ῡ Anacreont.37.5]
• Morfología: [aor. ind. sg. 3 ἐξετάνυσσε Il.17.58, plu. ἐκτάνυσαν Pi.P.4.242]
A tr.
I
ἔνθα μιν ἐκτανύσαςIl.11.844
•c. idea de violencia dejar tendido en tierra, tumbar, derribar en combate
ἐξετάνυσσ' ἐπὶ γαίῃIl.17.58,
τὸν δέ τ' ἔασκεν ἐν κονὶ ἐκτανύσας προπρηνέαIl.24.18,
πολλοὺς δὲ δι' αἵματος ἐκτανύσαντεςCEG 658.5 (Arcadia IV a.C.), cf. Theoc.25.270
•fig.
ἔννοιαι δὲ ἡμαρτημέναι ... τὸν ἄνθρωπον ... ἐξετάνυσαν ἐπὶ γῆςideas erradas derribaron al hombre inicialmente celeste sobre la tierra, Clem.Al.Prot.2.25.
2 (de partes) del cuerpo tender, extender, estirar
χεῖρας τ' ἐκτανύσαντες ἐς αἰθέραOrac.Sib.4.166, cf. AP 11.105 (Lucill.), en v. pas. como suplicio
τὴν ἐκ ποδοῖν καὶ χεροῖν ἐκτετανυσμένηνde Hera, Luc.Philopatr.11,
ὦ ξύλον ... ἐφ' οὗ θεὸς ἐξετανύσθηde Cristo en la cruz Orac.Sib.6.26.
3 medic., veter. extender, estirar
οὗτοι ἐκτανύειν οὐ δύνανται τὸ σκέλοςHp.Art.57, cf. 58, 64, Fract.43, Aret.SD 1.7.7, Gal.ll.cc., 18(1).396, Apollon.Cit.l.c.,
τὸν τράχηλονHippiatr.Lugd.17, en v. pas.
ὅταν ... ἐς τοὔμπροσθεν ἐκτανυσθῇ ἡ σύμπασα χείρHp.Art.1.
4 de obj. tender, extender
ῥινοὺς δ' ἐξετάνυσσε καταστυφέλῳ ἐνὶ πέτρῃh.Merc.124,
δέρμαPi.P.4.242,
ζώνην παρθενικήνAP 5.285 (Agath.),
οὐδὲ παρειάων ἐκτανύσεις ῥυτίδαςAP 11.408 (Lucill.),
μήρινθον ἐΰστροφονOpp.C.4.385,
ψυχῆς πολυχανδέα κόλπονICr.2.24.13.11 (IV d.C.)
•c. ac. de resultado
θεμείλοις ὧν ὕπερ εὐρείην ἐξετάνυσσας ὁδόνde un puente Hell.4.74.4 (Cilicia IV d.C.)
•en v. med. c. sent. act.
πεζοὶ δ' ἐκτανύσαντο λίνοιο περίδρομον ἕρκοςOpp.C.4.120.
II indic. desplazamiento hacia el frente tender, poner delante, blandir
φάσγανα δ' ἐκτανύσειε κατ' ἐυσεβέων ἀνθρώπωνOrac.Sib.11.24,
λόγχηνOrac.Sib.13.18, 14.128,
ὃν ὡς ὅπλον ἐκτανύσαντεςAP 11.321 (Philippus).
III c. idea de mov. y ac. interno recorrer
δρόμον ὠκὺν ἐκτανύεινAnacreont.37.5
•fig.
μητρῶον μόρον ἐκτανύσασα σωφροσύνῃ καὶ φιλανδρίᾳhabiendo recorrido (hasta el final) su destino de madre en la templanza y el amor a su marido, SB 5037.3.
B intr. en v. med.-pas.
1 caer tendido
ὁ δ' ὕπτιος ἐξετανύσθηIl.7.271, cf. Theoc.22.106,
ἄσφυκτος ... ἐξετανύσθηAP 11.211 (Lucill.),
ἐν κονίαισιν ... φὼς ἐκτετάνυσταιOrph.L.74.
2 extenderse
ἐξετανύσθη ἄμπελος ἔνθα καὶ ἔνθαh.Bacch.39,
περὶ μέν με λέων, περὶ δὲγ (sic) πρῶιρ' ἰγκτετάνυσταιjunto a mí se estira a un lado un león y al otro un espolón en un relieve funerario CEG 596.2 (Atenas IV/III a.C.)
•de territorios
Δωδώνης ἤπειρος ἀπείριτος ἐκτετάνυσταιSt.Byz.s.u. Δωδώνη
•de pers.
πέλας δὲ οἱ ἐκτετάνυστο Ἄργοςjunto a él yacía tendido Argo Mosch.2.56.
• Etimología: Cf. τείνω.