ἀποδίδωμι
• Prosodia: [-ῐ-]
• Morfología: [pres. inf. lesb. ἀποδίδομεν IG 12(2).15.8 (Mitilene III/II a.C.), tes. ἀποδι]δοῦμεν IG 9(2).512.16 (Larisa II a.C.), opt. 3.a plu. foc. ἀποδιδοίησαν SIG 672.81 (Delfos II a.C.); fut. 3.a plu. med. rod. ἀποδωσεῦνται IG 12(1).694.7 (Camiro III a.C.); aor. ind. 1.a sg. ἀπέδων A.D.Synt.276.9, 1.a plu. foc. ἀπεδώκαμες SIG 241A.3 (Delfos IV a.C.), inf. ἀποδοῦν Hsch., ἀποδῶναι OFlorida 4, lacon. ἀποδόμεν Ar.Lys.1163, cret. ἀ]ποδόμην ICr.4.41.3.12 (Gortina V a.C.), v. med. el. ἀποδόσσαι Schwyzer 424.9 (Olimpia IV a.C.), subj. 3.a sg. beoc. ἀποδώει IG 7.3172.77 (Orcómeno III a.C.), foc. ἀποδώη GDI 1717.9 (Delfos), part. arcad. ἀπυδόας IG 5(2).6.13 (Tegea IV a.C.), tard. ἀποδωκαμένη Man.5.126; perf. ind. 3.a plu. beoc. ἀποδεδόανθι IG 7.3171.35 (Orcómeno III a.C.), part. arcad. ἀπυδεδωκώς IG 5(2). p.XXXVI 44 (Delfos IV a.C.), med. ἀπυͶεδομίν[ος IG 5(2).262.19 (Mantinea V a.C.)]
A tr.
I c. ἀπό de valor concr.
1 dar algo que se debe, devolver c. ac. de pers. o cosa y dat. de pers.
οὐδὲ τοκεῦσι θρέπτρα φίλοις ἀπέδωκεIl.4.478,
πατρὶ ... κούρηνIl.1.98,
ἐμοὶ ... λώβηνIl.9.387,
τὸ σῶμα πατρίE.Or.1075,
εὖ ἕρδοντι κακὴν ἀπέδωκας ἀμοιβήνThgn.1263,
τὴν ὁμοίην (γῆν) ὑμῖνHdt.4.119, cf. And.Myst.97
•sólo c. ac. devolver
τὸ μόρσιμονmorir Pi.N.7.44,
τὸ χρέοςHdt.2.136,
ἀμοιβάςDemocr.B 92, cf. Th.3.63,
τὴν προῖκαD.59.52,
φερνήνPEleph.1.11 (IV a.C.),
εὐχάςX.Mem.2.2.10,
χάρινIsoc.6.73, cf. Lys.31.24, Numen.28.2, LXX 3Ma.1.9,
τὴν γυναῖκαLXX Ge.29.27,
τὴν πλημμέλειανLXX Nu.5.7,
τν χρμάτν τὸ λάχοςSMSR 13.58,
πληγάςAP 11.79
•en v. pas.
ἀπὸ πάντα δοθείηOd.2.78
•fig.
δάκρυE.HF 489
•c. giro preposicional y ac. devolver, restituir
ἀ. ὀπίσω ἐς Ἡρακλείδας τὴν ἀρχήνHdt.1.13,
κακὸν ἀντ' ἀγαθοῦDemocr.B 93
•abs. restituir una deuda Hes.Op.349,
Ἀποδίδουσα, -ης, ἡLa que restituye tít. de una comedia de Eufrón, Ath.503a.
2 pagar c. ac. del pago
τὸν ναῦλονAr.Ra.270,
(τὴν ζημίαν)Th.3.70,
τὴν καταδίκηνTh.5.50,
τιμήνPHib.90.91 (III a.C.), en v. pas.
ὁ μισθὸς πρῶτον ἀποδοθήσεταιAr.Eq.1066
•c. dat. de pers.
αὐτῷLXX To.4.14,
ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦEp.Rom.2.6
•c. ac. y dat. pagar
μισθὸν ἀ. ὑμῖνPGrenf.2.91.7 (VI/VII d.C.), cf. PDura 17.95 (II d.C.)
•abs.
ἀπόδος πάσῃ τέχνῃpaga de todas maneras Ar.Ra.1235,
διδοῦσι πενταδράχμους ἀποδόμενοιentregan cinco dracmas como pago Hdt.6.89.
II c. ἀπό neutralizado
1 entregar, dar, atribuir c. ac. de cosa y dat. de pers.
φίλοισι γράμματαE.IT 745,
τοῖς ἐπιγιγνομένοις τὴν πατρίδαX.HG 7.1.30,
ταῖς ... γυναιξὶ μουσικήνPl.R.456b,
οὐδενὶ γὰρ τὸ πρὸς ἀλκὴν ὅπλον τῶν θηλείων ἡ φύσιςArist.GA 759b3, cf. Plb.3.84.1, en v. pas.
τὸ ... σύνθημα τοῖς Ἰλλυριοῖςla señal a los ilirios Plb.2.67.1
•conceder en v. pas.
ἐπειδὰν αὐτοῖς ὁ λόγος ἀποδοθῇAeschin.3.54
•de Dios dar, regalar
τὰς χάριτας ... τοῖς προσερχομένοις1Ep.Clem.23.1
•c. ac. de pers. o cosa
ἐπιστολήνTh.7.10
•suministrar mercancías PLille 29.2.39,
αὐτοὺς ... ἐν χειρὶ ... βασιλέωςLXX Id.4.2
•c. ac. de cosa y giro c. prep.
εἰς τοὺς κριτὰς ... τὴν κρίσινPl.Lg.765b, cf. Arist.Rh.1356a15
•c. ac. de cosa y gen.
ἐὰν δ' ἑκατέρου ἑκάτερον ἀποδῷsi asigna una (propiedad) a cada cosa Arist.Top.128b28, cf. Epicur.Fr.[29] 24.7,
εἰς τὴν βουλὴν περὶ αὐτῶνpresentar un caso al Consejo Isoc.18.6, cf. Lys.22.2
•en v. med. arrendar los impuestos públicos en Atenas, D.20.60
•hacer salir, evacuar
σὺν τοῖς περιττώμασινDsc.4.82.
2 c. ac. de resultado publicar, dar
τοὺς νόμουςX.Lac.8.5
•cumplir, realizar
ἔργονArist.EN 1106a16
•llevar a término
ἀγῶναLycurg.149
•causar, producir efectos ópticos
διττὴν ἔμφασινPlu.2.930b.
3 c. ac. de n. abstr. demostrar, probar
ἀρετήνTh.2.40, cf. And.Myst.109,
τὴν ἰδίαν μορφήνArist.Po.1454b10,
τὴν φαντασίαν τινόςPhld.Ir.p.71, cf. Arist.Top.109b12.
4 mec. dirigir hacia, sujetar a
(τὴν σπάρτον) εἰς τὴν λείανHero Aut.6.2, en v. pas.
ἡ σπάρτος ... ἀποδοθήσεται τῇ λείᾳHero Aut.24.5.
III de manifestaciones orales o escritas
1 definir, explicar c. ac.
οὐσίαν τί ἐστινArist.Cat.2b8, cf. E.Or.150, Arist.Cat.1a10, Metaph.1040b30, And.3.4,
ἐπομένως τούτοις καὶ τὴν ψυχὴν ἀ.Arist.de An.405a4,
τὸν αἴτιονArist.Ph.194b34,
ὁ μὲν τὴν ὕλην ἀποδίδωσι, ὁ δὲ τὸ εἶδοςArist.de An.403b1,
ὥστε χαλεπὸν ἀποδιδόναι τὸ δίκαιον καὶ συμφέρον ... τοὺς κρίνονταςArist.Rh.1354b3,
τὸν ἄνθρωπονS.E.M.7.272,
τὰ ποῖα ... περὶ θεῶνPhld.D.3.14.21, 22,
βέλτιον τά ... γινόμεναEpicur.Ep.[2] 55,
τὸ τοιοῦτον ἀκριβέστερονA.D.Synt.45.21, cf. Epicur.Fr.[34] 33.5
•c. περί y gen. explicar, dar explicación o cuenta de
χαλεπώτερον ἀποδοῦναι περὶ γενέσεωςArist.GC 333b4
•poner
ἐκείνῳ ... ὄνομαPl.Tht.186d
•explicar, interpretar una palabra mediante otra
τὴν κοτύλην ἄλεισονAth.479c,
τὸ δὲ «φωνὴν αἵματος βοᾶν» κατ' ἀκόλουθον οὕτως ἀποδώσομενPh.1.209,
τοῦτο (e.d. ἡ σῆψις) πρὸς τὸ φθορὰ (sic) δεῖ ἀποδοῦναιOlymp.in Mete.281.10.
2 c. compl. tb. de manifestaciones orales
ἀ. λόγονdar cuenta D.27.48
•presentar en v. pas.
μαρτυρίαιTest. en D.18.137
•
ἀ. ὅρκονjurar D.19.318.
3 en gram. y ret. introducir
σύνδεσμον πρὸ συνδέσμουArist.Rh.1407a25, cf. 1413a11, Sch.Od.3.103
•introducir una apódosis
διὰ μακροῦD.H.Dem.9.
IV c. inf. conceder, consentir
αὐτονομεῖσθαιTh.1.144, cf. 3.36,
ἀκριβολογίαν ... ζητεῖν τοῖς βουλομένοιςArist.Pol.1341b30,
τοῖς μὲν ... ἐπίταττεινD.2.30,
κολάζεινD.23.56,
τῷ δικαστηρίῳ ... ἀποδέδοται τοῦ φόνου τὰς δίκας δικάζεινLys.1.30.
V c. adj. pred. hacer, convertir
τὰς τέρψεις ... βεβαιοτέραςIsoc.1.46,
τέλειον ἀ. τὸ τέκνονArist.GA 733b1,
δεῖ τὰς ἐνεργείας ποιὰς ἀ.Arist.EN 1103b22,
μετριωτέραν ... τὴν ὑπερηφανίανD.H.7.16.
VI c. compl. de la cosa vendida vender
τἀνδράποδα ἀπέδοσανTh.6.62,
ἔφασκον ... ἐς θἁδώλια τῆς νηὸς ἐμβαλόντες ἀποδώσειν τινὶ πέτρους μοχλεύεινE.Cyc.239,
αἱ δέ τί κα ἄλλο ἀποδῶιFD 1.486.2 A.22 (III a.C.)
•en gener. en v. med.
τὼ βοιδαρίω τὠμώ ... ἀποδῶμαιAr.Au.585,
τὸν κρητῆραHdt.1.70,
τὴν δὲ (γυναῖκα) ἐς τὴν ἙλλάδαHdt.2.56,
τὰ κτήματα τοῦ ἀποθανόντος πάνταAnd.Myst.97, cf. Antipho Fr.54, PRyl.563.4
•c. gen. de precio
οἴει ... τὸν πρωκτὸν ἀποδόσθαι με χιλιῶν δραχμῶν;Ar.Pax 1237, cf. Ach.830,
οὐκ ἂν ἀπεδόμην πολλοῦ τὰς ἐλπίδαςPl.Phd.98b,
οὐδὲ τῆς ἀξίας ἕκαστον τῶν κτημάτων ἀ.Aeschin.1.96,
ὅταν τις οἰκέτην πονηρὸν πωλῇ καὶ ἀποδίδοται (sic) τοῦ εὑρόντοςX.Mem.2.5.5,
οἱ ... δραχμῆς ἂν ἀποδόμενοι τὴν πόλινX.HG 2.3.48, cf. Thphr.Char.15.4
•fig. comprar
τὴν δόξαν τὰς ψυχὰς ἀποδιδόμενοιcomprando la gloria al precio de la vida Iul.Or.1.42b.
B intr.
1 producir, rendir de una tierra
ἐπὶ διηκόσιαel doscientos por uno Hdt.1.193, cf. Men.Georg.38.
2 aumentar, crecer
ἢν ἡ χώρη κατὰ λόγον ἐπιδιδοῖ ἐς ὕψος καὶ τὸ ὅμοιον ἀποδιδοῖ ἐς αὔξησινHdt.2.13.
3 presentarse
ἀποδιδόασι γὰρ διὰ πολλῶν γενεῶν αἱ ὁμοιότητεςArist.GA 722a8, cf. HA 585b32.
4 milit. hacer frente al enemigo
εις ὀρθόνAscl.Tact.10.12.
5
ἀπόδοντο· ἀπώλοντοHsch. (f.l. de Il.2.162).
• DMic.: a-pe-do-ke, a-pu-do-ke, a-pu-do-so[-si.