ἀποδίδωμι
• Prosodia: [-ῐ-]
• Morfología: [pres. inf. lesb. ἀποδίδομεν IG 12(2).15.8 (Mitilene III/II a.C.), tes. ἀποδι]δοῦμεν IG 9(2).512.16 (Larisa II a.C.), opt. 3.a plu. foc. ἀποδιδοίησαν SIG 672.81 (Delfos II a.C.); fut. 3.a plu. med. rod. ἀποδωσεῦνται IG 12(1).694.7 (Camiro III a.C.); aor. ind. 1.a sg. ἀπέδων A.D.Synt.276.9, 1.a plu. foc. ἀπεδώκαμες SIG 241A.3 (Delfos IV a.C.), inf. ἀποδοῦν Hsch., ἀποδῶναι OFlorida 4, lacon. ἀποδόμεν Ar.Lys.1163, cret. ἀ]ποδόμην ICr.4.41.3.12 (Gortina V a.C.), v. med. el. ἀποδόσσαι Schwyzer 424.9 (Olimpia IV a.C.), subj. 3.a sg. beoc. ἀποδώει IG 7.3172.77 (Orcómeno III a.C.), foc. ἀποδώη GDI 1717.9 (Delfos), part. arcad. ἀπυδόας IG 5(2).6.13 (Tegea IV a.C.), tard. ἀποδωκαμένη Man.5.126; perf. ind. 3.a plu. beoc. ἀποδεδόανθι IG 7.3171.35 (Orcómeno III a.C.), part. arcad. ἀπυδεδωκώς IG 5(2). p.XXXVI 44 (Delfos IV a.C.), med. ἀπυͶεδομίν[ος IG 5(2).262.19 (Mantinea V a.C.)]


A tr.

I c. ἀπό de valor concr.

1 dar algo que se debe, devolver c. ac. de pers. o cosa y dat. de pers. οὐδὲ τοκεῦσι θρέπτρα φίλοις ἀπέδωκε Il.4.478, πατρὶ ... κούρην Il.1.98, ἐμοὶ ... λώβην Il.9.387, τὸ σῶμα πατρί E.Or.1075, εὖ ἕρδοντι κακὴν ἀπέδωκας ἀμοιβήν Thgn.1263, τὴν ὁμοίην (γῆν) ὑμῖν Hdt.4.119, cf. And.Myst.97
sólo c. ac. devolver τὸ μόρσιμον morir Pi.N.7.44, τὸ χρέος Hdt.2.136, ἀμοιβάς Democr.B 92, cf. Th.3.63, τὴν προῖκα D.59.52, φερνήν PEleph.1.11 (IV a.C.), εὐχάς X.Mem.2.2.10, χάριν Isoc.6.73, cf. Lys.31.24, Numen.28.2, LXX 3Ma.1.9, τὴν γυναῖκα LXX Ge.29.27, τὴν πλημμέλειαν LXX Nu.5.7, τν χρμάτν τὸ λάχος SMSR 13.58, πληγάς AP 11.79
en v. pas. ἀπὸ πάντα δοθείη Od.2.78
fig. δάκρυ E.HF 489
c. giro preposicional y ac. devolver, restituir ἀ. ὀπίσω ἐς Ἡρακλείδας τὴν ἀρχήν Hdt.1.13, κακὸν ἀντ' ἀγαθοῦ Democr.B 93
abs. restituir una deuda Hes.Op.349, Ἀποδίδουσα, -ης, ἡ La que restituye tít. de una comedia de Eufrón, Ath.503a.

2 pagar c. ac. del pago τὸν ναῦλον Ar.Ra.270, (τὴν ζημίαν) Th.3.70, τὴν καταδίκην Th.5.50, τιμήν PHib.90.91 (III a.C.), en v. pas. ὁ μισθὸς πρῶτον ἀποδοθήσεται Ar.Eq.1066
c. dat. de pers. αὐτῷ LXX To.4.14, ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ Ep.Rom.2.6
c. ac. y dat. pagar μισθὸν ἀ. ὑμῖν PGrenf.2.91.7 (VI/VII d.C.), cf. PDura 17.95 (II d.C.)
abs. ἀπόδος πάσῃ τέχνῃ paga de todas maneras Ar.Ra.1235, διδοῦσι πενταδράχμους ἀποδόμενοι entregan cinco dracmas como pago Hdt.6.89.

II c. ἀπό neutralizado

1 entregar, dar, atribuir c. ac. de cosa y dat. de pers. φίλοισι γράμματα E.IT 745, τοῖς ἐπιγιγνομένοις τὴν πατρίδα X.HG 7.1.30, ταῖς ... γυναιξὶ μουσικήν Pl.R.456b, οὐδενὶ γὰρ τὸ πρὸς ἀλκὴν ὅπλον τῶν θηλείων ἡ φύσις Arist.GA 759b3, cf. Plb.3.84.1, en v. pas. τὸ ... σύνθημα τοῖς Ἰλλυριοῖς la señal a los ilirios Plb.2.67.1
conceder en v. pas. ἐπειδὰν αὐτοῖς ὁ λόγος ἀποδοθῇ Aeschin.3.54
de Dios dar, regalar τὰς χάριτας ... τοῖς προσερχομένοις 1Ep.Clem.23.1
c. ac. de pers. o cosa ἐπιστολήν Th.7.10
suministrar mercancías PLille 29.2.39, αὐτοὺς ... ἐν χειρὶ ... βασιλέως LXX Id.4.2
c. ac. de cosa y giro c. prep. εἰς τοὺς κριτὰς ... τὴν κρίσιν Pl.Lg.765b, cf. Arist.Rh.1356a15
c. ac. de cosa y gen. ἐὰν δ' ἑκατέρου ἑκάτερον ἀποδῷ si asigna una (propiedad) a cada cosa Arist.Top.128b28, cf. Epicur.Fr.[29] 24.7, εἰς τὴν βουλὴν περὶ αὐτῶν presentar un caso al Consejo Isoc.18.6, cf. Lys.22.2
en v. med. arrendar los impuestos públicos en Atenas, D.20.60
hacer salir, evacuar σὺν τοῖς περιττώμασιν Dsc.4.82.

2 c. ac. de resultado publicar, dar τοὺς νόμους X.Lac.8.5
cumplir, realizar ἔργον Arist.EN 1106a16
llevar a término ἀγῶνα Lycurg.149
causar, producir efectos ópticos διττὴν ἔμφασιν Plu.2.930b.

3 c. ac. de n. abstr. demostrar, probar ἀρετήν Th.2.40, cf. And.Myst.109, τὴν ἰδίαν μορφήν Arist.Po.1454b10, τὴν φαντασίαν τινός Phld.Ir.p.71, cf. Arist.Top.109b12.

4 mec. dirigir hacia, sujetar a (τὴν σπάρτον) εἰς τὴν λείαν Hero Aut.6.2, en v. pas. ἡ σπάρτος ... ἀποδοθήσεται τῇ λείᾳ Hero Aut.24.5.

III de manifestaciones orales o escritas

1 definir, explicar c. ac. οὐσίαν τί ἐστιν Arist.Cat.2b8, cf. E.Or.150, Arist.Cat.1a10, Metaph.1040b30, And.3.4, ἐπομένως τούτοις καὶ τὴν ψυχὴν ἀ. Arist.de An.405a4, τὸν αἴτιον Arist.Ph.194b34, ὁ μὲν τὴν ὕλην ἀποδίδωσι, ὁ δὲ τὸ εἶδος Arist.de An.403b1, ὥστε χαλεπὸν ἀποδιδόναι τὸ δίκαιον καὶ συμφέρον ... τοὺς κρίνοντας Arist.Rh.1354b3, τὸν ἄνθρωπον S.E.M.7.272, τὰ ποῖα ... περὶ θεῶν Phld.D.3.14.21, 22, βέλτιον τά ... γινόμενα Epicur.Ep.[2] 55, τὸ τοιοῦτον ἀκριβέστερον A.D.Synt.45.21, cf. Epicur.Fr.[34] 33.5
c. περί y gen. explicar, dar explicación o cuenta de χαλεπώτερον ἀποδοῦναι περὶ γενέσεως Arist.GC 333b4
poner ἐκείνῳ ... ὄνομα Pl.Tht.186d
explicar, interpretar una palabra mediante otra τὴν κοτύλην ἄλεισον Ath.479c, τὸ δὲ «φωνὴν αἵματος βοᾶν» κατ' ἀκόλουθον οὕτως ἀποδώσομεν Ph.1.209, τοῦτο (e.d. ἡ σῆψις) πρὸς τὸ φθορὰ (sic) δεῖ ἀποδοῦναι Olymp.in Mete.281.10.

2 c. compl. tb. de manifestaciones orales ἀ. λόγον dar cuenta D.27.48
presentar en v. pas. μαρτυρίαι Test. en D.18.137
ἀ. ὅρκον jurar D.19.318.

3 en gram. y ret. introducir σύνδεσμον πρὸ συνδέσμου Arist.Rh.1407a25, cf. 1413a11, Sch.Od.3.103
introducir una apódosis διὰ μακροῦ D.H.Dem.9.

IV c. inf. conceder, consentir αὐτονομεῖσθαι Th.1.144, cf. 3.36, ἀκριβολογίαν ... ζητεῖν τοῖς βουλομένοις Arist.Pol.1341b30, τοῖς μὲν ... ἐπίταττειν D.2.30, κολάζειν D.23.56, τῷ δικαστηρίῳ ... ἀποδέδοται τοῦ φόνου τὰς δίκας δικάζειν Lys.1.30.

V c. adj. pred. hacer, convertir τὰς τέρψεις ... βεβαιοτέρας Isoc.1.46, τέλειον ἀ. τὸ τέκνον Arist.GA 733b1, δεῖ τὰς ἐνεργείας ποιὰς ἀ. Arist.EN 1103b22, μετριωτέραν ... τὴν ὑπερηφανίαν D.H.7.16.

VI c. compl. de la cosa vendida vender τἀνδράποδα ἀπέδοσαν Th.6.62, ἔφασκον ... ἐς θἁδώλια τῆς νηὸς ἐμβαλόντες ἀποδώσειν τινὶ πέτρους μοχλεύειν E.Cyc.239, αἱ δέ τί κα ἄλλο ἀποδῶι FD 1.486.2 A.22 (III a.C.)
en gener. en v. med. τὼ βοιδαρίω τὠμώ ... ἀποδῶμαι Ar.Au.585, τὸν κρητῆρα Hdt.1.70, τὴν δὲ (γυναῖκα) ἐς τὴν Ἑλλάδα Hdt.2.56, τὰ κτήματα τοῦ ἀποθανόντος πάντα And.Myst.97, cf. Antipho Fr.54, PRyl.563.4
c. gen. de precio οἴει ... τὸν πρωκτὸν ἀποδόσθαι με χιλιῶν δραχμῶν; Ar.Pax 1237, cf. Ach.830, οὐκ ἂν ἀπεδόμην πολλοῦ τὰς ἐλπίδας Pl.Phd.98b, οὐδὲ τῆς ἀξίας ἕκαστον τῶν κτημάτων ἀ. Aeschin.1.96, ὅταν τις οἰκέτην πονηρὸν πωλῇ καὶ ἀποδίδοται (sic) τοῦ εὑρόντος X.Mem.2.5.5, οἱ ... δραχμῆς ἂν ἀποδόμενοι τὴν πόλιν X.HG 2.3.48, cf. Thphr.Char.15.4
fig. comprar τὴν δόξαν τὰς ψυχὰς ἀποδιδόμενοι comprando la gloria al precio de la vida Iul.Or.1.42b.

B intr.

1 producir, rendir de una tierra ἐπὶ διηκόσια el doscientos por uno Hdt.1.193, cf. Men.Georg.38.

2 aumentar, crecer ἢν ἡ χώρη κατὰ λόγον ἐπιδιδοῖ ἐς ὕψος καὶ τὸ ὅμοιον ἀποδιδοῖ ἐς αὔξησιν Hdt.2.13.

3 presentarse ἀποδιδόασι γὰρ διὰ πολλῶν γενεῶν αἱ ὁμοιότητες Arist.GA 722a8, cf. HA 585b32.

4 milit. hacer frente al enemigo εις ὀρθόν Ascl.Tact.10.12.

5 ἀπόδοντο· ἀπώλοντο Hsch. (f.l. de Il.2.162).
• DMic.: a-pe-do-ke, a-pu-do-ke, a-pu-do-so[-si.