ἀπειλέω
• Alolema(s): el. ἀποϜλέω IO 10; tard. ἀπειλείω Musae.122, Nonn.D.20.204
• Prosodia: [ᾰ-]
• Morfología: [impf. ἀπειλήτην Od.11.313, aor. ἠπείλησεν Il.9.683]
A en sent. físico
1 empujar, llevar
ἀπὸ τῶ βωμῶ ἀποϜλέοιανIO 10, cf. 13,
ἀποϜλέοι κ' ἀπὸ μαντείαςIO 4.7
•en v. pas.
ἐς ἀπορίηνHdt.1.24, 2.141,
ἐς ἀναγκαίηνHdt.8.109,
ἐς στεινόνHdt.9.34.
2 desenrollar
αὕτη ἀπειλουμένη ἀπὸ τῆς ἐξελίκτραςHero Aut.5.5.
B en sent. fig.
I en cont. no peyor.
1 c. inf. de fut. (cf. tb. II 3) prometer c. dat.
ἠπείλησεν ἄνακτι ... ῥέξειν κλειτὴν ἑκατόμβηνIl.23.863, 872,
πολλὰ δ' ἀπείλει [ἐς Πυθὼ πέ]μψεινCall.Fr.18.6.
2 jactarse
βητάρμονας εἶναι ἀρίστουςOd.8.383, cf. Il.13.143
•abs.
Τυδεΐδης ὑπ' ἐμεῖο φοβεύμενος ἵκετο νῆας, ὥς ποτ' ἀπειλήσειIl.8.150.
II en cont. peyor.
1 amenazar c. dat.
τοιIl.1.181,
ἧμινOd.20.272,
τῷ ΘηραμένειTh.8.92,
τοῖς στρατηγοῖςPOxy.2182.5, 19 (II d.C.),
αὐτῇAr.Nu.617, cf. Isoc.5.53, 10.26, Ar.Au.308
•c. ac. int. de palabras pronunciar palabras amenazadoras, lanzar amenazas
ἀπειλαὶ ... τὰς Τρωσὶν ἀπείλεονIl.13.220, cf. 16.201,
μῦθονIl.1.388,
ἔπηE.Supp.542,
πύργοις δ' ἀ. δείν'A.Th.426,
πόλλ' ἀπειλήσαςHdt.1.111,
ταῦταHdt.7.18,
τοῦτ'S.OC 817,
δεινότατα ... ἐπῶνAr.Lys.339,
οὐκ ἀτέλεστον ἀπειλήσαςCall.Del.87
•en v. med. mismo sent. en aor.
ἀπειλησαμένου δὲ αὐτοῦ τῷ ΚαίσαριApp.BC 3.29.
2 amenazar con c. ac. int. no de palabras
θάνατονHdt.4.81, cf. Polyaen.7.35.2,
ξίφηPlu.Pomp.47,
ζημίας ... κατὰ τοῦ μὴ ὑπακούσαντοςPlu.Cam.39,
ἠπείλησαν τοὺς ἄρχονταςamenazaron con los prefectos Lib.Or.47.7
•c. dat. instrum.
τισιν νόμοιςPl.Lg.783d,
γόμφοισινTim.15.68
•abs. amenazar, Il.2.665, Th.8.84, Isoc.15.121
•en v. pas.
τῶν ἀπειληθέντωνlas (leyes) acompañadas de sanciones Pl.Lg.823c.
3 c. inf. esp. de fut. y a veces tb. dat. amenazar con
μοι γέρας ... ἀφαιρήσεσθαι ἀπειλεῖςIl.1.161, cf. 15.179, Od.11.313,
σφέας ... ἐκτρίψεινHdt.6.37,
τῷ ... ἀλαπαξέμενCall.Dian.251,
δράσειν τιE.Med.287,
αὐτῷ ἀποκτενεῖνLys.3.28, cf. Iul.Or.3.57a
•c. inf. de pres.
ἑλκέμενIl.9.682, c. inf. de aor., X.HG 5.4.7, Mem.3.5.4
•c. ὡς, ὅτι:
μὴ ἀ. τοῖς Χίοις ... μὴ ἐπιβοηθήσεινTh.8.33, cf. Ar.Pl.88, X.An.5.5.22,
τῷ πεμπομένῳ, εἰ μὴ ...X.Cyr.4.5.12, An.5.5.22
•abs. c. inf. ordenar con amenazas
φαγεῖν βρέφοςTheoc.24.16, cf. A.R.3.607
•en v. med. prohibir con amenazas
ἀπειλησώμεθα αὐτοῖς μηκέτι λαλεῖνAct.Ap.4.17.
III en v. med. atemorizarse por amenazas, amedrentarse
οὐκέτι δὲ ἀπειλοῦμαιX.Smp.4.31.
• Etimología: Es probablemente en todas sus acepciones un compuesto de ἀπό y εἰλέω q.u. En ese caso ἀπειλή sería un derivado postverbal. Recientemente se ha sugerido un emparentamiento con toc. kälts ‘amenazar’.