εἰσφέρω
• Alolema(s): ἐσ- Il.11.495, Hdt.9.70, Th.3.19, Hp.Aër.8, E.Io.1179, IG 12(1).677.10 (Yaliso IV/III a.C.), IAE 43.26 (III a.C.)
• Morfología: [pres. inf. ἐσφέρν Sokolowski 3.97A.14 (Ceos V a.C.), ἐσφέρεν Sokolowski 3.170.2 (Cos III a.C.), εἰσφέρην IAdramytteion 34A.11 (IV a.C.); aor. ind. 1a sg. εἰσήνικα SEG 7.381 (Dura III d.C.), 3a plu. εἰσήνειγκαν IG 22.112.13 (IV a.C.), v. med. 3a sg. εἰσηνείκατο Didyma 142.18 (II a.C.), subj. 3a sg. ἐσ[εν]ίκη IAdramytteion 34B.43 (IV a.C.), inf. [ἐ]σένικαι IAdramytteion 34B.39 (IV a.C.), εἰσενέγκαι IKyme 13.17 (II a.C.), v. pas. εἰσενέχθην IKyme 19.49 (I a./d.C.)]
A c. mov. desde el sujeto
I
ἐσθῆτά τε ἔσφερον εἴσωOd.7.6,
τὰ δὲ ἄλλα ἐς τὠυτό ... ἐσήνεικαν τοῖσι Ἕλλησιpero el resto (del botín) lo llevaron al mismo lugar que los griegos Hdt.9.70, c. dat. de pers. o anim.
πόλεμον ... Ἑλλήνων χθονί καὶ ΦρυξίE.Hel.38,
αὐτοῖς τὴν τροφήνArist.HA 628a23,
αὐτῷ οἶνονLXX Ge.27.25, c. πρός y ac. de pers.
ταυτὶ ... λαβοῦσα πρὸς τὸν τρόφιμον ... εἴσφερεMen.Epit.201, tb. en v. med.
πολλὰς δέ τε πεύκας ἐσφέρεται(el río) arrastra consigo multitud de pinos, Il.l.c., en v. pas.
πᾶν ἀργύριον ... εἰς θησαυρόνLXX Io.6.19,
τὸ αἷμα ... εἰς τὰ ἅγιαEp.Hebr.13.11,
εἰσενέχθην δὲ αὐτὸν εἰς τὸ γυμνάσιον ὑπό ... τῶν ἐφάβων ... καὶ ἐντάφηνIKyme 19.49 (I a./d.C.),
σκευῶν εἰσενεχθέντων εἰς τὸν γάμονPMasp.121.14 (VI d.C.)
•c. ac. de pers. llevar, conducir
μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς τὸν πειρασμόνEu.Matt.6.13,
βίᾳ βασ[τ]άξαντες με εἰσήνεγκαν εἰς τὸ λογ[ι]στήριονPAmh.77.22 (II d.C.), cf. POxy.1150.3 (VI d.C.)
•c. pron. refl. presentarse, acudir
ἑαυ[τ]ὸν ... ἐπὶ τῇ ἑκάστου τῶν ἐντοπίων σωτηρίᾳ ἐσέφερεSEG 24.1217.11 (Egipto I a.C.)
•de documentos llevar, presentar
εἰς τὸ βιβλιοφυλάκιον ... ὑπομ[νή]ματαPOxy.237.5.24 (II d.C.), en v. pas.
εἰς τὴν βουλὴν τὰ γραμματεῖαArist.Ath.47.5,
περὶ ὑπαλλαγμάτων εἰσφερομέν[ων ὑπὸ] ΟὐαλερίουPTurner 23.7 (II d.C.).
2 pagar, aportar, entregar pagos debidos, figurados o reales, esp. sumas de dinero
οὔτε τῖμον εἰσενείκαςsin haber pagado tu parte Archil.216.2,
τούτῳ ἔρανον εἰσενεγκεῖνaportarle mi contribución (a Eros), Pl.Smp.177c,
πολλὰ κἀγαθὰ ἀλλήλοιςX.Cyr.7.1.12,
χρήματα τε ... ἄτοκαIEryth.21.7 (IV a.C.),
τὰ χρήματα ἀναπόδοταIKyme 13.17 (II a.C.), cf. Abh.Leipz.62(1).1969.40.14 (Astipalea III a.C.),
οὐκ ὀλία παρ' ἑαυτῶνIClaros 1.M.2.50 (II a.C.), frec. ref. impuestos, contribuciones, etc.
ὅσον εἰς τὴν πόλιν εἰσενηνόχασινD.27.36,
χρήματαX.Hier.9.7,
χρήματα εἰς [τὸμ πόλε]μον εἰσφέρηνIAdramytteion 34A.11 (IV a.C.), cf. Plu.Publ.12,
εἰς τὴν ὁλοκαύτωσιν τῷ θεῷ ... δραχμὰς τρεῖς καὶ δέκαIAE l.c.,
εἰσεν[έγ]και ἕκαστον τῶν πολιτῶν ... [δραχ]μὰς πέντεFAmyzon 28.3 (II a.C.),
ε[ἰς δὲ τὴν ἀναγραφὴν] τῆς στήλης ... τὸ γενό[μενον ἀ]νάλωμαSEG 22.130.10 (Ramnunte II a.C.),
τὰς εἰσφοράςIG 22.505.14 (IV a.C.),
μεγάλας δ' εἰσφορὰς εἰσενηνοχόσι καὶ λελῃτουργηκόσιLys.18.7, cf. Antipho 2.2.12, Str.14.3.3,
τὰ εὐσεβῆ ὑμῶν τελέσματαPMasp.19.26 (VI d.C.), tb. ref. multas por violación de sepulcros
εἰσοίσει εἰς τὸ ἐράριον δήμου Ῥωμαίων (δηνάρια) βφʹISmyrna 202.12 (imper.),
τῇ βουλῇ ... τὰ αφʹ (δηνάρια)TAM 3(1).295 (Termeso, imper.),
τῷ φίσκῳ (δηνάρια) ͵βφʹGVI 1378 nota (Frigia II d.C.), cf. CRIA 176.4 (Sebastópolis, imper.)
•raro c. pred.
ἐσενεγκόντες ... ἐσφοράν διακόσια τάλανταTh.3.19
•en v. med. mismo sent.
προῖκα πολλήνThphr.Char.22.10, cf. D.27.4, Lys.19.43,
δαπάνην π[ᾶσαν ἐ]κ τῶν ἰδίωνSEG 42.558.12 (Macedonia I a.C.)
•abs. pagar, aportar dinero, contribuir
οἱ ἐσενέγκαντες ἔστε δραχμὰς δέκα τὸ ἐλάχιστονlos que han aportado dinero a partir de diez dracmas como mínimo, Abh.Leipz.62(1).1969.40.18 (Astipalea III a.C.),
εἰς δὲ τὴν ἐπισκευὴν τούτων πάντων ... εἰσενεγκεῖν καθ' ὅ τι ἕκαστος δυνατός ἐστινRhamnonte 34.7 (III/II a.C.), cf. Pl.R.337d, D.21.157.
3 en v. med., c. ac. de abstr. ref. virtudes mostrar, poner de manifiesto
ᾗ διὰ παντὸς εἰσφέρεται πρὸς τὴν πατρίδα εὐνοίᾳIKyme 13.25 (II a.C.), cf. IAphrodisias 1.5.26 (I a.C.),
ταμιεύσας πᾶσαν εἰσηνέγκατο σπουδὴν καὶ φιλοτιμίαν περὶ τῶν κοινῶνIG 22.1343.23 (I a.C.), cf. Plb.21.29.12, Chrysip.Stoic.2.293, Ael.VH 12.64,
μεγάλην εἰσφέρονται σπουδὴν εἰς τὴν πολυτέλειαν τῆς τροφῆςD.S.1.84,
ὑπὲρ τῆς χώρας αὐθεντικὴν εἰσεφέρετο σπουδήνIMylasa 134.2 (heleníst.),
ἐντελῆ τὴν ἀνδρείαν εἰσφέρονταιOnas.4.2, cf. IMylasa 411.8 (I d.C.),
τοσαύτην εἰσηνέγκατο μεγαλοφροσύνηνSEG 35.744.12 (Macedonia I d.C.),
θάρσοςI.AI 18.279.
4 en v. med., c. ac. de abstr. ref. penalidades o esfuerzo soportar, afrontar
πᾶσαν κακοπαθίανIMylasa 102.22 (II/I a.C.),
πάν]τα πόνονIPr.89.12 (II a.C.) en SEG 30.1361,
πολὺν ... μόχθονEus.VC 3.26.2.
II c. idea de ‘introducir’
1 introducir, meter
τὰ σ[τρώ]ματα ... ἐνδόσεSokolowski 3.97A.14 (Ceos V a.C.), c. dat.
πένθος ... δόμοιςE.Ba.367, c. εἰς y ac.
(ἀγγεῖον) ἐς ἀλέηνHp.Aër.8,
γάμους δ' ἀνοσίους εἰσφέρων εἰς τὴν τέχνηνintroduciendo bodas impías como tema en el arte dramático, Ar.Ra.850,
ὕδωρ ... εἰς τὰ οἰκήματαThphr.CP 1.7.2,
τὴν λυχνίαν ... ἐς τὸν ναόνLXX 1Ma.4.49,
ξενίζοντα γάρ τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡμῶνAct.Ap.17.20, c. ἐν y dat.
περιτυχὼν πέρδικι ... εἰσήνεγκεν ἐν τῇ οἰκίᾳAesop.23.2, en v. pas.
ἔνθα σῖτόν τέ σφι ἐσενηνεῖχθαι πολλόνdonde (decía que) se había introducido abundante trigo para ellos Hdt.9.41, cf. Aen.Tact.28.3,
εἰσφερόμενα ὤνιαmercancías importadas, SEG 38.1462.88 (Enoanda II d.C.)
•frec. en prohibiciones funerar.
μηδενὸς ἔ[χ]οντος ... ἐξουσίαν πτῶμα ἀλλότριον εἰσενενκεῖν εἰς τὸ μνημεῖονISmyrna 214.7 (imper.), cf. Sitz.Wien.265.1969.14.76 (Lidia I d.C.),
μηδένα ἰσφέρειν ἀλλότριν νεκρόνSEG 24.1189.13 (Egipto I d.C.), cf. IEphesos 3292.6 (imper.)
•en leyes sagradas
τάδε μὲν ἐσφέρν ἐς τὸ τέμενοςSokolowski 3.170.2 (Cos III a.C.), cf. IG 12(1).677.10 (Yaliso IV/III a.C.),
ἀπαγορεύει ὁ θεός· μὴ [ε]ἰσφέρειν χρωμάτιν[ον μ]ηδὲ βαπτόνSEG 36.267.8 (Maratón I a.C.),
μ]ὴ εἰσφέρην δὲ μηδὲ ὅπλα πολεμιστήρ[ια μ]ηδὲ θνασίδιονSokolowski 3.124.13 (Ereso II a.C.), cf. IStratonikeia 2.2, en v. med.
τὰ ἐκ τῶν ἀγρῶν ἐς τὸ τεῖχος ἐσηνείκαντοtransportaron al interior de los muros lo que tenían en los campos Hdt.5.34, cf. Th.5.115
•introducir como novedad
ἀεὶ καινὰς ἰδέας εἰσφέρων σοφίζομαιAr.Nu.547,
καινὰ δαιμόνιαde Sócrates, X.Mem.1.1.2, un nuevo guiso, Athenio 1.29, en v. med. mismo sent.
τινα τῶν ... ποιητέων ... τοὔνομα εὑρόντα ἐς ποίησιν ἐσενείκασθαιHdt.2.23,
βότρυος ὑγρὸν πῶμ' ηὗρε κἀσηνέγκατο θνητοῖςinventó la húmeda bebida de la uva y la introdujo entre los hombres E.Ba.279
•inocular en sent. fig., c. dat. de pers.
νόσον καινὴν γυναιξίE.Ba.353,
δειλίαν ... τοῖς ἀλκίμοισινE.Supp.540.
2 presentar, proponer, someter para su aprobación leyes, decretos, etc.
γνώμην ἐσενεγκεῖν ἐς τὸν δῆμονsometer una propuesta al pueblo Th.8.67, cf. Hdt.3.80,
νόμονD.23.218, 24.19,
δόγμα εἰσήνειγκαν εἰς τ[ὴν βουλὴν δ]έχεσθαι τὴν συμμαχίανIG 22.112.13 (IV a.C.),
ψήφισμαIIasos 612.10 (II a.C.),
(τὰς τιμάς) εἰσοίσουσιν εἰς τὴν ἐκκλησίανsometerán (la concesión de honores) a la asamblea, Milet 1(3).138.23 (III a.C.), cf. IG 22.1343.29 (I a.C.), raro en v. med.
τὸν γυμνασιαρχικὸν νόμον, ὃν εἰσηνέγκατο ΖώπυροςIBeroeae 1A.17 (II a.C.), en v. pas.
τὰ εἰσφερόμεναlas mociones presentadas Arist.Pol.1298b33,
ψηφίσματος εἰσενηνεγμένουIGLS 1261.10 (Laodicea II a.C.)
•abs. presentar una propuesta
οὐκέτι ἐσήνεγκαν περὶ Ἀργείων ἐς τὰς βουλὰςya no presentaron ninguna propuesta ante los consejos relativa a los argivos Th.5.38, raro c. ac. de pers.
τὸν νέον ... εἰς τοὺς ἄλλους εἰσφέρεινproponer el nombre del joven a los demás Pl.Lg.961b
•nombrar para un cargo, en v. pas.
τοὺς εἰσφερομένους ὑπὸ τῶν ὑπάτων πρεσβευτάςa los legados nombrados por los cónsules Plb.35.4.5;
εἰσφέρειν λόγονhacer una declaración, hablar Ar.V.413,
οὐ μὴ γυναικῶν δειλὸν εἰσοίσεις λόγονdeja de pronunciar cobardes palabras de mujer E.Andr.757, en v. med.
ἀπέπτυσα μὲν λόγον οἷον οἷον ἐσοισόμεθαdetesto lo que voy a declarar E.Hel.664.
B c. mov. hacia el sujeto
1 traer
ἀφαρπάζειν χρεὼν οἰνηρὰ τεύχη σμικρά, μεγάλα δ' ἐσφέρεινhay que retirar las copas pequeñas de vino y traer las grandes E.Io.1179,
πορθμίδας πολλῶν ἀγαθῶν ... γεμούσαςPhilox.Leuc.(e) 2, cf. Ar.V 1216,
τὰς ἀρυταίναςPEnteux.82.3 (III a.C.),
δοκὸν εἰσφέρειtrae un leño para el fuego AP 11.74 (Nicarch.), en v. pas.
ἐσενειχθέντος κως σιδηρίου ἐκράτησεcogió un cuchillo que le había sido traido Hdt.9.37,
ἡ λοπὰς νῦν εἰσφερέσθω πέντ' ἐφήβων ὠλέναιςtráigase ahora la fuente de servir en brazos de cinco efebos, Com.Adesp.1146.33,
ἀγωγὸς ὑδάτων εἰσφερομένω[ν] εἰς Κάν[α]ταOGI 618.10 (Siria II d.C.)
•aportar, procurar
ἰατρικὴ δὲ καὶ γυμναστικὴ τὴν μὲν ὠφέλειαν περὶ σῶμα εἰσενήγκαντοla medicina y la gimnasia han aportado (al hombre) un beneficio en lo relativo al cuerpo Aristid.Quint.2.1.
2 en v. med. ingerir
ὠμά τε καὶ ἄκρηταHp.VM 3, cf. Arist.GA 767a32, Ant.Lib.11.1, en v. pas.
ἡ εἰσφερομένη τροφήArist.PA 668b12, cf. Gal.17(2).535
•en v. med. inspirar en uso abs.
οἱ εἰσφερόμενοιlos seres que toman aire Arist.Somn.Vig.456a17.