διατείνω


A tr.

1 estirar, tensar τὸ τόξον Hdt.3.35, cf. 4.9, ἀράχνιον ... πρὸς τὰ πέρατα Arist.HA 623a9, τὴν φωνήν Aristid.Quint.12.9, en v. pas. διατείνεται σφόδρα ὑπὸ τοῦ πλήθους ἡ κοιλία el vientre se distiende mucho por el volumen (de agua), Mnesith.Ath.51.44, τῶν τοξευμάτων τῶν διατεταμένων LXX Is.21.15
en v. med. mismo sent. διατεινάμενοι οἱ μὲν τὰ παλτὰ οἱ δὲ τὰ τόξα X.Cyr.1.4.23.

2 extender τὴν χεῖρα Hp.Fract.8, ἐπὶ πάντα τὰ λεκάρια ταῦτα διατείνειν τὰς χεῖρας X.Cyr.1.3.4, Δωρίδα ... ὑπὲρ λεχέων AP 5.55 (Diosc.), διατενεῖς τὴν ὀργήν σου ἀπὸ γενεᾶς εἰς γενεάν; LXX Ps.84.6, en v. pas. μία ἰδέα πάντῃ διατεταμένη Pl.Sph.253d, cf. Ti.79d
en v. med.-pas. c. ac. de cosas propias blandir τὰ βέλεα Hdt.9.18, τὰ δόρατα Hdn.2.5.2, τὰς μάστιγας Plb.15.28.2.

B intr.

I en v. act.

1 extenderse gener. en el espacio καθ' ἅπαν τὸ σῶμα φλέβες διατείνουσιν Diog.Apoll.B 6, cf. Arist.HA 503b21, εἰς τὴν κεφαλήν Thphr.Sud.33, ἃ διατείνει ... ἀπὸ ... ἕως εἰς ... (los montes) que se extienden desde ... hasta ... Plb.3.37.9, de unas murallas ἀπὸ τοῦ ... διατεῖνον ἐπὶ τοῦ ... I.BI 5.144, πήχεις πεντήκοντα διατείνοντας βορρᾶ ἐπὶ νότον 50 codos se extienden de norte a sur en una finca POxy.505.6 (II d.C.), πᾶν τὸ διατεταμένον εἰς εὐθύτητα σχῆμα Ath.189c, cf. Plu.2.63b
fig. διατείνει δὲ ἀπὸ πέρατος εἰς πέρας abarca de un extremo a otro la sabiduría, LXX Sap.8.1
en la voz τὸ ᾆσμα ... ἀπὸ τῶν ἄκρων ἐπὶ τὰ μέσα διαταθέν Clem.Al.Prot.1.5
llegar hasta c. πρός: ἑνότητα ἰδιότροπον, διατείνουσαν πρός τὸ ἀποστεῖλαν una unidad de naturaleza particular que llega hasta el (objeto) que envía (la onda sonora), Epicur.Ep.[2] 52, πρὸς Γάζαν Plb.5.86.4, πρὸς τὴν θάλατταν D.S.12.70, c. μέχρι y gen. μέχρι δερμάτων Plu.2.642e
abs. διατειναμένη con las alas extendidas de una grulla, Anaxandr.42.67.

2 extenderse, durar

a) en el tiempo διατείνει ... ταῦτα διὰ παντὸς τοῦ βίου de sensaciones, Arist.EN 1172a23, c. pred. γένος δ' αὐτοῦ λαμπρὸν ... διέτεινε Plu.Marc.30, ἀεὶ τὸ ἦθος διετείνετο τῶν δογμάτων σχεδὸν ταὐτόν Numen.24.8;

b) vivir hasta c. εἰς: διέτεινεν εἰς Σκιπίωνα τὸν νέον vivió hasta la época de Escipión el Joven Plu.Cat.Ma.15.

3 fig. concernir a, referirse a c. εἰς o πρός: τῶν ἄλλων τῶν διατεινόντων ... εἰς τὰν Ἁλασαρνιτᾶν ἀσφάλειαν SIG 569.11, 38 (Halasarna III a.C.), πάντα ἃ διέτε[ιν]εν πρὸς ἐπανόρθωσιν todo lo que concernía a la reconstrucción, NIS 2.3.1 (Sardes III a.C.), πρὸς τὰ ὅλα Plb.9.5.4, cf. 8.29.6, πρὸς τρυφὴν καὶ πλοῦτον D.S.2.16, τὰ δὲ πάντα εἰς σωτηρίαν ... διατείνει Clem.Al.Paed.1.8.65, (φιλοσοφία) διατείνουσα ἐπὶ τὴν ... ἁπτομένην τῆς ἀληθείας ... εἴδησιν la filosofía tendiendo hacia la doctrina que está unida con la verdad Clem.Al.Strom.1.20.98.

II fig. en v. med.

1 esforzarse c. inf. θεῖν Pl.R.474a, ἰέναι Pl.R.501c, αὐτὸν μὴ εἰσελθεῖν εἰς ὑμᾶς Antipho 5.46, τὰ κάλλιστα πράττειν Arist.EN 1169a9, c. πρὸς y ac. διατείνου μᾶλλον πρὸς τὸ σαυτῷ προσέχειν esfuérzate en poner más atención en tí mismo X.Mem.3.7.9, abs. τί ... διετεινάμην οὑτωσὶ σφοδρῶς; D.18.142, παντὶ τρόπῳ διατειναμένους X.Mem.4.2.23, πὺξ διατεινάμενος esforzándote hasta el máximo con tus puños Theoc.22.67, ὃ συμβαίνει καὶ τοῖς παιδίοις διατεινομένοις Arist.Pol.1336a39, de una parturienta διατείνου haz esfuerzos Al.Mi.4.10.

2 afirmar, sostener, mantener c. ὡς: ἀλλὰ διατείνοιντ' ἂν ... ὡς ἄρα τοῦτο οὐδὲν τὸ παράπαν ἐστίν Pl.Sph.247c, cf. Thphr.CP 4.6.1, HP 6.7.2, Luc.Prom.Es.5, c. μὴ Thphr.HP 3.18.7, c. inf. διατεινόμενος κύριον ποιεῖν τὸν νόμον D.20.143, οὐ μνημονεύεις ὧν ἔφην, οὐκ αὐτὸς εἰδέναι τἀληθὲς ὑπὲρ τοὺς ἄλλους διατεινόμενος no te acuerdas de lo que yo decía, al sostener que no tenía yo un conocimiento de la verdad superior al de los demás Luc.Herm.53, νοεῖν δύνασθαι τὸ Χριστοῦ μυστήριον Cyr.Al.M.71.685D, cf. Phld.Sign.36.7, Procl.in R.2.59, c. part. ἀλλ' ἀπηγκωνισμένῃ τῇ γλώττῃ καὶ γυμνῇ διετείνετο λέγων sino que con lengua osada y sin trabas insistía en decir Philostr.VS 561, abs. διατεινάμενος <ἂν> εἴποιμι ὅτι ... querría decir insistiendo que ... Plu.2.2b.

3 disentir, oponerse c. dat. μὴ συναποφηνάμενος αὐτῷ ἢ διατεινόμενος Gal.4.759, c. πρός: ἔχω διατείνεσθαι πρὸς αὐτόν Gal.4.773.