ἁρμονία, -ας, ἡ
• Alolema(s): jón. ép. -ίη Od.5.248, Heraclit.B 51
I concr. como unión, medio o elemento de unión.
1 en plu. perno para ensamblar la balsa de Odiseo
γόμφοισιν ... τήν γε καὶ ἀρμονίῃσιν ἄρασσενOd.l.c.,
ὄφρ' ἂν ... κεν δούρατ' ἐν ἁρμονίῃσιν ἀρήρῃOd.5.361.
2 junta, juntura entre las planchas de embarcaciones
ἔσωθεν δὲ τὰς ἁρμονίας ... ἐπάκτωσαν τῇ βύβλῳHdt.2.96,
νεῶνPoll.1.114, de una lira
τῶν ἁρμονιῶν διαχασκουσῶνAr.Eq.533,
τὰ συμπησσόμενα τῶν κραββάτων μέρηSch.Ar.Eq.533
•arq. de construcciones
αἱ τῶν λίθων ἁρμονίαιD.S.2.8, cf. Paus.2.25.8, 8.8.8, 9.33.7
•clave
τὸν δὲ ἀνωτάτω τῶν λίθων φασὶν ἁρμονίαν παντὶ εἶναι τῷ οἰκοδομήματιPaus.9.38.2.
3 medic. de huesos del cráneo, en plu. suturas Hp.Off.25, Oss.12
•op. ῥαφή y γόμφωσις sínfisis Gal.2.737
•de las vértebras articulación Arist.PA 654b18
•en sg. de huesos gener.
προσήγαγε τὰ ὀστᾶ ... πρὸς τὴν ἁρμονίαν αὐτοῦLXX Ez.37.7,
ἐκ τοίης ... ὀστῶν ἁρμονίηςAP 7.472.8 (Leon.).
II abstr.
1 ensamblaje, armazón
παλίντροπος ἁρμονίη ὅκωσπερ τόξου καὶ λύρηςHeraclit.l.c.,
ῥηγνὺς ἁρμονίαν χορδοστόνου λύραςS.Fr.244.2, de una escultura
τῆς βοόςPhilostr.Im.1.16, del cuerpo
ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιοPs.Phoc.102,
τοῦ σώματοςEpicr.3.15, de un cuerpo desmembrado
νευρῶν καὶ κώλων ἔκλυτος ἁρμονίηAP 7.383 (Phil.), cf. 7.480.2 (Leon.)
•fig. carácter, temperamento
τᾷ δυστρόπῳ γυναικῶν ἁρμονίᾳE.Hipp.162.
2 en rel. c. los poros disposición
τῶν περὶ τὰ αἰσθητήρια πόρωνEpicur.Fr.[152]
•en sent. sexual acoplamiento, unión sexual
μεθ' ἁρμονίην ἈφροδίτηςColluth.375, cf. 26,
ἁρμονίης ἀδίδακτοςColluth.185.
3 acuerdo
(θεοί) ἐπίσκοποι ἁρμονιάωνIl.22.255, cf. Hsch.
•armonía, concordia
ἐπιεικῶς ἐμαντευόμεθα ἄρτι ὡς ἁρμονίᾳ τινὶ ἡ σωφροσύνη ὡμοίωταιPl.R.431e
•orden, gobierno armónico
ΔιόςA.Pr.551
•sent. obscuro, quizá comprensión, compenetración
εὔχομαι ... κατά τιν' ἁρμονίαν βλέπειν ἀμφ' ἕκαστον ὅσα νέομαιte suplico ... poses desde lo alto una mirada de cierta comprensión en cada paso de este camino mío Pi.P.8.68.
III como equilibrio entre partes.
1 en mús.
a) octava y la diferente posición de las notas en la octava, como sistema en el que las partes (notas) están perfectamente ensambladas entre sí
ἑπτὰ αἱ ἁρμονίαιPythag.B 27,
ὅρους τρεῖς ἁρμονίας ... νεάτης τε καὶ ὑπάτης καὶ μέσηςPl.R.443d,
τῶν ἑπτὰ ὀκταχόρδων ἃ ἐκάλουν ἁρμονίαςAristox.Harm.46.31
•octava en el sentido de la armonía resultante en la serie diatónica
ἐκ πασῶν ... ὀκτὼ οὐσῶν μίαν ἁρμονίαν ξυμφωνεῖνPl.R.617b,
ἑπτὰ δὲ χορδαὶ ἡ ἁρμονίαArist.Metaph.1093a14, cf. Pr.919b21
•armonía con el intervalo de cuarta
τὴν ἁρμονίαν τὴν διὰ τεσσάρωνD.C.37.18.3
•en lugar de
διὰ πασῶν, ἁρμονίαν ... καλοῦντες τὴν διὰ πασῶνNicom.Harm.9, cf. Aristid.Quint.12.13, 15.10, Anon.Bellerm.24;
b) modo
Λυδίᾳ σὺν ἁρμονίᾳ μέλοςPi.N.4.45,
ΑἰολίςPratin.6.7,
ἁρμονίαν ... μαθεῖν Δωροδοκιστί(burlesco por Δωριστί) Ar.Eq.994, cf. Nu.968, Arist.Pol.1290a20,
οὐδὲ φρυγιστὶ οὐδὲ λυδιστί, ἀλλ' ἥπερ μόνη Ἑλληνικὴ ἐστιν ἁ.Pl.La.188d,
ἁρμονίας γὰρ εἶναι τρεῖς ... Δωριεῖς, Αἰολεῖς, ἼωναςHeraclid.Pont.163, cf. Aristid.Quint.40.14;
c) escala armónica, enarmonía uno de los géneros de la melodía
τρία γένη τῶν μελῳδουμένων ἐστιν· διάτονον, χρῶμα, ἁρμονίαAristox.Harm.55.9, cf. 6.10, 30.21, Aristid.Quint.15.22, Cleonid.Harm.3, en rel. c. χρῶμα Anon.Bellerm.14, 52, 65, etc.;
d) armonía, melodía componente de la música junto a ῥυθμός:
τοὺς ῥυθμούς τε καἰ τὰς ἁρμονίαςPl.Prt.326b, cf. R.400d, Arist.Po.1447a22, Aristid.Quint.2.8, 28.8, 40.14, etc.,
μέλος ... τὸ ἔκ τε ἁρμονίας καὶ λέξεως συνεστηκόςAristid.Quint.28.8, cf. 40.14, 57.5
•
μέγεθος ἁρμονία ῥυθμόςArist.Rh.1403b31;
e) gener. música, armonía
μουσικὴ ... φθόγγους μείξασα ἐν διαφόροις φωναῖς μίαν ἀπετέλεσεν ἁρμονίανHeraclit.B 10,
οἵπερ ἁρμονίαν ἐχύμισαν(Íbico y Anacreonte) que dieron su sabor a la música Ar.Th.162,
ἡ ... ἀ. συμφωνία ἐστιPl.Smp.187b, cf. Cra.405d,
θαυμαστήν τινα ᾠδῆς δέδωκεν ἁρμονίανD.P.Au.1.20, cf. Plu.2.46b,
τὸ μεταβάλλον ... ἁρμονίᾳ καὶ λόγῳ κεραννύμενονPlu.2.746c, cf. 2.156c,
(σύριγγος) ἁρμονίης ἤκουεNonn.D.1.520,
ἁρμονίην ... αὐλὸς ἀράσσωνNonn.D.12.148.
2 armonía celestial, concepto pitagórico de la relación armónica de las esferas
ἁ. ἄστρωνPythag.B 35,
τὸν ὅλον οὐρανὸν ἁρμονίαν εἶναι καὶ ἀριθμόνPythag.B 4,
ἁ. κατὰ τὸν οὐρανόνArist.Mu.399a12, cf. Cael.290b13,
τὸ καταμανθάνειν τὰς τοῦ παντὸς ἁρμονίαςPl.Ti.90d
•esp. del mundo y la naturaleza
περὶ δὲ φύσιος καὶ ἁρμονίας ὧδε ἔχειPhilol.B 6,
ἁ. πολυμιγέων ἕνωσιςPhilol.B 10,
ὁ δημιουργὸς τὴν ὕλην ... ἁρμονίᾳ συνδησάμενοςNumen.18.8, cf. 18.10,
Ἔρωτα ... ἁρμονίης κόσμοιο ... ἡνιοχῆαNonn.D.41.130,
τὴν τῶν ὅλων ἁρμονίανAristid.Quint.103.4, cf. 107.24, etc.
•en mat.
ἀρχὰς τοὺς ἀριθμοὺς καὶ τὰς συμμετρίας, ἃς καὶ ἁρμονίας καλεῖPythag.B 15,
ἁρμονίαι ἐν ἀριθμοῖςPythag.B 4, de la τετρακτύς Pythag.C 4, del cubo, Pythag. en Simp.in de An.68.7, del tres Theol.Ar.16.
3 armonía, equilibrio del alma
ἁρμονίαν τινὰ ἡμῶν εἶναι τὴν ψυχήνPl.Phd.88d,
ἁ. τις ἡ ψυχήAristid.Quint.86.20, cf. 4.4, 88.5, 107.27, etc.,
ἁρμονίαν τῶν τεττάρων στοιχείων (sc. τὴν ψυχὴν εἶναι)Dicaearch.Phil.12a, b, c
•en rel. directa c. la armonía musical
ἡ μὲν ψυχὴ ἁρμονίᾳ χωριστῇ ἐξ ἑαυτῆς τὰς χορδὰς κινούσῃ ἡρμοσμένας ἁρμονίᾳ ἀχωρίστῳPorph.Sent.18
•en rel. tb. c. la virtud
τὴν ἀρετὴν ἁρμονίαν εἶναι καὶ τὴν ὑγίειαν ... διὸ καὶ καθ' ἁρμονίαν συνεστάναι τὰ ὅλαPythag.B 1a
•del cuerpo
τὴν ἐν τῷ σώματι ἁρμονίαν τῆς ἐν τῇ ψυχῇ ἕνεκα συμφωνίας ἁρμοττόμενοςPl.R.591d,
ἐν πᾶσι σώμασινAristid.Quint.2.13.
4 arq. armonía, equilibrio de proporciones del templo de Apolo en Basas
προτιμῷτο ... ἐς κάλλος καὶ τῆς ἁρμονίας ἕνεκαPaus.8.41.8, del teatro de Epidauro, Paus.2.27.5.
5 ret. orden, composición de la disposición del texto para musicarlo
ἁρμονίαν λόγων λαβόντος ὀρθῶςPl.Tht.175e
•gener. buena composición
πανηγυρικὴν ... τῆς λέξεως ἁρμονίανD.H.Dem.45, cf. Isoc.3,
ἁ. καὶ σύνθεσιςPlu.2.16b.
IV n. de un remedio
ἄλλο φάρμακον σφόδρα καλόν, ἐπιγράφεται ἁ.Gal.13.61
•un tipo de emplasto Paul.Aeg.3.62.
• Etimología: Abstr. en -i̯ ə deriv. de *ar-mn̥ < *H2er- como ἀραρίσκω, ἅρμα q.u.