ἐμφύω
• Morfología: [perf. ind. 3a plu. ἐμπεφύασι Il.8.84, subj. 3a sg. ἐμπεφύῃ Thgn.396, part. fem. ἐμπεφυυῖα Il.1.513]


A tr.

1 c. ac. de abstr. implantar, infundir θεὸς δέ μοι ἐν φρεσὶν οἴμας παντοίας ἐνέφυσεν un dios implantó en mi mente toda clase de cantos, Od.22.348, ταῖς γειναμέναις ἔρωτα τοῦ ἐκτρέφειν X.Mem.1.4.7, τί δ' ἂν θέλοις τὸ πιστὸν ἐμφῦσαι φρενί; S.OC 1488, αὐλητῆρι θεοὶ νόον οὐκ ἐνέφυσαν Lyr.Eleg.Adesp.19W., cf. Ph.1.631.

2 apretar firmemente, clavar ὀδόντας en la presa, Ael.NA 14.8.

B intr., en v. med.-pas., perf. y aor. rad. act.

I 1crecer, desarrollarse c. dat. o constr. prep. ὅθι τε πρῶται τρίχες ἵππων κρανίῳ ἐμπεφύασι allí donde las crines delanteras crecen en el cráneo de los caballos, Il.8.84, c. constr. prep. ἐμπεφύκασι δ' ἐν αὐτῇ (τῇ νήσῳ) φοίνικες Hdt.2.156, χρὴ κορυδαλλίσι ... ἐμφῦναι λόφον Simon.33, c. giro prep. ὁ ... ὀμφαλὸς πρῶτον ἐν μήτρῃσιν ... ἐμφύεται Democr.B 148, ἐμφύονται δ' ἐν ἐνίοις τῶν ὀστρακοδέρμων καρκίνοι λευκοί Arist.HA 547b25
part. subst. τὰ ἐμφυόμενα los seres que allí crecen Hp.Aër.5
tb. c. suj. de abstr. ἐλπίς ... ἥ τε νέων στήθεσιν ἐμφύεται Semon.1.5, cf. Thgn.l.c., φθόνος δὲ ἀρχῆθεν ἐμφύεται ἀνθρώπῳ Hdt.3.80.

2 en perf. tener lugar, darse, hallarse en, ser innato, ser connatural a c. dat. πάντ' ἐμπέφυκε τῷ ... γῆρᾳ κακά S.Fr.949, ᾧ (μάντει) τἀληθὲς ἐμπέφυκεν S.OT 299, cf. E.Hipp.967, cf. Andr.93, Med.519
part. innato νόσημα πόλεως ἐμπεφυκός Pl.Lg.736a, cf. 863b, ἐμπεφυκὼς πόνος dolor que se ha hecho connatural, e.e. crónico Archig. en Gal.8.110.

II 1sujetarse firmemente, clavarse c. dat. ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες mordiéndose los labios por rabia o envidia Od.1.381, 18.410 (tm.), οἱ ὀδόντες ... ἐμφύονται θηρίου δίκην οἷς ἐμπελάσωσιν Gr.Nyss.Beat.156.17.

2 asirse, agarrarse, cogerse de la mano en el saludo ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρί asióle la mano, Il.6.253 (tm.), ἔφυν τ' ἐν χερσί Od.10.397, ἐν χείρεσσι φύοντο Od.24.410
en gener. agarrarse ὣς ἔχετ' ἐμπεφυυῖα se asía así agarrada, Il.1.513, ἡ θήλεα ἅπτεται τῆς δείρης καὶ ἐμφῦσα οὐκ ἀνιεῖ una serpiente, Hdt.3.109, ἐμφὺς ὡς βδέλλα adhiriéndote como una sanguijuela Theoc.2.56, c. dat. αἱ χεῖρες ... ἐμπεφυκυῖαι ἦσαν τοῖσι ἐπισπαστῆρσι las manos permanecían agarradas a las argollas Hdt.6.91
agarrarse, abrazarse a c. dat. ἐμφύντε τῷ φύσαντι abrazándoos las dos a vuestro padre S.OC 1113, cf. E.Io 891, c. gen. ἐμφύεταί τε αὐτῆς (τῆς κόρης) D.H.11.31.

III fig.

1 aferrarse, agarrarse a c. dat. ἐμφῦναι ταῖς ναυσίν Plu.Them.9, τοῖς πολεμίοις ἐμφύς enzarzándose con los enemigos Plu.Nic.14.

2 dedicarse, consagrarse a c. dat. τοῖς ἠθικοῖς ... καὶ πολιτικοῖς ἐνεφύετο δόγμασι Plu.Cat.Mi.4, cf. 2.342c.