ἁμαρτία, -ας, ἡ
• Prosodia: [ᾰ-]
I error, falta gener. sin especificación de si es voluntaria o involuntariamente cometido o abarcando ambos tipos,
οὔτε γὰρ πονηρία οὔτε ἁ. οὐδεμία οὐδεμιᾷ τέχνῃ πάρεστινno hay ni imperfección ni error de ningún tipo en ningún arte Pl.R.342b,
σχολῇ τήν γε ὀρθότητα τῆς βουλήσεως ἢ καὶ ἁμαρτίαν αὐτοῦ διαγνώσεταιPl.Lg.668c,
ἐὰν θέλῃ νῦν ἀλλὰ τὰς πρὶν ἀναλαβεῖν ἁμαρτίαςsi quiere ahora reparar sus antiguos errores E.Io 426,
διορίσασθαι δὲ δεῖ καὶ τὰς ἁμαρτίας τὰς ἐν τοῖς προβλήμασιν, ὅτι εἰσὶ διτταίtambién es necesario definir las faltas que se pueden dar en los problemas, que son de dos clases Arist.Top.109a28.
II error cometido involuntariamente por falta de juicio, conocimiento o ignorancia
1 error material
ἔχει δ' ἕκαστον εἴκοσίν γ' ἁμαρτίαςcada (verso) tiene por lo menos veinte faltas Ar.Ra.1131,
ποιοῦσιν τὴν τῆς ᾠδῆς ἁμαρτίανArist.Pr.922a18,
κρίνων καλὸν εἶναι τὸ μὴ τὰς τῶν πέλας ἁμαρτίας ἴδια προτερήματα νομίζειν(a propósito del error cometido por Zenón en la descripción de Laconia), Plb.16.20.6.
2 equivocación, error de juicio, falta por ignorancia
ἁμαρτίης αἰτίη ἡ ἀμαθίη τοῦ κρέσσονοςDemocr.B 83,
οὐ τῇ ἑαυτοῦ ἁμαρτίᾳ ἀλλὰ τῇ τοῦ πατάξαντος χρησάμενος ἀπέθανενAntipho.4.3.4,
οὔτε Ὁμήρου οὔτ' ἄλλου ποιητοῦ ταύτην τὴν ἁμαρτίαν περὶ τοὺς θεοὺς ἀνοήτως ἁμαρτάνοντοςPl.R.379d, por mala interpretación de las palabras del interlocutor, Pl.Lg.660c,
αἱ ἁμαρτίαι δοκοῦσι γεγενῆσθαι τοῖς στρατηγοῖςparece que las equivocaciones las cometieron los generales X.HG 1.7.29,
ἡ δὲ τυραννὶς ... τὰς ἁμαρτίας ἔχουσα τὰς παρ' ἀμφοτέρων τῶν πολιτειῶνla tiranía ... teniendo los errores procedentes de ambas constituciones (de la oligarquía y la democracia), Arist.Pol.1310b6,
ἡ μὲν γὰρ ἀκρασία ψέγεται οὐχ ὡς ἁ.Arist.EN 1148a2,
ἁ. καὶ περὶ τοῦ ἀγνοεῖν τὸν ἰσθμόνes una equivocación (suponer que Homero) desconocía el istmo Str.1.2.24
•c. gen.
ἁ. δόξηςerror de juicio Th.1.32
•c. gen. subjet.
ἁ. ... τοῦ ἰητροῦHp.Aff.13,
τῶν ἰδιωτῶνX.Ages.11.6,
τῶν ἀνθρώπωνD.11.13, Epicur.Fr.[31.10] 6
•error funesto de los héroes trágicos
τὴν ἁμαρτίαν αἰσχρὰν ἁμαρτώνdice Neoptólemo de su error, S.Ph.1248,
ἥμαρτον, εἴ τι τήνδ' ἁμαρτίαν νέμειςS.Tr.483,
τὴν δὲ σὴν ἁμαρτίαν τὸ μὴ εἰδέναι μὲν πρῶτον ἐκλύει κάκηςE.Hipp.1334,
στένω σὲ μᾶλλον ἢ 'μὲ τῆς ἁμαρτίαςE.Hipp.1409,
Θησεύς τιν' ἡμάρτηκεν ἐς σ' ἁμαρτίαν;¿ha cometido Teseo alguna falta contra tí? E.Hipp.320,
τόνδ' ὀλέσθαι σῆς ἁμαρτίας ὕπερE.Andr.317,
συγγνώσεταί σοι τήνδ' ἁμαρτίαν πόσιςtu esposo te perdonará esta falta E.Andr.840, de héroes trágicos como Edipo o Tiestes
μήτε διὰ κακίαν καὶ μοχθηρίαν μεταβάλλων εἰς τὴν δυστυχίαν ἀλλὰ δι' ἁμαρτίαν τινάArist.Po.1453a10,
Δηιάνειρα ... συνειδυῖα ἑαυτῇ τὴν ἁμαρτίανD.S.4.38.
3 fallo
τῆς φύσεωςIsoc.1.52,
φυσικήArist.MM 1202a26.
III error cometido voluntariamente y que implica transgresión de algún tipo
1 falta, delito, hecho ilegal o injusto
ἁ. δ' οὐκ ἂν γένοιτο μείζων ταύτης(el condenar injustamente a Palamedes), Gorg.B 11a.36,
αἰσχύνομαί τοι ταῖς πρότερον ἁμαρτίαιςAr.Eq.1355,
λῦσαι τὰς πρότερον ἁμαρτίαςAr.Ra.691, del crimen de Clitemestra, A.Ch.519, del robo del fuego por Prometeo, A.Pr.9,
ἐς Φοῖβον ἀναφέρουσα τὴν ἁμαρτίανE.Or.76,
ἁμαρτίαν τῆς σῆς γυναικὸς ἀδικίαν τ' ἰώμενοςE.Or.649, de relaciones sexuales ilícitas, E.Ba.29,
op. προθυμίαTh.3.56,
ἵνα μή τις ὑμῶν τάχα δὲ βοηθών οἷς ἐξημάρτηκε πρόφασιν πορίσηται τῆς ἁμαρτίαςLys.8.3,
ἀφιέντας τὰς τῶν πατέρων ἁμαρτίας διὰ τοὺς παῖδαςLys.20.34,
τὰς προτέρας ἀναλύσονται πρὸς τοὺς Ἕλληνας ἁμαρτίαςde los tebanos, D.14.34,
ἐν ἁμαρτία γεγονέναι τὴν εἰς τοὺς Μεσσηνίους ἀσέβειαν Φιλίππου καὶ παρανομίανPlb.8.8.4,
φάσκων ἱκανοῖς προστίμοις περιπεπτωκέναι τὴν πατρίδα καὶ μείζοσι τῆς ἁμαρτίαςPlb.30.31.3
•c. gen. subjet.
τῶνδ' ἁ. δόμωνA.A.1197,
ἀλλήλωνIsoc.2.3
•c. gen. obj.
τῶν πολιτῶν ἁ.delito contra los ciudadanos e.d. contra la democracia, Lys.31.27,
τοῦ νόμουI.AI 13.69,
ἁ. περὶ νόμων op. ὀρθότητοςPl.Lg.627d, fig.
φρενών ἁ.crimen del corazón e.d. mal deseo A.A.502
•esp. en los estoicos
πᾶσαν γὰρ ἁμαρτίαν κατὰ διάψευσιν πράττεσθαιChrysipp.Stoic.3.142.
2 en lit. judeo-cristiana pecado
αἱ ἁμαρτίαι αὐτών (Sodoma y Gomorra) μεγάλαι σφόδραLXX Ge.18.20,
ἵνα μὴ προσθῶμεν ἐφ' ἁμαρτίαις ἡμῶνLXX Ib.34.37,
μακάριος ἀνήρ, ὅς ... οὐ κατενύγη ἐν λύπῃ ἁμαρτιῶνLXX Si.14.1,
τίς ἐξ ὑμῶν ἐλέγχει με περὶ ἁμαρτίας;Eu.Io.8.46,
πᾶσα ἀδικία ἁ. ἐστιν1Ep.Io.5.17,
ἐν ἁμαρτία θετέον τὸ γενεᾶς ἄρρενος ἀμοιρῆσαιPh.2.171,
τὰ μὲν ἐπιφερόμενα τῷ βωμῷ ἐκ τοῦ περὶ ἁμαρτίας ἱερείου ... ἐστιν ... λοβὸς ἥπατος καὶ στέαρ καὶ νεφροίPh.2.248,
ποιεῖν ἁ.cometer un pecado 2Ep.Cor.11.7
•ἀφιέναι τὰς ἁμαρτίας perdonar los pecados
ἀφεθήσεται αὐτοῖς ἡ ἁ.LXX Le.4.20,
ἄφες αὐτοῖς τὴν ἀδικίαν καὶ τὴν ἁμαρτίαν αὐτῶνLXX Ge.50.17,
ἀφίενταί σου αἱ ἁμαρτίαιEu.Matt.9.2, Eu.Marc.2.5,
τίς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας εἰ μὴ εἷς ὁ θεός;Eu.Marc.2.7,
δὸς ἄνεσιν καὶ ἄφεσιν [τῶν] ἁ[μαρτιῶνIG 10(2).786 (V a.C.),
ἐν ἁμαρτίαις σὺ ἐγεννήθηςEu.Io.9.34,
ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ ὑμῶν ἀποθανεῖσθεEu.Io.8.21,
ἁ. ἐστὶ τοῦ καλοῦ παρεκτροπή, ὃ μὴ φύσις τε καὶ νόμος χαρίζεταιGr.Naz.M.37.958A,
πτῶσις δὲ ἐστιν ἡ ἁ.Gr.Nyss.M.45.221B, del pecado original
τὴν Εὔαν ... ἀρχηγὸν ἁμαρτίας γεγονέναιThphl.Ant.Autol.2.28,
ἐπὶ Ῥωμαίων τὴν μεγίστην ποιήσαντες ἁμαρτίαν ἐν τῷ ἀποκτεῖναι τὸν Ἰησοῦνde los judíos, Origenes Cels.4.32,
ἰατρεύειν μὲν καὶ θεραπεύειν ἅπαν τὸ τῶν ἁμαρτιῶν εἶδοςde la Iglesia Católica, Cyr.H.Catech.18.23,
ἄφεσις ἁμαρτιῶνClem.Al.Strom.2.3.11
•casi personificado
λέων θήραν ἐνεδρεύει, οὕτως ἁ. ἐργαζομένους ἄδικαcomo el león acecha la presa, asi el pecado a los que cometen injusticia LXX Si.27.10,
τὸν μὴ γνόντα ἁμαρτίαν ὑπὲρ ἡμῶν ἁμαρτίαν ἐποίησενal que no conoció pecado por nosotros lo hizo pecado (de Cristo), 2Ep.Cor.5.21,
δι' ἑνὸς ἀνθρώπου ἡ ἁ. εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθενpor un solo hombre entró el pecado en el mundo, Ep.Rom.5.12
•
Ἁμαρτίαι χθόνιαιPMag.4.1449.
3 prob. rel. falsamente c. ἁμαρτέω:
ἡ ἁ. φανεῖται ταὐτὸν τῇ συνέσειPl.Cra.437b.