ἁμαρτία, -ας, ἡ


I error, falta gener. sin especificación de si es voluntaria o involuntariamente cometido o abarcando ambos tipos, οὔτε γὰρ πονηρία οὔτε ἁ. οὐδεμία οὐδεμιᾷ τέχνῃ πάρεστιν no hay ni imperfección ni error de ningún tipo en ningún arte Pl.R.342b, σχολῇ τήν γε ὀρθότητα τῆς βουλήσεως ἢ καὶ ἁμαρτίαν αὐτοῦ διαγνώσεται Pl.Lg.668c, ἐὰν θέλῃ νῦν ἀλλὰ τὰς πρὶν ἀναλαβεῖν ἁμαρτίας si quiere ahora reparar sus antiguos errores E.Io 426, διορίσασθαι δὲ δεῖ καὶ τὰς ἁμαρτίας τὰς ἐν τοῖς προβλήμασιν, ὅτι εἰσὶ διτταί también es necesario definir las faltas que se pueden dar en los problemas, que son de dos clases Arist.Top.109a28.

II error cometido involuntariamente por falta de juicio, conocimiento o ignorancia

1 error material ἔχει δ' ἕκαστον εἴκοσίν γ' ἁμαρτίας cada (verso) tiene por lo menos veinte faltas Ar.Ra.1131, ποιοῦσιν τὴν τῆς ᾠδῆς ἁμαρτίαν Arist.Pr.922a18, κρίνων καλὸν εἶναι τὸ μὴ τὰς τῶν πέλας ἁμαρτίας ἴδια προτερήματα νομίζειν (a propósito del error cometido por Zenón en la descripción de Laconia), Plb.16.20.6.

2 equivocación, error de juicio, falta por ignorancia ἁμαρτίης αἰτίη ἡ ἀμαθίη τοῦ κρέσσονος Democr.B 83, οὐ τῇ ἑαυτοῦ ἁμαρτίᾳ ἀλλὰ τῇ τοῦ πατάξαντος χρησάμενος ἀπέθανεν Antipho.4.3.4, οὔτε Ὁμήρου οὔτ' ἄλλου ποιητοῦ ταύτην τὴν ἁμαρτίαν περὶ τοὺς θεοὺς ἀνοήτως ἁμαρτάνοντος Pl.R.379d, por mala interpretación de las palabras del interlocutor, Pl.Lg.660c, αἱ ἁμαρτίαι δοκοῦσι γεγενῆσθαι τοῖς στρατηγοῖς parece que las equivocaciones las cometieron los generales X.HG 1.7.29, ἡ δὲ τυραννὶς ... τὰς ἁμαρτίας ἔχουσα τὰς παρ' ἀμφοτέρων τῶν πολιτειῶν la tiranía ... teniendo los errores procedentes de ambas constituciones (de la oligarquía y la democracia), Arist.Pol.1310b6, ἡ μὲν γὰρ ἀκρασία ψέγεται οὐχ ὡς ἁ. Arist.EN 1148a2, ἁ. καὶ περὶ τοῦ ἀγνοεῖν τὸν ἰσθμόν es una equivocación (suponer que Homero) desconocía el istmo Str.1.2.24
c. gen. ἁ. δόξης error de juicio Th.1.32
c. gen. subjet. ἁ. ... τοῦ ἰητροῦ Hp.Aff.13, τῶν ἰδιωτῶν X.Ages.11.6, τῶν ἀνθρώπων D.11.13, Epicur.Fr.[31.10] 6
error funesto de los héroes trágicos τὴν ἁμαρτίαν αἰσχρὰν ἁμαρτών dice Neoptólemo de su error, S.Ph.1248, ἥμαρτον, εἴ τι τήνδ' ἁμαρτίαν νέμεις S.Tr.483, τὴν δὲ σὴν ἁμαρτίαν τὸ μὴ εἰδέναι μὲν πρῶτον ἐκλύει κάκης E.Hipp.1334, στένω σὲ μᾶλλον ἢ 'μὲ τῆς ἁμαρτίας E.Hipp.1409, Θησεύς τιν' ἡμάρτηκεν ἐς σ' ἁμαρτίαν; ¿ha cometido Teseo alguna falta contra tí? E.Hipp.320, τόνδ' ὀλέσθαι σῆς ἁμαρτίας ὕπερ E.Andr.317, συγγνώσεταί σοι τήνδ' ἁμαρτίαν πόσις tu esposo te perdonará esta falta E.Andr.840, de héroes trágicos como Edipo o Tiestes μήτε διὰ κακίαν καὶ μοχθηρίαν μεταβάλλων εἰς τὴν δυστυχίαν ἀλλὰ δι' ἁμαρτίαν τινά Arist.Po.1453a10, Δηιάνειρα ... συνειδυῖα ἑαυτῇ τὴν ἁμαρτίαν D.S.4.38.

3 fallo τῆς φύσεως Isoc.1.52, φυσική Arist.MM 1202a26.

III error cometido voluntariamente y que implica transgresión de algún tipo

1 falta, delito, hecho ilegal o injusto ἁ. δ' οὐκ ἂν γένοιτο μείζων ταύτης (el condenar injustamente a Palamedes), Gorg.B 11a.36, αἰσχύνομαί τοι ταῖς πρότερον ἁμαρτίαις Ar.Eq.1355, λῦσαι τὰς πρότερον ἁμαρτίας Ar.Ra.691, del crimen de Clitemestra, A.Ch.519, del robo del fuego por Prometeo, A.Pr.9, ἐς Φοῖβον ἀναφέρουσα τὴν ἁμαρτίαν E.Or.76, ἁμαρτίαν τῆς σῆς γυναικὸς ἀδικίαν τ' ἰώμενος E.Or.649, de relaciones sexuales ilícitas, E.Ba.29, op. προθυμία Th.3.56, ἵνα μή τις ὑμῶν τάχα δὲ βοηθών οἷς ἐξημάρτηκε πρόφασιν πορίσηται τῆς ἁμαρτίας Lys.8.3, ἀφιέντας τὰς τῶν πατέρων ἁμαρτίας διὰ τοὺς παῖδας Lys.20.34, τὰς προτέρας ἀναλύσονται πρὸς τοὺς Ἕλληνας ἁμαρτίας de los tebanos, D.14.34, ἐν ἁμαρτία γεγονέναι τὴν εἰς τοὺς Μεσσηνίους ἀσέβειαν Φιλίππου καὶ παρανομίαν Plb.8.8.4, φάσκων ἱκανοῖς προστίμοις περιπεπτωκέναι τὴν πατρίδα καὶ μείζοσι τῆς ἁμαρτίας Plb.30.31.3
c. gen. subjet. τῶνδ' ἁ. δόμων A.A.1197, ἀλλήλων Isoc.2.3
c. gen. obj. τῶν πολιτῶν ἁ. delito contra los ciudadanos e.d. contra la democracia, Lys.31.27, τοῦ νόμου I.AI 13.69, ἁ. περὶ νόμων op. ὀρθότητος Pl.Lg.627d, fig. φρενών ἁ. crimen del corazón e.d. mal deseo A.A.502
esp. en los estoicos πᾶσαν γὰρ ἁμαρτίαν κατὰ διάψευσιν πράττεσθαι Chrysipp.Stoic.3.142.

2 en lit. judeo-cristiana pecado αἱ ἁμαρτίαι αὐτών (Sodoma y Gomorra) μεγάλαι σφόδρα LXX Ge.18.20, ἵνα μὴ προσθῶμεν ἐφ' ἁμαρτίαις ἡμῶν LXX Ib.34.37, μακάριος ἀνήρ, ὅς ... οὐ κατενύγη ἐν λύπῃ ἁμαρτιῶν LXX Si.14.1, τίς ἐξ ὑμῶν ἐλέγχει με περὶ ἁμαρτίας; Eu.Io.8.46, πᾶσα ἀδικία ἁ. ἐστιν 1Ep.Io.5.17, ἐν ἁμαρτία θετέον τὸ γενεᾶς ἄρρενος ἀμοιρῆσαι Ph.2.171, τὰ μὲν ἐπιφερόμενα τῷ βωμῷ ἐκ τοῦ περὶ ἁμαρτίας ἱερείου ... ἐστιν ... λοβὸς ἥπατος καὶ στέαρ καὶ νεφροί Ph.2.248, ποιεῖν ἁ. cometer un pecado 2Ep.Cor.11.7
ἀφιέναι τὰς ἁμαρτίας perdonar los pecados ἀφεθήσεται αὐτοῖς ἡ ἁ. LXX Le.4.20, ἄφες αὐτοῖς τὴν ἀδικίαν καὶ τὴν ἁμαρτίαν αὐτῶν LXX Ge.50.17, ἀφίενταί σου αἱ ἁμαρτίαι Eu.Matt.9.2, Eu.Marc.2.5, τίς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας εἰ μὴ εἷς ὁ θεός; Eu.Marc.2.7, δὸς ἄνεσιν καὶ ἄφεσιν [τῶν] ἁ[μαρτιῶν IG 10(2).786 (V a.C.), ἐν ἁμαρτίαις σὺ ἐγεννήθης Eu.Io.9.34, ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ ὑμῶν ἀποθανεῖσθε Eu.Io.8.21, ἁ. ἐστὶ τοῦ καλοῦ παρεκτροπή, ὃ μὴ φύσις τε καὶ νόμος χαρίζεται Gr.Naz.M.37.958A, πτῶσις δὲ ἐστιν ἡ ἁ. Gr.Nyss.M.45.221B, del pecado original τὴν Εὔαν ... ἀρχηγὸν ἁμαρτίας γεγονέναι Thphl.Ant.Autol.2.28, ἐπὶ Ῥωμαίων τὴν μεγίστην ποιήσαντες ἁμαρτίαν ἐν τῷ ἀποκτεῖναι τὸν Ἰησοῦν de los judíos, Origenes Cels.4.32, ἰατρεύειν μὲν καὶ θεραπεύειν ἅπαν τὸ τῶν ἁμαρτιῶν εἶδος de la Iglesia Católica, Cyr.H.Catech.18.23, ἄφεσις ἁμαρτιῶν Clem.Al.Strom.2.3.11
casi personificado λέων θήραν ἐνεδρεύει, οὕτως ἁ. ἐργαζομένους ἄδικα como el león acecha la presa, asi el pecado a los que cometen injusticia LXX Si.27.10, τὸν μὴ γνόντα ἁμαρτίαν ὑπὲρ ἡμῶν ἁμαρτίαν ἐποίησεν al que no conoció pecado por nosotros lo hizo pecado (de Cristo), 2Ep.Cor.5.21, δι' ἑνὸς ἀνθρώπου ἡ ἁ. εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθεν por un solo hombre entró el pecado en el mundo, Ep.Rom.5.12
Ἁμαρτίαι χθόνιαι PMag.4.1449.

3 prob. rel. falsamente c. ἁμαρτέω: ἡ ἁ. φανεῖται ταὐτὸν τῇ συνέσει Pl.Cra.437b.