ἀμέλγω
• Prosodia: [ᾰ-]
• Morfología: [dór. 2.a sg. pres. ἀμέλγες Theoc.4.3]
I v. act. ordeñar c. ac. del animal
μῆλαOd.9.308, cf. 238,
ὄϊς καὶ ... αἶγαςOd.9.244,
μόσχουςE.Cyc.389,
αἶγαςTheoc.5.84,
ὄνους πεντακοσίαςD.C.Epit.Xiph.62.28.1,
πάσας(las vacas), Theoc.4.3, prov.
τὸν τράγον ἀ.perder el tiempo Plb.33.21.1, Luc.Demon.28
•c. ac. int.
γάλαHdt.4.2, Theoc.11.65, tb. fig.
ἐκ στόματος ζαθέοιο σοφὸν γάλα πιστὸν ἀμέλγων(José de Arimatea de Cristo), Nonn.Par.Eu.Io.19.38
•abs.
†σφῶν τε αὐτῶν χρώμεθα (a los animales) καὶ βλίττομεν καὶ ἀμέλγομενAnaxag.B 21b, en v. pas.
χλιεροῦ ἄρτι ἠμελγμένου πινέτω τὴν μοίρηνque beba la parte de (leche) caliente recién ordeñada Hp.Nat.Mul.15,
(τῶν ... προβάτων) παρέχει ἡμῖν αὑτὰ ... ἀμελχθησόμενα(del ganado) se presta a que lo ordeñemos Arr.Epict.2.20.11.
II fig.
1 c. ac. de pers. explotar, exprimir
τῶν ξένων τοὺς καρπίμουςAr.Eq.326,
ἦ οὐχ ὥσπερ γάλα με ἤμελξας, ἐτύρωσας δέ με ἴσα τυρῷ;LXX Ib.10.10,
παρέχειν ... ἀμελχθησομένους αὐτούςde pers. engañadas por los estoicos, Arr.Epict.2.20.12.
2 c. ac. de cosa ordeñar, extraer
ἔαρος κερῶν μέλι πολλὸν ἀμέλξαςen la primavera habiendo extraído mucha miel de los panales, AP 6.239 (Apollonid.),
ἐκ βοτρύων ... γάνοςAP 9.645 (Maced.), en v. med.
δάκρυ' ἀμέλγονται χρυσαυγέος ἠλέκτροιοD.P.293, de las sanguijuelas
ἀμελγόμεναι χροὸς αἷμαNic.Al.506.
3 libar, beber
ἢν ὅλον αὐτὸ λαβὼν ποτὶ χεῖλος ἀμέλξωTheoc.23.25,
βλοσυραῖς γενύεσσι ποτὸν βακχεῖον ἀμέλξαςde una serpiente, Nonn.D.12.321, en v. med.
νέκταρ ἀμέλγονταιIo El.1.9
•de los besos
τὸ δέ σευ γλυκὺ φίλτρον ἀμέλξωBio 1.48
•del sol a la humedad, Nonn.D.2.500
•en v. pas.
ἐκ Σαπφῶς τόδ' ἀμελγόμενος μέλι τοι φέρωLyr.Adesp.61.
4 aprovechar
ὕπνον ἀμέλγωνaprovechando la hora del sueño (cf. ἐν νυκτὸς ἀμολγῷ Il.11.173) Apoll.Met.Ps.4.8.
III usos esp. de la v. med.
1 dar (leche)
(ὄϊες) ἀμελγόμεναι γάλαIl.4.434,
τὰ μηρυκάζοντα γάλα ... ἀμέλγεταιArist.HA 523a7,
ἀμέλγεται γὰρ μῆνας ὀκτώArist.HA 523a5.
2 amamantar
μήποτ' ἀμέλγεσθαι σκύλακας ... μαζῷ αἰγῶνno amamantes a los cachorros en las ubres de las cabras Opp.C.1.437.
• Etimología: Cf. ai. r̥jati ‘limpiar’, lat. mulgeo, aaa. melchan, lituan. melžù ‘ordeñar’.