ἀλλήλους, -ας, -α
• Alolema(s): dór. ἀλλάλους Pi.P.4.93; át. ἀλλλς IG 12.116.21 (V a.C.); arcad. ἀλλᾱλς SEG 25.447.5 (Arcadia III a.C.)
• Morfología: [dat. lesb. ἀλλάλοισι Alc.330, el. ἀλάλοις SIG 9.4 (Olimpia VI a.C.); jón. gen. ἀλληλέων Hdt.4.113, Hp.Aër.12; du. ἀλλήλοιιν Il.10.65; sg. ἄλληλον IG 22.1668.59 (IV a.C.)]
A usos recíprocos
I como régimen de verbos
1 en ac.:
a) sin prep. uno(s) a otro(s), entre sí, mutuamente
ἀλλήλους ἐνάριζονIl.9.530, 11.337,
ἀ. ὀλέκουσιIl.11.530,
ἀ. καθ' ὅμιλον ἐναιρέμενIl.13.338,
τοῖσι ... κτείνουσιν ἀλλήλουςA.Eu.219, cf. Ar.Eq.898,
δῄουν ἀ.Il.15.708, cf. Eumel.9K.,
ἀ. τρώσητεOd.16.293, 19.12,
βάλλον δ' ἀ.Od.9.55,
ἔσθειν ἀ.Hes.Op.278,
ἀ. δάπτοντεςEmp.B 136.2,
οἱ δὲ πολλοὶ τῶν ἱκετῶν ... διέφθειρον ... ἀλλήλουςTh.3.81,
σπῶντας ἐν χηλαῖσιν ἀλλήλουςS.Ant.1003,
ἀλλήλους τ' αἰδεῖσθεIl.5.530,
ἀ. πτώσσοιμενIl.20.427,
ἀσπασίως δ' ἴδον ἀλλήλαςh.Cer.458,
μίνυνθά περ ἀμφιβαλόντε ἀ.abrazándonos el uno al otro, Il.23.98,
κλέπτειν μοιχεύειν τε καὶ ἀ. ἀπατεύεινXenoph.B 11.3, 12.2,
ἀ. δ' ἀπατῶσινThgn.59, 1113, cf. Hdt.1.153,
ἠδίκουν ἀ.Pl.Prt.322b,
ἐλῄζοντο ... ἀ.Th.1.5,
ἀλλήλους ἀγαπᾶνEu.Io.13.34, Ep.Rom.13.8,
(φρόνησις καὶ δύναμις) ἄλληλα ἀεὶ διώκει καὶ ζητεῖ καὶ συγγίγνεταιPl.Ep.310e, en el diálogo
ἀλλήλους τ' εἴροντο τίς εἴη καὶ πόθεν ἔλθοιOd.17.368,
Νύξ τε καὶ Ἡμέρη ... ἀλλήλας προσέειπονHes.Th.749,
προσαγορεύειν ἀ.Hdt.1.134,
ἰάμβιζον ἀ.Arist.Po.1448b32,
ἐπερω(τ)ήσαντες ἀλλήλουςPHarris 139.9 (III a.C.), cf. PSI 1037.31 (IV a.C.), SB 7814.35 (III a.C.);
b) c. prep.: πρός c. verbos de decir uno(s) a otro(s), entre sí
ὡς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευονIl.5.274, 7.464, Od.4.620, 14.409,
πρὸς ἀ. ἐνέποντεςIl.11.643,
πρὸς ἀλλήλας λαλοῦσιν αἱ πόλειςAr.Pax 539,
ἔλεγον πρὸς ἀλλήλουςEu.Marc.4.41
•c. otros verbos uno(s) a, hacia otro(s), entre sí, mutuamente
πρὸς ἀ. ἔβαλον τανυηκέας ὄζους(los árboles) tendían sus largas ramas unos hacia otros, Il.16.768,
ὅτι ἂν ... διαθῶνται πρὸς ἀ.Sol.Lg.76a,
συμβάλλειν πρὸς ἀλλήλαςprestarse unas a otras Ar.Ec.446,
πρὸς ἄλληλα συγκεράννυταιThal.B 3,
δια]λύεμ π[ρ]ὸς ἀλλλςIG 12.116.21 (V a.C.),
Κορινθίῳ κεράμῳ ἁρμόττοντι πρὸς ἄλληλονIG 22.1668.59 (IV a.C.)
•c. intención hostil uno(s) contra otro(s)
ξυμπεσεῖσθαι πρὸς ἀλλήλας τὰς ναῦςTh.2.84.2,
ὅπλα κρουσμένα πρὸς ἄλληλαTh.3.22, cf. Plb.1.3.1
•c. gen. por obra uno(s) de otro(s)
πρὸς ἄλλήλοιν θανεῖνE.Ph.1269;
c) c. εἰς y verbos de ver uno(s) a otro(s)
ἐς ἀλλήλους δὲ ἴδοντοse miraron uno a otro, Il.24.484, cf. Od.10.453, 18.320,
ἐς ἀ. ὁρόωντεςOd.20.373,
δεινὰ δ' ἐς ἀλλήλας δράκονHes.Sc.262,
ἔμβλεπον πρὸς ἀ.Eu.Io.13.22., c. otros verbos
νεῦσαν ἐς ἀ.h.Hom.7.9,
μυθεῦσαι τάδ' ἐς ἀλλήλαςE.IA 789,
στωμυλλόμεθ' εἰς ἀ.Ar.Pax 995,
ἐμπιπτούσας εἰς ἀλλήλαςAr.Nu.384, cf. 378,
ταχὺ δὲ μεταλλάττουσι τάς τε ἰδέας καὶ τὴν δύναμιν εἰς ἀλλήλουςcambian rápidamente entre sí de forma y propiedad Pl.Plt.291b,
ποταμοὶ ... τελευτῶντες ... εἰς ἀ.Arist.Mete.356a23;
d) c. otras prep.
κατ' ἀ. ... ἐπολέμουνTh.1.14,
ξυνελέγοντο ... παρ' ἀ.Th.2.3,
παραβαλόντες οὐν παρ' ἀ.Pl.Grg.472c,
ταραχθεῖσαι (las naves) περὶ ἀλλήλαςTh.7.23.
2 en dat.:
a) dat. propio uno(s) a (los) otro(s) c. verbos de ‘dar’
δῶρα δ' ἄγ' ἀλλήλοισι ... δώομεν ἄμφωIl.7.299,
ἀ. πόρον ξεινήϊα καλάIl.6.218,
τεύχεα δ' ἀλλήλοις ἐπαμείψομενIl.6.230,
διδόναι γὰρ αὐτὰ δίκην καὶ τίσιν ἀλλήλοις τῆς ἀδικίαςAnaximand.B 1,
δίκας ... ἀλλήλοις διδόναι καὶ δέχεσθαιTh.1.140,
κοινῶν λόγων δώσοντες ἀλλήλοις ἔρινE.Ba.715
•c. verbo de ‘socorro’
ἀμυνέμεν ἀλλήλοισινIl.14.369, cf. Democr.B 255,
ἀλεξέμεν ἀλλήλοισινIl.3.9,
παρεβοήθουν ἀ.Plb.1.76.1
•c. verbos de ‘decir’ uno(s) a otro(s)
ἔπε' ἀ. πίφαυσκονIl.10.202,
τοὶ δ' ἀ. κέλευονIl.2.151, cf. 8.346,
πεποίθομεν ἀ.Od.10.335,
ἀλλήλοισιν ἐμβαβάξαντεςHippon.46, en el duelo y canto alternado
παῖδες ... χῆραί τε γυναῖκες ἀλλήλοισιν ὀδύρονταιIl.2.290,
τοὶ μὲν ἀλλάλοισιν ἀμειβόμενοι γάρυονPi.P.4.93,
ἀντέκλαζον ἀλλήλαις μέλοςE.Ba.1057;
b) en dat. sociativo uno(s) con otro(s)
ἀλλήλοισι δὲ τώ γε συναντέσθηνse encontraron los dos, Il.7.22,
παρθένος ἠΐθεός τ' ὀαρίζετον ἀ.Il.22.128,
ἥρμοσεν ἀ.ensambló unos con otros, Od.5.247,
ἐμβολάδην ἐστράμμεναι ἀλλήλῃσιentrelazadas (las ramas) unas con otras, h.Merc.411,
ἐμισγόμεθ' ἀ.Od.1.209,
μείξαντες ἀλλάλοισ' ἌρευαAlc.330,
ἐκ γὰρ τοῦ Νείλου διώρυχες ἐσέχουσι οὐ συμμίσγουσαι ἀλλήλῃσιHdt.2.138,
οὔ τε μίσγεσθαι ἀ. ἠδύνατοDiog.Apoll.B 2,
ταῦτα μὲν μεμειγμένα καὶ κεκρημένα ἀλλήλοισινHp.VM 14, cf. 19,
ταῦτα δὲ συνᾴδειν ἀλλήλοις οὐδαμῶςy que no concuerdan una con otra de ninguna manera Plb.1.15.9,
τῷ ἀκολουθεῖν ἀλλήλοις ὥσπερ ἀρχὴ καὶ αἴτιονArist.Metaph.1003b23,
συνέαν κ' ἀλάλοιςconvengan unos con otros, SIG 9.4 (Olimpia IV a.C.);
c) c. verbos que indican oposición uno(s) contra otro(s)
νεικεῖν ἀ.Il.20.252,
ἀ. ἐπόρουσανIl.4.472,
ἐφέστασαν ἀ.Il.15.703,
ἀτὰρ ἀσπίδες ἔπληντ' ἀ.Il.4.449,
οἱ δ' ἤντεον ἀ.Il.7.423,
ἐρίζετον ἀ.Od.18.38,
ἀ. κοτέοντεςHes.Sc.403,
ἀγωνίζονται ἀ.Democr.B 279,
ὑπὸ ἀνέμων ἀ. ἐναντιωθέντωνHp.Aër.8,
πολεμοῦντες ἀ.Th.1.18.3,
λόγοι ἀντικείμενοι ἀλλήλοιςProtag.B 6a,
ἀλλήλοις ἀντικεῖταιEp.Gal.5.17,
ἐγκαλεῖν ἀ.Act.Ap.19.38;
d) c. prep. ἐπί + verbo de movimiento uno(s) contra otro(s)
ἐπ' ἀ. ἰόντεIl.6.121, cf. 5.630,
ἐπ' ἀ. ἵεσαν βέλεαHes.Th.684,
ἐπ' ἀ. φέρον ἌρηαIl.3.132,
ἐπ' ἀ. ἐστασίασανHdt.1.60,
τοιαῦτ' ἐπ' ἀλλήλοισιν ἀμφικείμενοι λύγδην ἔκλαιον πάντεςS.OC 1620;
e) c. prep. ἐν entre ellos, entre sí
γάμον γλυκὺν ἐν ἀλλάλοισι μεῖξαιPi.PA.223,
στάσιν ... τεύχειν ἐν ἀ.A.Pers.189, cf. Pr.200,
στασιάσαντες ἐν ἀλλήλοιςTh.1.24.4
•c. verbos de ‘decir’
λόγοι δ' ἐν ἀ. ἐρρόθουν κακοίS.Ant.259, cf. Th.4.66, 5.36
•c. μετά:
χαρίεντα μετ' ἀ. λέγοντεςThgn.763.
3 en gen.
a) c. verbos que rigen gen. uno(s) a otro(s), uno(s) de otro(s)
γευσόμεθ' ἀλλήλων ... ἐγχείῃσινIl.20.258,
ἀλλήλων ἐγέγευντοse estaban comiendo unos a otros Th.2.70,
οὐδ' ἀ. ἀλέγουσιno se cuidan el uno del otro, Od.9.115,
ἤμβροτον ἀ.se erraron el uno al otro, Il.16.336,
ἔγχεα δ' ἀ. ἀλεώμεθαIl.6.226, en du. Il.10.65,
ἀλλήλων ἀλεείνοντες βέλεαIl.17.374;
b) c. verbos de separación uno(s) de otro(s)
μάλ' ἕστασαν ἀ.Il.13.708,
ἀ. ἀπέχονταιIl.14.206, cf. Hes.Op.135,
ἀφεστᾶσι ἀ.Plb.6.27.7,
οὐ κεχώρισται ἀλλήλων τὰ ἐν τῷ ἑνὶ κόσμῳAnaxag.B 8,
χωρίζουσι δ' ἀλλήλων λόχουςE.Ph.108,
ὡς πολλὸν ἀ. κεχωρισμέναHdt.7.46, cf. Plb.1.28.3,
διαφέρουσιν ἀλληλέωνHp.Aër.12, cf. Plb.1.42.2;
c) c. prep. uno(s) de otro(s)
γηθοσύνας δὲ δέχοντο παρ' ἀ. ἔδι[δόν τεh.Cer.437,
ἀπ' ἀλλήλων διέχουσιEmp.B 22.6,
κύκλῳ καὶ ἐξ ἀλλήλων δείκνυσθαιdemostrar por la prueba circular o recíproca e.d. el círculo vicioso Arist.APr.57b18
•c. μετά uno con otro
Διόνυσος καὶ Ἀφροδίτη λέγονται μετ' ἀ. εἶναιdicen que hay una relación mutua entre el amor y el vino Arist.Pr.953b31.
II dep. de adj. o adv.
1 en dat.
a) c. adj. pred. (los) uno(s) para (los) otro(s), entre ellos
ἀγνῶτες θεοὶ ἀλλήλοισι πέλονταιOd.5.79,
πάντα γνωστὰ ... ἀλλάλοιςPhilol.B 11, c. φίλος:
φίλα εἰδότες ἀ.Od.3.277,
φίλα φρεσὶν ἀ.h.Hom.29.9,
οὔποτ' ἂν ἀ. ἄρθμιοί οὐδὲ φίλοι εἶενThgn.326,
πιστοὶ ἐπ' ἀ. ... ἐσσόμεθαThgn.1246, en compar. abrev.
ἡ ζόη καὶ ἡ γλῶσσα ἐμφερής ἐστι ἀλλήλοισιHdt.2.105;
b) c. adj. de semejanza uno(s) a otro(s), entre sí
μάλα εἰκέλω ἀλλήλοιιν ἔμμεναιOd.19.384,
σπερμάτων ... οὐδὲν ἐοικότων ἀλλήλοιςAnaxag.B 4,
(ζῷα) οὔτε ἰδέαν ἀλλήλοις ἐοικόταDiog.Apoll.B 5,
διαφόρους εἶναι τὸν πάντα χρόνον τῆς ζόης ἀ.Hdt.6.52,
παραπλήσιαι ἀ.Hdt.2.57,
εἴτε μὴ ὁμοειδεῖς, μήτε αὐταὶ ἀλλήλαιςArist.Metaph.991b25;
c) c. adj. o adv. que indican proximidad, posición uno(s) de otro(s)
πλησίοι ἀ.Il.23.732,
μάλα σχεδὸν ἀ.Od.9.23,
ἀ. ἀπόπροθεν ὧμεν ἑταῖροιThgn.595,
ἐναντίοι ἀ.Il.11.67,
συνήθεας ἀ.Hes.Th.230.
2 en gen.
a) c. adj. o adv. que indican proximidad o separación uno(s) de otro(s)
πλησίον ἀ. δεδμημένοιIl.6.245, cf. Od.5.71, 12.102,
ἀντίον ἀ.Il.5.569, cf. Hdt.2.154,
ἅμα δ' ἀλλήλων ἐφίκοντοllegaron el uno junto al otro, Il.13.613,
ἀγχοῦ τε ἀ.Hdt.7.175,
ἀ. πέλαςE.Ph.1423;
b) c. ἄνευ el uno independientemente del otro
ἄνευ ἀ. μήτε σπένδεσθαί τῳ μήτε πολεμεῖνTh.5.39, cf. 6.18,
καὶ τῷ εἶναι δὲ ἄνευ ἀλλήλων πρότεραen cuanto al ser son previas e independientes unas de otras Arist.Metaph.1034b32.
3 en ac. πρὸς ἀλλήλους:
Ἄρη ἐμφύλιόν τε καὶ πρὸς ἀλλήλους θρασύνA.Eu.863, cf. Pr.491.
III dep. de nombres
1 en. gen.
a) uno(s) de otro(s), mutuo
ξεῖνοι δ' ἀ. ... εὐχόμεθ' εἶναιOd.1.187,
χεῖρας τ' ἀ. λαβέτηνse dieron los dos la mano, Il.6.233, cf.
ἀγκὰς δ' ἀ. λαβέτηνen una llave de lucha Il.23.711,
κήδεσιν ἀ. τερπώμεθα ... μνωομένωOd.15.399, cf. h.Cer.435,
ἴδμεν δ' ἀ. γενεήνIl.20.203, cf. 5.874,
ἀγνοήσομεν τοὺς ἀ. λόγουςno entenderemos la lengua el uno del otro Gorg.B 11a.7
•ἀλλήλων αἴτια causas recíprocas
(οἷον τὸ πονεῖν τῆς εὐεξίας καὶ αὕτη τοῦ πονεῖν)Arist.Metaph.1013b9,
τὸ δὲ καθ' εἷς ἀλλήλων μέληuno a uno (somos) miembros unos de otros, Ep.Rom.12.5;
b) c. ἐξ:
οὐ μόνον ἀγαθοὺς δεῖ τοὺς ἐξ ἀλλήλων παιδοποιουμένους εἶναιX.Mem.4.4.23,
τὴν ἐξ ἀλλήλων γένεσινArist.Metaph.988b31, cf. BGU 110.14 (II a.C.);
c) c. διά:
ἡ δι' ἀλλήλων δεῖξιςla prueba recíproca, el círculo vicioso Arist.APr.59a32,
ὁ δὲ δι' ἀ. τρόποςD.L.9.89.
2 c. dat. pos.
ἀρωγὴ δ' οὔτις ἀλλήλοις παρῆνA.Pers.414.
3 c. πρός y ac. πρὸς ἀλλήλους en pap. mutuo
τὴν πρὸς ἀλλήλους συμβίωσινPSI 921.28 (II a.C.),
τιμῆς τῆς συγχωρηθείσης πρὸς ἀλλήλουςPEnteux.3.3 (III a.C.)
•en fil. y cien., esp. en mat. uno(s) respecto a otro(s), uno(s) en relación a (los) otro(s)
οὐκ ἂν δύναιτο ἄπειρα εἶναι, ἀλλ' ἔχοι ἂν πείρατα πρὸς ἄλληλαMeliss.B 6,
τί γὰρ αὐτὸ φήσομεν εἶναι κρήσιας αὐτῶν ἄλλην πρὸς ἄλληλα ἐχούσας δύναμιν;Hp.VM 19,
πρὸς αὑτὰ καὶ πρὸς ἄλληλαen sí y en relación con los demás Pl.Grg.451c, Ti.62b,
λέγω δὲ τῶν ἁπλῶς μαλακῶν καὶ μὴ πρὸς ἄλληλαArist.Mete.386b32
•c. otras prep.
πνεύματα ... εἰς ἄλληλα στάσιν ... ἀποδεικνύμεναA.Pr.1086,
ὑπ' ἀλλήλων φόνῳpor una muerte recíproca (de Eteocles y Polinices), A.Th.813.
B usos no recíprocos
I dep. de verbos de estado o verbos en perf.
1 c. παρά uno(s) junto a otro(s)
παρ' ἀλλήλοισι τετάσθηνestaban tendidos el uno junto al otro, Il.4.536, cf. 544,
παρ' ἀλλήλοισι μένοντεςTyrt.6.15, cf. 7.11.
2 c. ἐπί uno(s) encima de otro(s)
μνηστῆρες ἐπ' ἀλλήλοισιν κέχυντοlos pretendientes estaban amontonados unos encima de otros, Od.22.389, cf. Il.5.141,
χαλέπ' ἄλγε' ἐπ' ἀλλήλοισι τιθέντεςIl.5.384,
ἐπ' ἀλλήλοις ἀποθνῄσκοντες ἔκειντοTh.2.52.2.
3 correlativo, correlativamente
ἐφεξῆς παρ' ἄλληλα ἔθηκενlos colocó en orden correlativo de elementos de un discurso, Pl.Phdr.264b, de episodios
μετ' ἄλληλαArist.Po.1451b35, cf. 1452a4,
εἰ λέγεται πρὸς ἄλληλα ταῦταArist.Metaph.1011a1.
II en gen. de unos y otros
νεκρούς τ' ἀ. ἔρυονarrastraban los cadáveres de uno y otro (ejército) Il.18.540,
ἦρχε τὰ ἔθνεα ἀλλήλωνHdt.1.134,
κατεπατέοντο ζωοὶ ὑπ' ἀλλήλωνeran pisoteados vivos por unos y otros Hdt.7.223,
δέομαι ὑμῶν ... διδάσκειν ἀλλήλουςAnd.Myst.37, cf.
ἀλλήλων· ἀντὶ τοῦ ἑαυτῶνE.Fr.1125.
• Etimología: Surgido de una repetición de ἄλλος, q.u.