δῶμα, -ματος, τό
I
πατρώϊον ἵκετο δ.Il.21.44,
τὸ δὲ δῶμα περιτρέχειla casa gira a mi alrededor Thgn.505,
λύχνα καίουσι ... περὶ τὰ δώματα κύκλῳHdt.2.62,
ἔστι τί μοι κατὰ δῶμα νεώτερονTheoc.24.40
•tb. ref. al palacio
ὑπὸ δ' ἴαχε δῶμ' ὑμεναίῳen las bodas de Helena y Menelao, Theoc.18.8,
Ἑλένη μετεκίαθε δώματος αὐλήνColluth.255
•frec. plu. poét. y entendido como edificio de varias partes
μολπὴ δ' ἀμφὶς ἔχει δώματαy el bullicio festivo llena la casa Xenoph.1.12
•esp. en el sent. palacio
μνηστῆρες δ' ἐς δώματ' ἴσαν θείου ὈδυσῆοςOd.2.259,
δωμάτων κύωνA.A.607,
πρὸς δὲ δώματα χωρῶμενS.Tr.332,
βᾶσα δωμάτων ἔσωE.Or.301,
τίς τῶνδ' ... δωμάτων ἔχει κράτος;E.Hel.68, parod. cóm. en Ar.Th.871, cf. Ach.479, Nu.1159, Colluth.236,
τῶν δὲ ἡρωικῶν οἴκων τοὺς μείζονας Ὅμηρος μέγαρα καλεῖ καὶ δώματαAth.193c
•de dioses morada, mansión
Ὀλύμπια δώματ' ἔχοντες ἀθάνατοιIl.2.13, cf. Orác. en Hdt.1.65, Hermipp.63,
δώματ' ἐπουράνιαIG 9(1).882.10 (Corcira II/III d.C.),
δώματ' ἐς αἰγιόχοιο ΔιόςIl.1.222, cf. 5.907,
κλυτὰ δώματα βένθεσι λίμνηςde Posidón Il.13.21, ref. los infiernos
δῶμ' ἈΐδαοOd.12.21, Thgn.1014,
ὦ δῶμ' Ἀΐδου καὶ ΠερσεφόνηςS.El.110, cf. B.5.59, Thgn.924, IMEG 35.24 (ptol.), SEG 28.541.20 (Macedonia, heleníst.),
Πλούτωνος δ.E.HF 808, cf. IG 22.5426.10 (II/III d.C.),
δώματα ΝυκτόςParm.B 1.9, cf. GVI 1159.1 (Notion I d.C.), ref. los montes
Νύμφαι ἀκοσμήτοις ἐνὶ δώμασι ναιετάουσαιIGPA 26.1 (IV d.C.), ref. templos
πρόσειμι δῶμα καὶ βρέτας τὸ σὸν θεάA.Eu.242,
Φοίβου δώματαS.OT 71, cf. Pi.P.4.53, tb. de héroes
δ. Καδμεῖονla morada cadmea, e.e., Tebas, S.OT 29
•δώματα ναίειν habitar
θεὰ δ' ἐν δώματα ναίειOd.1.51, cf. 24.150, 304,
Ζεὺς ... ὃς ὑπέρτατα δώματα ναίειHes.Op.8, cf. Antisth.Paph. en ZPE 8.184
•fig. de una tumba
λαΐνεον ... δ. ... τεῦξενMAMA 1.393.6 (Frigia).
2 estancia principal de una casa
θάλαμον καὶ δ. καὶ αὐλήνIl.6.316, cf. 1.600, Od.17.329
•aposento
φίλας ἐς δῶμ' ἀλόχοιοTheoc.17.29.
3 terraza superior de la casa, azotea
ἐὰν δὲ οἰκοδομήσῃς οἰκίαν καινήν, καὶ ποιήσεις στεφάνην τῷ δώματί σουLXX De.22.8,
ἀναπηδήσαντος δέ μου ἄνω ἐπὶ τοῦ δώματοςPLond.2009.14 (III a.C.), cf. Babr.5.5,
ἐπὶ τοῦ δώματος καθεζόμενοςI.AI 6.49, utilizada como almacén PTeb.793.6.5 (II a.C.),
κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτωνpregonad en las azoteas, e.e., predicad públicamente, Eu.Matt.10.27, 24.17, Eu.Luc.12.3,
ἀπὸ τοῦ δώματος τῆς ... οἰκίας παρακύψαιPOxy.475.22 (II d.C.), cf. PSI 909.14 (I d.C.), PSI XX Congr.16.7 (IV d.C.), Iul.Ascal.30.1, 32.1.
II uso meton. casa como conjunto de los que en ella viven, familia
δωμάτων γὰρ εἱλόμαν ἀνατροπάςA.Eu.354, cf. A.1468,
τὰ Λαβδάκεια ... δώματαS.OT 1226,
ὀγκούμεθα ... πλουσίοισιν δώμασιE.Hec.624.
• Etimología: Dud. si forma alargada de *dom-, cf. δόμος, δεσπότης o refección de δῶ (q.u.) c. el suf. -μα.