δουλόω


1 esclavizar, ref. grupos, pueblos someter a esclavitud, poner a la fuerza bajo un gobierno despótico τοὺς σὺ δουλώσας ἔχεις a los que mantienes esclavizados Hdt.1.27, αὐτή σε δουλοῖς κἀμὲ καὶ πᾶσαν πόλιν A.Th.254, γῆν πατρῴαν ... ἔπερσε κἀδούλωσεν S.Tr.467, τοὺς δὲ ... δουλώσας ἄγειν S.Ant.202, τοὺς Ἡρακλείους ... γόνους E.Heracl.817, σοὶ δὲ δουλώσας λεὼν παρέσχον E.Rh.410, δουλώσουσιν αὐτούς LXX Ge.15.13, cf. Act.Ap.7.6, βασιλεῖς ... κόσμον δουλώσαντες ἀπ' ἀντολίης μέχρι δυσμῶν Orac.Sib.8.51, ἄστεα δουλώσας Κιλίκων ... νίκῃ Nonn.D.34.201, abs. δουλώσει ἐν ἕρκεσιν AP 3.9, κἀκεῖνος μὲν δουλοῦν, ἐλευθεροῦν δὲ αὕτη πέφυκε por naturaleza una (la guerra) hace esclavos, la otra (la paz) da la libertad Hld.8.4.1, en v. pas. Λυδοὶ ... ὑπὸ Πέρσῃσι ἐδεδούλωντο Hdt.1.94, cf. 7.1, ἂν δουλωθεῖεν ὑπ' Ἀθηναίων c. ref. a la pérdida de las libertades en el terreno político, Th.3.71, πόλις ξυμμαχὶς ... ἐδουλώθη Th.1.98, τοὺς δὲ πολεμίους ὑπ' ἐμοῦ δουλωθέντας X.Cyr.8.7.7, cf. 3.1.11, οὕτως ἄνθρωπος δουλοῦται LXX Pr.27.8, Αἴγυπτον δουλουμένην Luc.Philopatr.29, ἐδουλώθης κοιρανικῇ παλάμῃ AP 9.641 (Agath.), Orac.Sib.8.80
•v. med. mismo sent. μὴ ... σφᾶς βούλωνται Λακεδαιμόνιοι δουλώσασθαι Th.5.29, cf. 6.82, ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα δουλωσόμενος ἦλθεν Th.1.18, cf. 7.68, 75, Pl.Mx.239d, Lys.2.21, ὑὸν ἢ θυγατέρα ἐδουλοῦτο Pl.R.589e, δουλούμενοι τοὺς βελτίους τὴν φύσιν ἀνθρώπους Pl.Grg.492a, πάντα τόπον ... δουλοῦσθαι Pl.Ti.25b, τὸν ἥσσονα δουλούμεθ', ἄνδρες ἄνδρα καὶ πόλις πόλιν E.Supp.493, Ἀντιφῶν ... Ἀθηναίους δὲ δουλούμενος Philostr.VS 500.

2 fig. esclavizar, someter, subyugar δουλοῖ φρόνημα τὸ αἰφνίδιον καὶ ἀπροσδόκητον Th.2.61, τὰ τῆς γυναικὸς γὰρ κρατοῦντ' ἐν δώμασιν δουλοῖ τὸν ἄνδρα E.Fr.502.4, δουλοῖ γὰρ ἄνδρα ... ὅταν ξυνειδῇ μητρὸς ἢ πατρὸς κακά E.Hipp.424, (ἡ ψυχή) δουλοῖ μὲν αὑτήν Ph.2.470, en v. pas., c. ac. de rel. ἀπὸ τῶν δρωμένων τῆς ὄψεως καὶ τὴν γνώμην ... ἐδουλοῦντο Th.7.71, c. dat. de limitación τῇ γνώμῃ δεδουλωμένοι Th.4.34, c. dat. agente ὅρκος, πόθος, χρόνος, συνήθει', οἷς ἐδουλούμην ἐγώ Men.Sam.625, en sent. erót. τίνι δεδούλωνταί ποτε; Men.Fr.791.1, δουλούμενος ἀνάγκῃ Ph.1.638, τοὺς τῷ θανάτῳ δεδουλωμένους Ep.Barn.16.9a, δουλωθῆναι τῇ δικαιοσύνῃ δύναται ἄνθρωπος Meth.Res.1.60, ἐδουλώθησαν ὀπωπαί Nonn.D.32.40, en los matrimonios mixtos οὐ δεδούλωται ὁ ἀδελφὸς ἢ ἡ ἀδελφὴ ἐν τοῖς τοιούτοις no está sometido el hermano o la hermana en tales casos 1Ep.Cor.7.15
•en v. med. mismo sent. ἡδοναὶ ... δουλοῦνται ψυχὰς ἀσθενῶν ἀνθρώπων Pythag.Ep.1.2, ἐπιθυμίαν δουλώσασθαι Pl.Lg.838d, cf. D.L.3.91, τοῦ δουλουμένου τά τε σώματα αὐτῶν καὶ τὰ φρονήματα I.AI 19.42, οἱ μεγάλοι βασιλεῖς ... δουλούμενοι τῇ σεμνότητι τοὺς πολλούς los grandes reyes que subyugan a la multitud con su magnificencia Plu.2.801d, τὸ δ' ὑπομιμνήσκεσθαι ... κρατεῖ καὶ δουλοῦται βιαίως τὸν λογισμόν Ph.1.90
•c. dat. compl. indir. ser siervo de, estar sometido a πᾶσιν ἐμαυτὸν ἐδούλωσα me hice a mí mismo siervo de todos 1Ep.Cor.9.19, en v. pas. νυνὶ δὲ ἐλευθερωθέντες ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας δουλωθέντες δὲ τῷ θεῷ Ep.Rom.6.22.

3 en v. med., c. ac. de anim. domar, domesticar ἑτέρους (ἐλέφαντας) κολάζουσι καὶ δουλοῦνται Arist.HA 572a4, τι πεζὸν ... τέχναις τισὶ συλληφθὲν δουλούμεθα D.C.30.4, en v. pas. ὁ δὲ ἡττηθεὶς δουλοῦται ἰσχυρῶς del elefante, Arist.HA 610a16, γένος ἄρκτων νηπιάχοις παλάμῃσιν ἐδουλώθη Διονύσου Nonn.D.25.193.