διορίζω
• Alolema(s): jón. διουρίζω Hdt.4.42
• Morfología: [fut. διοριῶ Pl.Lg.860e, διορίσω E.Fr.13.22P.]


A sin mov.

I c. suj. de pers., ref. a distinciones entre varias entidades

1 separar, distinguir de operaciones mentales: c. ac. plu. o varios ac. coordinados ἕκαστα ... διορίζομεν τῷ λόγῳ Pl.R.507b, cf. Cra.391d, διοριεῖς οὖν αὐτοῖς ἀκούσιά τε καὶ ἑκούσια ἀδικήματα Pl.Lg.860e, τὰ καλὰ καὶ τὰ αἰσχρά Anaximen.Rh.1421b37, en v. med. mismo sent. σοι τό τε δίκαιον καὶ τὸ ἄδικον ... ἂν διορισαίμην Pl.Lg.863e, c. ac. y gen. τῆς χρείας τὴν ἀρετήν Plu.Phil.21.12, cf. Pl.Lg.943e, en v. pas. καθάπερ ἡ τῶν καπήλων τέχνη τῆς τῶν αὐτοπωλῶν διώρισται τέχνης Pl.Plt.260c, c. ac. y πρός c. ac., en v. med. mismo sent. διορίσασθαι πρὸς αὐτοὺς τοὺς φιλοσόφους Pl.R.474b
c. ac. int. hacer distinciones en v. med. πάμπολλα διοριζόμενοι μάτην Pl.Plt.283b.

2 establecer fronteras τῶν διουρισάντων καὶ διελόντων Λιβύην τε καὶ Ἀσίην de quienes pusieron las fronteras y dividieron Libia y Asia Hdt.l.c., cf. abs., Hdt.4.45.

3 asignar, fijar, delimitar τ[όπον] διορίσαντες ἑκάστῃ τῶν χιλιαστύων SIG 976.5 (Samos II d.C.)
abs. delimitar un espacio para efectuar un ritual RPh.69.1995.128.B.11 (Selinunte V a.C.).

II c. suj. no de pers.

1 de hitos geográficos separar, marcar una frontera o límite, delimitar ὀρῶν, ἃ διορίζει τοὺς Ἴβηρας καὶ Κελτούς Plb.3.39.4, ὁ ῥοῦς ... διορίζει τὸν καλούμενον Κέρας la corriente (del estrecho) delimita el llamado «Cuerno» Plb.4.43.7, Ταναίδος ποταμοῦ τοῦ διορίζοντος τὴν Εὐρώπην ἀπὸ τῆς Ἀσίας D.S.1.55, πόλις ἐπὶ τῆς ἐρή[μου] διορίζουσα Αἴγυ[πτον] καὶ τὴν εἰς θάλ[ασσαν] δι[έξοδον IGLS 21(2).153-104 (Madaba VI d.C.)
en v. pas. ζώνας τοῖς ἀρκτικοῖς διοριζομένας Plb.34.1.15
en metáf. οὐ στενῷ τῷ ἰσθμῷ διώρισται ... ἡ ἱστορία πρὸς τὸ ἐγκώμιον Luc.Hist.Cons.7
de mojones que fijan las lindes entre ciu. o propiedades λίθος διορίζων ὅρια κω(μῶν) Γαλανιας καὶ Ῥαμης SEG 19.903 (Palestina III/IV d.C.), cf. OGI 612.5 (Siria III/IV d.C.), λίθος διορίζων ἀγροὺς κω(μῶν) Γαλανιας καὶ Μιγηραμης SEG 16.822, cf. 19.902 (ambas Palestina III/IV d.C.), τ]ὸ μεσόρι(ο)ν διορίζον μεταξὺ Ἰξολέλων καὶ Δρασαρμέλων LW 2559a (Siria, biz.), ὅροι διορίζοντες τὰ δίκαια Χασίου ... κ(αὶ) Καλάθου IApameia 112.1 (biz.), cf. IGCh.27 (Helesponto V/VI d.C.).

2 hacer de separación ref. a dos términos (τὸ κενόν) διορίζει τὰς φύσεις Arist.Ph.213b24, τὸ νῦν ... φαίνεται διορίζειν τὸ παρελθὸν καὶ τὸ μέλλον Arist.Ph.218a9, ἐν τῇ σελήνῃ ἐλάχιστος κύκλος διορίζει τό τε σκιερὸν καὶ τὸ λαμπρόν Aristarch.Sam.3, cf. Plu.2.931a, (τὸ ξόανον) διχοτομούμενον διορίζειν τοῦ ζῴου τὸ μέσον D.S.1.98, cf. S.E.M.10.127, Iren.Lugd.Haer.1.3.5
en perf. pas. estar separado, estar diferenciado ἐν ὅσοις δὲ τῶν γενῶν διώρισται τὸ θῆλυ καὶ τὸ ἄρρεν Arist.GA 729a1, cf. 741b30
distinguir, marcar τὰ (ἐπιρρήματα) οὐ διορίζοντα τὸν χρόνον A.D.Adu.123.21, τέχνη ... ἀρετάς τε καὶ κακίας Aristid.Quint.61.9, ῥω καὶ λάμβδα μόνος ‘κόρακας’ ‘κολάκων’ διορίζει AP 11.323.1 (Pall.), en v. pas. αἱ γὰρ κτητικαὶ τῶν ἀντωνυμιῶν τόνῳ οὐ διοριζόμεναι A.D.Synt.149.2, abs., c. prep. ἀπό τινος ... διορίζει Arist.Top.128b37.

III fig., ref. a la distinción de una entidad respecto a otras

1 definir claramente, precisar πτῆσιν οἰωνῶν σκεθρῶς διώρισ', οἵτινές τε δεξιοὶ ... εὐωνύμους τε A.Pr.489, οὐ διορίζοντες ὀνόματι τὸν μετ' ἐπιστήμης ἢ δόξης ... μοναρχοῦντα Pl.Plt.301b, τὸ ... φανταστικὸν ... διορίζωμεν δίχα Pl.Sph.267a, ὅσον ἐνδέχεται περὶ αὐτῶν διορίσαι κατὰ τὴν ἀλήθειαν Arist.Rh.1359b4, cf. D.S.11.3, τοὺς χρόνους ... διορίζειν precisar las fechas D.S.14.2, en v. pas. ἐν τῷ διωρισμένῳ χρόνῳ PTeb.105.33 (II a.C.)
c. ac. y dat. de interés θεοῖσι τοῖς νέοις ... γέρα τίς ... διώρισεν ¿quién definió sus prerrogativas a los nuevos dioses? A.Pr.440, ἀνθρώποισι ... ἀριθμὸν διώρισε E.Ph.542
en v. med. dar una explicación διοριζόμενος καὶ διαβεβαιούμενος περὶ τούτων Plb.12.11.6, en perf. διώρισται δὲ περὶ γελοίων Arist.Rh.1372a1, διώρισται ... τί μὲν ὁ κύκλος ἐστί Procl.in Euc.153.10.

2 jur. precisar, delimitar de las leyes o el legislador διορίζουσι σαφῶς ἐφ' οἷς ἐξεῖναι ἀποκτιννύναι D.23.74, cf. 20.158, προσήκει τοὺς ὀρθῶς κειμένους νόμους ... πάντα διορίζειν Arist.Rh.1354a33, en v. pas. πρὸς οὓς διωρίσθη D.59.93
en v. med. mismo sent. ᾗπερ αὐτὸς τὴν δίκην διωρίσω en los términos en que tú mismo (Diceópolis) delimitaste el juicio Ar.Ach.364, τὸν νόμον διωρίσατο ἐν τῷ ψηφίσματι πρὸς αὐτοὺς ... μὴ ἐξεῖναι ... D.59.106, antes de una cita textual o estilo indirecto, D.23.45, δηλοῖ καὶ διορίζεται ἐν τῇ ... ἐπιστολῇ ... ὅτι D.18.40, προσήκειν ... σαφῶς καὶ τοῦτο διορίσασθαι conviene formular esto con toda claridad, SEG 29.127.97 (Atenas II d.C.).

3 declarar, afirmar claramente τοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισαν S.OT 723, μῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισαν S.OT 1083, διορίσω δὲ τῷ λόγῳ E.Fr.13.22P., en juicio περὶ τῶν τέκνων αἱ γυναῖκες πανταχοῦ διορίζουσι τἀληθές Arist.Rh.1398b1, en v. pas. ἐν τῷ ... λόγῳ διορίζεται μηδεμίαν ὑπὸ τοῦ πατρὸς ὑπόθεσιν ... γεγράφθαι D.H.Isoc.18.2
en v. med. mismo sent. διοριζόμενος γάρ σοι λέγω ὅτι ... POxy.237.7.41 (II d.C.), cf. Hsch.

4 decidir οὐ διώρισαν κράτος E.Ph.1424, cf. Hsch.
decretar, prescribir ἀπειλὰς ... τῶν νόμων ἃς ... διώρισάν τινες Porph.Abst.1.7, cf. PBeatty Panop.2.23 (III d.C.).

B c. idea de mov. llevar más allá de las fronteras στράτευμα κώπῃ διωρίσαι Τροίαν ἔπι E.Hel.394, ἐκ γῆς διορίσαιμεν ἂν πόδα; E.Hel.828, τὸ δὲ ὀφλὸν (ζῷον) ἔξω τῶν ὅρων τῆς χώρας ... διορίσαι Pl.Lg.873e, en v. pas. τῆς πατρίδος ὅλῳ διορίζομαι κόσμῳ Charito 5.1.5.