διορίζω
• Alolema(s): jón. διουρίζω Hdt.4.42
• Morfología: [fut. διοριῶ Pl.Lg.860e, διορίσω E.Fr.13.22P.]
A sin mov.
I c. suj. de pers., ref. a distinciones entre varias entidades
1 separar, distinguir de operaciones mentales: c. ac. plu. o varios ac. coordinados
ἕκαστα ... διορίζομεν τῷ λόγῳPl.R.507b, cf. Cra.391d,
διοριεῖς οὖν αὐτοῖς ἀκούσιά τε καὶ ἑκούσια ἀδικήματαPl.Lg.860e,
τὰ καλὰ καὶ τὰ αἰσχράAnaximen.Rh.1421b37, en v. med. mismo sent.
σοι τό τε δίκαιον καὶ τὸ ἄδικον ... ἂν διορισαίμηνPl.Lg.863e, c. ac. y gen.
τῆς χρείας τὴν ἀρετήνPlu.Phil.21.12, cf. Pl.Lg.943e, en v. pas.
καθάπερ ἡ τῶν καπήλων τέχνη τῆς τῶν αὐτοπωλῶν διώρισται τέχνηςPl.Plt.260c, c. ac. y πρός c. ac., en v. med. mismo sent.
διορίσασθαι πρὸς αὐτοὺς τοὺς φιλοσόφουςPl.R.474b
•c. ac. int. hacer distinciones en v. med.
πάμπολλα διοριζόμενοι μάτηνPl.Plt.283b.
2 establecer fronteras
τῶν διουρισάντων καὶ διελόντων Λιβύην τε καὶ Ἀσίηνde quienes pusieron las fronteras y dividieron Libia y Asia Hdt.l.c., cf. abs., Hdt.4.45.
3 asignar, fijar, delimitar
τ[όπον] διορίσαντες ἑκάστῃ τῶν χιλιαστύωνSIG 976.5 (Samos II d.C.)
•abs. delimitar un espacio para efectuar un ritual RPh.69.1995.128.B.11 (Selinunte V a.C.).
II c. suj. no de pers.
1 de hitos geográficos separar, marcar una frontera o límite, delimitar
ὀρῶν, ἃ διορίζει τοὺς Ἴβηρας καὶ ΚελτούςPlb.3.39.4,
ὁ ῥοῦς ... διορίζει τὸν καλούμενον Κέραςla corriente (del estrecho) delimita el llamado «Cuerno» Plb.4.43.7,
Ταναίδος ποταμοῦ τοῦ διορίζοντος τὴν Εὐρώπην ἀπὸ τῆς ἈσίαςD.S.1.55,
πόλις ἐπὶ τῆς ἐρή[μου] διορίζουσα Αἴγυ[πτον] καὶ τὴν εἰς θάλ[ασσαν] δι[έξοδονIGLS 21(2).153-104 (Madaba VI d.C.)
•en v. pas.
ζώνας τοῖς ἀρκτικοῖς διοριζομέναςPlb.34.1.15
•en metáf.
οὐ στενῷ τῷ ἰσθμῷ διώρισται ... ἡ ἱστορία πρὸς τὸ ἐγκώμιονLuc.Hist.Cons.7
•de mojones que fijan las lindes entre ciu. o propiedades
λίθος διορίζων ὅρια κω(μῶν) Γαλανιας καὶ ῬαμηςSEG 19.903 (Palestina III/IV d.C.), cf. OGI 612.5 (Siria III/IV d.C.),
λίθος διορίζων ἀγροὺς κω(μῶν) Γαλανιας καὶ ΜιγηραμηςSEG 16.822, cf. 19.902 (ambas Palestina III/IV d.C.),
τ]ὸ μεσόρι(ο)ν διορίζον μεταξὺ Ἰξολέλων καὶ ΔρασαρμέλωνLW 2559a (Siria, biz.),
ὅροι διορίζοντες τὰ δίκαια Χασίου ... κ(αὶ) ΚαλάθουIApameia 112.1 (biz.), cf. IGCh.27 (Helesponto V/VI d.C.).
2 hacer de separación ref. a dos términos
(τὸ κενόν) διορίζει τὰς φύσειςArist.Ph.213b24,
τὸ νῦν ... φαίνεται διορίζειν τὸ παρελθὸν καὶ τὸ μέλλονArist.Ph.218a9,
ἐν τῇ σελήνῃ ἐλάχιστος κύκλος διορίζει τό τε σκιερὸν καὶ τὸ λαμπρόνAristarch.Sam.3, cf. Plu.2.931a,
(τὸ ξόανον) διχοτομούμενον διορίζειν τοῦ ζῴου τὸ μέσονD.S.1.98, cf. S.E.M.10.127, Iren.Lugd.Haer.1.3.5
•en perf. pas. estar separado, estar diferenciado
ἐν ὅσοις δὲ τῶν γενῶν διώρισται τὸ θῆλυ καὶ τὸ ἄρρενArist.GA 729a1, cf. 741b30
•distinguir, marcar
τὰ (ἐπιρρήματα) οὐ διορίζοντα τὸν χρόνονA.D.Adu.123.21,
τέχνη ... ἀρετάς τε καὶ κακίαςAristid.Quint.61.9,
ῥω καὶ λάμβδα μόνος ‘κόρακας’ ‘κολάκων’ διορίζειAP 11.323.1 (Pall.), en v. pas.
αἱ γὰρ κτητικαὶ τῶν ἀντωνυμιῶν τόνῳ οὐ διοριζόμεναιA.D.Synt.149.2, abs., c. prep.
ἀπό τινος ... διορίζειArist.Top.128b37.
III fig., ref. a la distinción de una entidad respecto a otras
1 definir claramente, precisar
πτῆσιν οἰωνῶν σκεθρῶς διώρισ', οἵτινές τε δεξιοὶ ... εὐωνύμους τεA.Pr.489,
οὐ διορίζοντες ὀνόματι τὸν μετ' ἐπιστήμης ἢ δόξης ... μοναρχοῦνταPl.Plt.301b,
τὸ ... φανταστικὸν ... διορίζωμεν δίχαPl.Sph.267a,
ὅσον ἐνδέχεται περὶ αὐτῶν διορίσαι κατὰ τὴν ἀλήθειανArist.Rh.1359b4, cf. D.S.11.3,
τοὺς χρόνους ... διορίζεινprecisar las fechas D.S.14.2, en v. pas.
ἐν τῷ διωρισμένῳ χρόνῳPTeb.105.33 (II a.C.)
•c. ac. y dat. de interés
θεοῖσι τοῖς νέοις ... γέρα τίς ... διώρισεν¿quién definió sus prerrogativas a los nuevos dioses? A.Pr.440,
ἀνθρώποισι ... ἀριθμὸν διώρισεE.Ph.542
•en v. med. dar una explicación
διοριζόμενος καὶ διαβεβαιούμενος περὶ τούτωνPlb.12.11.6, en perf.
διώρισται δὲ περὶ γελοίωνArist.Rh.1372a1,
διώρισται ... τί μὲν ὁ κύκλος ἐστίProcl.in Euc.153.10.
2 jur. precisar, delimitar de las leyes o el legislador
διορίζουσι σαφῶς ἐφ' οἷς ἐξεῖναι ἀποκτιννύναιD.23.74, cf. 20.158,
προσήκει τοὺς ὀρθῶς κειμένους νόμους ... πάντα διορίζεινArist.Rh.1354a33, en v. pas.
πρὸς οὓς διωρίσθηD.59.93
•en v. med. mismo sent.
ᾗπερ αὐτὸς τὴν δίκην διωρίσωen los términos en que tú mismo (Diceópolis) delimitaste el juicio Ar.Ach.364,
τὸν νόμον διωρίσατο ἐν τῷ ψηφίσματι πρὸς αὐτοὺς ... μὴ ἐξεῖναι ...D.59.106, antes de una cita textual o estilo indirecto, D.23.45,
δηλοῖ καὶ διορίζεται ἐν τῇ ... ἐπιστολῇ ... ὅτιD.18.40,
προσήκειν ... σαφῶς καὶ τοῦτο διορίσασθαιconviene formular esto con toda claridad, SEG 29.127.97 (Atenas II d.C.).
3 declarar, afirmar claramente
τοιαῦτα φῆμαι μαντικαὶ διώρισανS.OT 723,
μῆνές με μικρὸν καὶ μέγαν διώρισανS.OT 1083,
διορίσω δὲ τῷ λόγῳE.Fr.13.22P., en juicio
περὶ τῶν τέκνων αἱ γυναῖκες πανταχοῦ διορίζουσι τἀληθέςArist.Rh.1398b1, en v. pas.
ἐν τῷ ... λόγῳ διορίζεται μηδεμίαν ὑπὸ τοῦ πατρὸς ὑπόθεσιν ... γεγράφθαιD.H.Isoc.18.2
•en v. med. mismo sent.
διοριζόμενος γάρ σοι λέγω ὅτι ...POxy.237.7.41 (II d.C.), cf. Hsch.
4 decidir
οὐ διώρισαν κράτοςE.Ph.1424, cf. Hsch.
•decretar, prescribir
ἀπειλὰς ... τῶν νόμων ἃς ... διώρισάν τινεςPorph.Abst.1.7, cf. PBeatty Panop.2.23 (III d.C.).
B c. idea de mov. llevar más allá de las fronteras
στράτευμα κώπῃ διωρίσαι Τροίαν ἔπιE.Hel.394,
ἐκ γῆς διορίσαιμεν ἂν πόδα;E.Hel.828,
τὸ δὲ ὀφλὸν (ζῷον) ἔξω τῶν ὅρων τῆς χώρας ... διορίσαιPl.Lg.873e, en v. pas.
τῆς πατρίδος ὅλῳ διορίζομαι κόσμῳCharito 5.1.5.