διακρίνω


A tr.

I en sent. concr., c. ac. plu. o colect., o dos o más ac.

1 separar físicamente a los guerreros εἰς ὅ κε δαίμων ἄμμε διακρίνῃ Il.7.292, εἰ μὴ νὺξ ἐλθοῦσα διακρινέει μένος ἀνδρῶν Il.2.387, ὥς τ' αἰπόλια πλατέ' αἰγῶν ... διακρίνωσιν Il.2.475, cf. Plb.12.4.11, τὴν στρατιὴν διέκρινε organizaba las tropas Hdt.8.114, κατὰ φυλὰς διεκρίνομεν τὰ ἔπιπλα X.Oec.9.6, τέτραχα ... ἅπαντας Orác. en IGR 4.360.24 (Pérgamo II d.C.), ὁ γὰρ Ταῦρος ... διακρίνει τά τε τῇ ἄρκτῳ καὶ τὰ τῇ ἀνατολῇ ἔθνη προσκείμενα Hdn.3.1.4, en v. pas. πολλὸν διακεκριμένον ἔχειν τὸ σῶμα τό τε προϋπάρχον καὶ τὸ ἐπιτραφέν Hp.Nat.Hom.12, συνέμισγον ... οὐ διακεκριμένοις τοῖς ἱππεῦσιν, ἀλλὰ καὶ πρὸς τοὺς πεζούς (los jinetes) entablaron batalla no sólo con los jinetes por separado, sino también con la infanteria Plu.Marc.7, cf. D.S.17.91, τὸ δ' εἰς πλῆθος ἤδη διακρινόμενον Iambl.Myst.1.5, c. ἀπό y gen. νύκτα ... ἀπ' ἤματος Hymn.Is.34
διακρίνειν τὰς κόμας peinar la cabellera Longus 1.24.3, cf. en v. med., D.Chr.21.7, en v. pas. τὴν κόμην ... διακρίνεσθαι Plu.Rom.15, cf. Lyc.22
en votaciones separar τῶν δὲ ψήφων διακρινομένων para hacer el recuento, Hld.1.14.1
c. ac. y dat. separar para alguien, asignar τοιαύταν ... αἶσαν ἀστοῖς καὶ βασιλεῦσιν διακρίνειν Pi.P.1.68, θέρος νεάταις διακρίνας Orph.H.34.22.

2 fil., cien. en la teoría atomista de la percepción separar, disociar partículas τὰ δὲ (μόρια) διακρίνοντα αὐτήν (τὴν ὄψιν) Pl.Ti.67d, τὸ μὲν ὦν λευκὸν διακρίνει τὰν ὄψιν Ti.Locr.101c
disociar, disolver διακρίνουσαι τῇ θερμότητι τὰς συστάσεις Arist.Mete.340a29, cf. Metaph.985a24, τῆς διακρινούσης αὐτὸν (τὸν ἀέρα) ἀλέας Plu.Caes.69.

3 delimitar un terreno περὶ δὲ πάξαις Ἄλτιν μὲν ὅγ' ἐν καθαρῷ διέκρινε Pi.O.10.46, οὔπω τῶν τόπων διακεκριμένων Plu.Sull.35, cf. Longus 4.2.5.

II de operaciones mentales

1 distinguir c. un ac. καί κ' ἀλαὸς ... διακρίνειε τὸ σῆμα ἀμφαφόων hasta un ciego distinguiría, palpando, la marca, Od.8.195, οὖς ... ῥήματα διακρίνει LXX Ib.12.11, τὰ μὲν νόμῳ Hp.Morb.Sacr.14, τὰ δίκαια D.57.6, τί λίμνη καὶ τί πεδίον Ach.Tat.4.14.7
discernir, distinguir una cosa de otra, c. dos ac. coord. ὄψιν ... φίλην καὶ ἐχθρὰν διακρίνει Pl.R.376b, τὸν προσποιούμενον ἰατρὸν εἶναι ... καὶ τὸν ὡς ἀληθῶς ὄντα ... δ. Pl.Chrm.170e, cf. Arist.Rh.1375b6, Plu.2.50b, μὴ δ. μήτε χολώδεα μήτε φλεγματώδεα Hp.Morb.Sacr.2, φίλον ἢ πολέμιον D.S.19.7, cf. 13.57, τὸ δίκαιον καὶ τὸ ἄδικον PMag.5.103
c. ac. y gen. o prep. y gen. πῶς ἄν τις διακρίνειε τὸν κόλακα τοῦ φίλου Plu.2.48e tít., cf. Sor.107.18, τὸν ἄνθρωπον διακρῖναι ... ἀπὸ τῶν ἄλλων ζῴων S.E.P.2.24, ἐκ τῶν βελτίστων διακρίνει τὰ χείριστα Aristid.Quint.60.22
c. giro prep. y ac. κατὰ γένος Pl.Sph.253e, σαφηνίζων ἕκαστα τῶν ὄντων, καὶ διακρίνων ... εἰς τὰ πρώτιστα στοιχεῖα Gr.Thaum.Pan.Or.8.9
abs. ἅμα μὲν διακρίνοντες, ἅμα δὲ μεταφέροντες ἐπὶ τὰ παραπλήσια Plb.12.25i.8, ἡ διακρίνειν δυναμένη φιλοσοφία S.E.M.1.280
en v. med.-pas. διεκέκριτο οὐδὲν ἔτι ya no hubo distinción Th.1.49
fact. hacer distinto (Ζεύς) ἄστρα διακρίνας Arat.11
en v. pas. ser distinguido τῷ χλιαρῷ τῷ ἐν τῇ γλώττῃ ... διακρίνεσθαι τοὺς χυμούς Placit.4.18.1 (= Alcmaeo A 9).

2 hacer diferencias, distingos ἔφερε δὲ καὶ ἦγε πάντας διακρίνων οὐδένα las saqueaba todas sin hacer ninguna diferencia Hdt.3.39, οὐδὲν διέκρινεν μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ αὐτῶν Act.Ap.15.9, τίς γάρ σε διακρίνει; ¿quién te prefiere?, 1Ep.Cor.4.7.

3 examinar, reconocer c. ac., esp. de piedras y metales ὁ τὸν λίθον διακρίνων τεχνίτης D.S.3.12, cf. Poll.7.97
fig. c. compl. de pers. someter a prueba διέκρινεν δέ με ὥσπερ τὸ χρυσίον LXX Ib.23.10
preguntar τοὺς ἰατροὺς διακρίνοντος, εἰ ἤδη θανασίμως ἔχουσιν Arr.Epict.4.1.148.

4 de oráculos y presagios examinar, interpretar ὡς τοῦ Ποσειδῶνος αὐτοῖς βοηθήσειν μέλλοντος διέκρινον τὸ σημεῖον D.S.17.41, τὰ τοῦ Ἀπόλλωνος μαντεῖα Iunc. en Stob.4.50.95
otros signos τὸ μὲν πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε δ. Eu.Matt.16.3, τὰς γραφάς Hom.Clem.3.49.

III 1en cont. jur., agon. y gener. juzgar, dictar sentencia sobre, resolver mediante veredicto o decisión διακρίνοντα θέμιστας ἰθείῃσι δίκῃσιν Hes.Th.85, τὰς ἐσφερομένας (δίκας) Hdt.1.100, σὺν δ' ἀέθλοις ... διακρῖναι ... ἅντινα σχήσοι τις ἡρώων dirimir mediante competiciones a cuál de ellas obtendría cada uno de los héroes Pi.P.9.115, ὅ τι γὰρ πολὺ καὶ πολλᾷ ῥέπῃ, ὀρθᾷ διακρῖναι φρενί Pi.O.8.24, ὅ τι δ' ἂν διακρίνωσι, κύριον ἔστω ID 502A.23 (III a.C.), θανάτου μὲν οὐκ εἰσι κύριοι, τὰ δὲ λοιπὰ πάντα διακρίνουσι D.S.5.42, ἡμετέρην ἀρετὴν ἀνὰ δηιοτῆτα ... διακρινέει ... Ἄρης Q.S.7.669, cf. 6.55
frec. op. διαλύω ‘resolver amistosamente, mediante acuerdo entre las partes’ τοὺς μὲν πλε]ίστους τῶν διαφερομένων ... διέλυον συμ[φερόντως, τοὺ]ς δὲ διέκρινομ μετὰ πάσης δικαιο[σύνης la mayor parte de los pleitos los resolvía amistosamente de modo provechoso, los demás los juzgaba con toda justicia, ICos ED 129.11 (III a.C.), τάς τε δίκας ... τὰς μὲν διέλυσε, τὰς δὲ διέκρινε δικαίως κατὰ τοὺς νόμους FD 3.220.18 (III a.C.), cf. IIasos 608.7 (III a.C.), en v. pas. αἰ δέ τινι τᾶν πολίων ᾖ ἀμφίλλογα, ... αἴτε περὶ ὅρων αἴτε περὶ ἄλλω τινός, διακριθῆμεν Trat. lacon. en Th.5.79, δίκῃ διακριθῆναι X.HG 5.2.10, τὰ συμβόλαια [τὰ ὑπάρχοντα ἑκατέ]ροις ... διακριθῆναι κ[ατὰ τοὺς ἑκατέρων ν]όμους Welles, RC 3.25 (Teos IV a.C.)
abs. emitir veredicto, dictar sentencia y gener. decidir ἡ ἐργασία τοῦ γραμματεύειν καὶ δ. LXX 1Pa.26.29, περὶ τῶν ἀμφ[ισβητουμέν]ων συμβολαίων ICos ED 129.3 (III a.C.), διήκουε τῶν ... γινομένων συναλλαγμάτων καὶ διέκρινε μετὰ πολλῆς σπουδῆς Plb.26.1.6, cf. IG 7.3073.43 (Lebadea II a.C.), δ. ἐν ἡμέραις πέντε Aristeas 110
tb. en v. med. y suj. plu. resolver, dirimir διακρινώμεθα νεῖκος ἰθείῃσι δίκῃς resolvamos nuestro pleito con sentencias justas Hes.Op.35, ταῦτα ... αὐτοὶ πρὸς ἑαυτοὺς ὑμεῖς ... διακρινεῖσθε D.32.28.

2 juzgar en juicio de arbitraje, someter a arbitraje sólo en v. pas. Θασίους ... καὶ Μαρωνίτας ἀναγκάσαι περὶ Στρύμης διακριθῆναι λόγοις Philipp.Maced.2.17, ἀποστεῖλαι αὐτοὺς διακριθησομένους μοι PEnteux.55.15, cf. 53.8 (ambos III a.C.), ὅπως διακριθῶ αὐτοῖς ἐπὶ Διοφάνους PEnteux.60.8 (III a.C.), ἡγούμενος δεῖν ἐπ' ἄλλου μὲν μηθενὸς αὐτῷ διακριθῆναι, ἐπὶ σοῦ δ' αὐτοῦ opinando que mi pleito con ellos no debe ser juzgado ante nadie más que ante tí mismo, UPZ 71.15 (II a.C.).

3 decidir, resolver en razonamientos τοιαύτην αἵρησιν Hdt.1.11, πῶς τοῦτο ... διακρίνοις ἄν; Pl.Phlb.58a, τί οὐ διακρίνεις ... ὁπότερος ... Ar.Eq.1207, τὴν ... ἀντιπολιτείαν ... διέκρινε τὸ διαβούλιον Plb.29.10.2
abs. tomar una decisión βούλει δῆτα ἐγώ σοι ... διακρίνω; Pl.Plt.272b, cf. X.Mem.1.1.9, An.6.1.22
en v. med. mismo sent. διακρίνασθαι τὸ νῦν ζητούμενον Pl.Phlb.46b.

4 en batallas decidir la lucha, vencer διὰ μὲν τῆς φάλαγγος τὰ ὅλα διακρίνας Plb.5.86.1
luchar αἱ χεῖρες αὐτοῦ διακρινοῦσιν αὐτῷ sus manos lucharán por él LXX De.33.7
en v. pas. ser decidido διακριθήσεσθαι τὸν ... πόλεμον Hdt.7.206, D.S.11.64.

5 tener una influencia decisiva ὅσαπερ περὶ μαντείας διακρίνει cuanto tiene una importancia decisiva en la adivinación Ar.Au.719
medic. hacer crisis τοὺς καυσώδεας διακρίνουσιν αἱ τεσσαρεσκαιδέκα ἡμέραι Hp.Coac.134, ἡ δὲ νοῦσος μάλιστα διακρίνει ἐν οὐδενί Hp.Morb.2.71.

B intr., gener. en v. med.-pas.

I 1separarse, retirarse, alejarse esp. de los combatientes ἄλλοι δὲ διακρινθεῖτε τάχιστα Il.3.102, cf. 98, 7.306, οὐ γὰρ ἀναιμωτί γε διακρινέεσθαι ὀΐω μνηστῆρας καὶ κεῖνον no creo que se separen sin sangre los pretendientes y aquél, Od.18.149, cf. 20.180, 24.532, διακεκριμέναι δὲ ἕκασται ἔρχατο Od.9.220, cf. Hdt.7.40, Th.4.14, διακριθέντες ... ἐπαλάσσοντο (los efectivos de un ejército), Hdt.7.219, νυκτὸς ἡ μάχη διεκρίθη al llegar la noche la batalla se retiró, e.e. se interrumpió Plu.Pyrrh.29, cf. 21, πολλάκις αἰσχύναντες τὸ βῆμα διεκρίθησαν Plu.Caes.28
c. prep. y gen. ἐκ τῆς ναυμαχίας Hdt.8.18, ἀπ' ἀλλήλων Th.1.105, ἐπ' οἴκου Th.4.25
hacer defección ὕστερον οὐ πολλῷ διεκρίθησαν πρὸς Ἀθηναίους Th.1.18, ἀφ' ὧν διακρίνοιντο Th.3.9.

2 jur. divorciarse αἰ κ' ἀνρ καὶ γυνὰ διακρ[ί]νν[τ]αι ICr.4.72.2.46 (Gortina V a.C.).

3 separarse de, distinguirse de en v. act. fig. ὡς ἄστρων διακρίνει φάη ... σελάνα como la luna deja atrás la luz de los astros B.9.28, en v. med.-pas. ὀργαὶ μὲν ἀνθρώπων διακεκριμέναι μυρίαι B.Fr.34, οὕτω διεκρίθη γεωμετρίας ἐκπεσοῦσα μηχανική Plu.Marc.14, ἔχον δὲ τὰ μέγιστα διακεκριμένα Hp.Epid.2.2.19.

4 distinguirse, diferenciarse, destacar c. gen. o c. giro prep. (ἡ χείρ) μελέων διακέκριται ἄλλων Arat.681, μορφῇ δὲ διέκριθεν ἄλλη ἀπ' ἄλλης Q.S.10.339, cf. Sor.50.19
estar reconocido ποιητὴς ὢν κακὸς καὶ διακριθεὶς ἐν Ἀθήναις D.S.15.74.

5 fil. dividirse en componentes esenciales ἀπὸ ἐόντων χρημάτων συμμίσγεταί τε καὶ διακρίνεται Anaxag.B 17, συνεκρίθη καὶ διεκρίθη Epich.223, διακρινόμενον δ' ἄλλο πρὸς ἄλλου E.Fr.839.13, cf. en v. pas. Ar.Th.13, Hp.Vict.1.4, οὔτε διακρίνεται οὔτε συγκρίνεται (τὸ ἕν) Pl.Prm.157a, Dam.Pr.37, τηκόμενον καὶ διακρινόμενον (τὸ ὕδωρ) Pl.Ti.49b, cf. Arist.Mete.340a10.

6 de los órganos diferenciarse, separarse del tronco διακρίνεται τὰ μέλεα Hp.Vict.1.26, cf. Epid.2.3.17, Arist.GA 740a14, διακρίνεται καθ' ἕκαστα τῶν μελέων τὸ σῶμα Hp.Oct.1
disociarse de un humor, Hp.Nat.Hom.12.

II 1decidir, llegar a una decisión en combate πρὸς τοὺς ... ἀρίστους ἀνθρώπων μάχῃ διακριθῆναι Hdt.9.58, πρὸς τοὺς ἐλευθεροῦντας X.Ages.1.33, πρὸς τούτους Plb.2.22.11, πρὸς τοὺς πολεμίους Plu.Phil.9, ἐξέταζεν ὡς μάχῃ διακριθησόμενος D.S.15.84, διακριθῆναι περὶ τῶν ὅλων Plb.3.111.2, cf. D.S.18.17, διακρίνεσθαι τοῖς πολεμίοις D.S.13.111.

2 promover pleitos ἄνδρα δικαζόμενον καὶ διακρινόμενον LXX Ie.15.10
entrar en juicio διακριθήσομαι πρὸς αὐτοὺς ἐκεῖ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ μου entraré en juicio con ellos por mi pueblo LXX Il.4.2, cf. Ez.20.35.

3 discutir, debatir περὶ τοῦ κάλλους X.Smp.4.20, περὶ τὸ Μωϋσέως σώματος Ep.Iud.9, διεκρίνοντο πρὸς αὐτόν discutían con él, Act.Ap.11.2, cf. Cyr.S.V.Sab.71 (p.174).

III en lit. crist. tener dudas, dudar de la palabra de Dios ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε Eu.Matt.21.21, cf. Eu.Marc.11.23, μηδὲν διακρινόμενος Act.Ap.10.20, cf. Ep.Iac.1.6, εἰς τὴν ἐπαγγελίαν ... οὐ διεκρίθη Ep.Rom.4.20
tb. en act. μήπως σὺ περὶ τῆς παραδοθείσης σοι ἀληθείας διακριθῇς Hom.Clem.1.20
entrarle a uno dudas, vacilar Cyr.S.V.Euthym.33, 58.