διαβολή, -ῆς, ἡ


I en la esfera de la lengua

1 acusación διαβολαῖς τε ταῖς ἐμαῖς κακῶς ὀλεῖται E.Andr.1005, εὐλαβοῦ τὰς διαβολάς, κἂν ψευδεῖς ὦσιν ten cuidado con las acusaciones, aunque sean falsas Isoc.1.17, cf. Men.Fr.82.1, Mon.845, Arist.Rh.1416b16, Anaximen.Rh.1436b40, Plb.5.29.9, 30.13.11, 33.11.5, Ph.2.569, τοὺς ἀδίκοις διαβολαῖς περιπεσόντας los que son objeto de acusaciones injustas D.S.3.12, cf. 11.54, 19.59, τοῦ πλήθους πιστεύοντος ταῖς διαβολαῖς D.S.13.74, cf. Philostr.VA 7.36
reproche, crítica διὰ γὰρ ἱκανὴν ἀξυνεσίην διαβολὴν κέκτησαι Hp.Praec.10, cf. D.H.1.1, διαβολὴν καθ' ἑαυτοῦ παρέσχεν, ὡς ... Plu.Them.4, κατηγορίας ἄξιος καὶ διαβολῆς Chrys.M.62.634, cf. M.63.165, ταῖς ἐκ νόμου διαβολαῖς ὑπενηγεγμένοι sometidos a acusaciones legales Cyr.Al.M.68.924C
motivo de reproche ἡδονὴ δέ, ᾗ μὴ πρόσεστι τὸ χρειῶδες, ἤθους ἐστὶν ἑταιρικοῦ δ. Clem.Al.Paed.2.8.68, cf. Chrys.M.60.511.

2 acusación falsa, calumnia, tergiversación διαβολαῖς νέαις κλέψας τὰ πρόσθε σφάλματ' E.Supp.415, cf. Fr.56, Ar.Eq.491, Hdt.7.10η, Antipho 2.4.1, 5.91, Pl.Ap.28a, R.489d, X.An.2.5.5, HG 2.1.2, δ. ... τοῦ λόγου calumnia de palabra, pura calumnia Th.8.91, op. πεῖρα Gorg.B 11a.34, τὴν μὲν πόλιν διαβολὰς ἔχουσαν ὡς ... Isoc.8.125, περὶ τῆς ἐμὴς διαβολῆς Th.6.89, cf. Pl.Ap.19b, Arist.GA 724a29, Men.Cith.Fr.10, τὴν εἰς ἐμὲ διαβολήν And.Myst.30, cf. Isoc.15.18, Lys.9.19, D.59.5, Aeschin.2.10, cf. Phryn.Com.61, δ. πρὸς Σελήνην conjuro calumnioso contra Selene, PMag.4.2622, cf. 2475, ἐπὶ διαβολῇ εἰπεῖν Hdt.3.66, cf. Pl.Ap.20e, διαβολὰς ... ἐνδέκεσθαι Hdt.3.80, cf. D.H.3.2, δ. πόλεως murmuración de la ciudad LXX Si.26.5, cf. Ph.2.161, συνέπλεκον δ' ἐν ταῖς κατηγορίαις καὶ διαβολαῖς τὸν Περικλέα D.S.12.39, οὐ προσίεμαι τὴν διαβολήν Hdt.6.123, cf. I.BI 1.72, Str.14.5.14, D.Chr.2.75, Plu.2.61e, 232f, Luc.Merc.Cond.40, Ath.220d, 335c, Babr.44.4, τοὺς μηδὲν ἀδικοῦντας ὀνείδους καὶ διαβολῆς τυγχάνειν Lys.25.6, ποιεῖσθαι κατ' αὐτοῦ τὰς διαβολάς Plb.16.22.10, διαβολὴν εἰσῆγε κατὰ τοῦ Τληπολέμου Plb.15.25.37
c. λύω y compuestos deshacer la calumnia διαλύσειν τὴν διαβολήν Th.1.131, cf. Isoc.8.142, 15.16, ἀπολύεσθαι πρὸς αὐτοὺς τὰς διαβολάς Th.8.87, cf. Pl.Ap.37b, Phdr.267d, Thrasym.B 6, Isoc.15.56, D.37.47, D.H.6.59, Str.13.4.9, I.BI 1.452, λεχθέντος δὲ τοῦ αἰτίου ἐλύθη ἡ δ. Arist.Rh.1400a27, cf. I.AI 16.113, Vett.Val.37.1, 112.6, S.E.M.2.42, Philostr.VA 5.14, VS 517, Ach.Tat.6.10.4, D.C.68.6.4, D.L.1.94, Hierocl.Facet.36, Aen.Gaz.Ep.14, Eun.VS 495, Ath.Al.Apol.Const.2.1, Chrys.Virg.20.4, Melamp.Sal.A 26, Vit.Aesop.W.55.

3 descrédito, mala reputación διαβολὴν οἴσειν αὐτῷ πρὸς τὴν πόλιν Th.1.127, διαβολήν γε ἔχει ὅλη ἡ τέχνη πρὸς τῶν δημοτέων Hp.Acut.8, ὃ ἐμοὶ πεποίηκεν ... τὴν διαβολήν Pl.Ap.20d, τῆς δὲ κοινῆς ... περὶ τοὺς σοφιστὰς διαβολῆς Isoc.15.168, op. δόξα Men.Fr.753, παρὰ τοῖς κεραμεῦσιν διαβολὴν ἔχοντα PCair.Zen.481.19 (III a.C.), τὰ πρὸς διαβολὴν κυροῦντα las cosas que contribuyen al descrédito Plb.12.15.9, tb. en plu. ἐν τοιαύταις δὲ ὢν διαβολαῖς hallándose en tal descrédito D.49.11.

4 sospecha δ. ... καὶ τὰ τοιαῦτα πάθη τῆς ψυχῆς Arist.Rh.1354a16, cf. 1382a2, 1415a28, ἄλλοι δ' ἐν διαβολαῖς ὄντες y otros, encontrándose bajo sospecha D.S.20.14, τὴν Καίσαρος ... γυναῖκα καὶ διαβολῆς ἔδει καθαρὰν εἶναι Plu.2.206b, φαρμακείας Plu.Cat.Ma.9, cf. Hsch.

II 1enemistad, desavenencia, disputa κατὰ τὰς ἰδίας διαβολάς Th.2.65, ἡ πρὸς τὸ συγγενὲς δ. la enemistad hacia quien pertenece a la misma familia Plu.2.479b, δ. τῶν φιλτάτων εἶναι δοκούντων Plu.2.643e, ἡ δὲ δ. χωρίζει φίλους Ps.Democr.B 302.189, ὅταν ... εἰς ὀργὴν καὶ διαβολὴν ἐμπέσωσι πρός τινας cuando se encolerizan y enemistan con alguien Plb.1.67.6, ἐν διαβολῇ γε<νέσθαι πρὸς αὐ>τόν encolerizarse con él Plu.2.623f, cf. Luc.22.

2 aversión, repugnancia c. πρός: διαβολαὶ πρὸς ἄλειμμα καὶ λουτρὸν καὶ τὴν ἄλλην δίαιταν Plu.2.610a, πρὸς τὰ μήκη τῶν λόγων Plu.Lyc.20, τὴν πρὸς τὰ λυποῦντα διαβολήν Basil.Hex.9.4, c. gen. εἰς διαβολὴν τοῦ πάθους para la aversión hacia esa pasión Plu.2.456b
abs. Plu.2.468e
desprecio, menosprecio τῶν αἰσθήσεων S.E.M.7.54.

3 aprensión, temor ἡ πρὸς τὸν θάνατον δ. Plu.2.110a
oposición, resistencia ἐγὼ ἐξῆλθον εἰς διαβολήν σου yo salí para oponerme a ti LXX Nu.22.32.

III engaño δ. γλώσσης ἀλλοτρίας LXX Pr.6.24, cf. Epicur.Fr.[20.4] 5a.9
fraude, ICr.4.72.9.35 (Gortina V a.C.), cf. Sch.Ar.Pl.373D.