γλῠκύς, -εῖα, -ύ
• Alolema(s): lesb. fem. γλύκηα Sapph.102.1; jón. fem. -είη Hp.Mul.2.192, Int.12; -έη Hp.Epid.7.76; beoc. neutr. γλουκού Corinn.22.4
• Morfología: [neutr. γλυκύν IUrb.Rom.1287.9; compar. γλυκίων Il.1.249, γλυκειότερος IUrb.Rom.1304, neutr. plu. γλύσσονα Xenoph.B 38.2; sup. γλύκιστος B.3.47, γλυκίτατος Denkmäler 241 (Isauria)]


I 1dulce, de sabor dulce μέλιτος γλυκίων ... αὐδή Il.l.c., γλυκεῖαι μέλιτος ... ῥοαί E.Ba.711, γλυκὺ ἐς γεῦσιν, οἷον μέλι Hp.Alim.27, κηρίον Call.H.1.49, γλυκὺ νᾶμα μέλισσα πηγάζει AP 9.404 (Antiph.), γλυκὺ ὡς μέλι Apoc.10.9, γλυκὺ χεῦμα μελίσσης Nonn.D.26.202, νέκταρ Il.1.598, Nonn.D.7.61, σῦκα Xenoph.B 38.2, κατάχυσμα Ar.Au.535, χυμός op. otros humores (πικρός, ἁλμυρός, στρυφνός, ὀξύς) Hp.VM 24, cf. Plu.2.708d, ἡ γλυκέη ὀπώρη las frutas dulces del otoño, Hp.Epid.7.76, καρποί Thphr.HP 1.7.2, cf. Str.17.2.4, φύλλα Thphr.HP 1.12.4, οἱ τῆς ῥοᾶς κόκκοι Thphr.HP 2.2.5, ῥᾶγες Thphr.HP 3.17.6, τὴν δὲ σάρκα (de un fruto) γλυκεῖαν σφόδρα Thphr.HP 4.2.5, χυλοί Thphr.HP 4.8.2, ἡ ῥίζα ... τῇ γεύσει γλυκεῖα Thphr.HP 7.2.6, τρύξ Thphr.HP 9.12.1
οἶνος γ. vino dulce Hp.Acut.50, Liqu.5, Vlc.12, οἶνος γ. λευκός Thphr.HP 7.6.3, μῆλον γλυκύ manzana dulce Hp.Vict.55, cf. Thphr.HP 9.11.5, D.L.9.81.7, Orib.5.31.1, ῥοίη γλυκείη granada dulce Hp.Mul.2.192, Int.12, cf. Thphr.CP 5.9.5
subst. ὁ γ. vino dulce Alex.60.1, Arist.Pr.875b2, PLond.2141.25, PCair.Zen.13.10 (ambos III a.C.), IStratonikeia 203.23, 205.36 (ambos II d.C.), PMag.7.184, tb. neutr. τὸ γλυκύ Arist.Pr.872b33, Nic.Al.386, medic. en POxy.1088.51, 54 (I d.C.), Gal.12.617, cf. medic. en POxy.234.2.6, cf. 21 (II/III d.C.), τὰ γλυκέα los frutos dulces Hp.Epid.5.58, Thphr.CP 5.9.5.

2 del agua dulce frec. op. ‘salado’ ὕδωρ ψυχρὸν καὶ γλυκύ agua fresca y dulce de un manantial, Hdt.4.181, τὰ μὲν οὖν ὄμβρια (ὕδατα) ... γλυκύτατά ἐστι Hp.Aër.8, γλυκὺ ἐς δύναμιν οἷον ὕδωρ Hp.Alim.27, οὔτε (δύναται) ἁλυκὸν γλυκὺ ποιῆσαι ὕδωρ ni manantial salado puede dar agua dulce, Ep.Iac.3.12, ὕδωρ de una laguna op. ἁλμυρός Str.16.4.14, γλυκέος ὕδατος πηγή Paus.3.23.2, ὕδωρ γλυκὺ ἐκ θαλάσσης ἀνερχόμενον Paus.8.7.2
de ríos, fuentes y lagunas de agua(s) dulce(s) ποταμὸς γ. op. πικρός Hdt.4.52, πηγή M.Ant.8.51.1, λίμνη Plb.4.40.9, op. ἁλμυρός Str.16.1.21
subst. τὸ γ. el agua dulce op. τὸ ἁλμυρόν Arist.Mete.355a33, τὸ γ. καὶ τὸ πικρόν agua dulce y amarga de fuente Ep.Iac.3.11.

3 subst. τὸ γ. lo dulce como cualidad, Arist.de An.422b11, Sens.442a13, Pr.872b34, Hp.VM 14, op. τὸ ὀξύ Thphr.Sens.28 (= Anaxag.A 92).

II fig.

1 de cosas y abstr. dulce, agradable, grato, delicioso del sueño ὕπνος Il.23.232, Od.2.395, Alcm.3.7, Pi.P.9.23, Theoc.11.22, ὕπνου γλυκυτάταν ... χάριν E.Or.158, del deseo y la añoranza θεὰ ἔμβαλε θυμῷ γλυκὺν ἵμερον ... ἀνδρὸς τὲ προτέρου καὶ ἄστεος ἠδὲ τοκήων Il.3.139, γ. ἵμερος ... κλαυθμοῦ καὶ στοναχῆς Od.22.500, cf. Pi.O.3.33, παλαιγενέων ἐπέων γ. οἶστρος dulce deseo de escuchar viejas historias Nonn.D.38.106, del amor y rel. con el amor ὥς σεο νῦν ἔραμαι καὶ με ἵμερος γ. αἱρεῖ Il.3.446, Ἔρως Alcm.59a.2, Theoc.2.118, Ἀφροδίτα Pi.O.6.35, γλυκὺ καὶ ... πικρὸν ... κέντρον Ἔρωτος AP 5.163 (Mel.), cf. Nonn.D.48.509, γάμος Pi.P.4.223, γ. ὀδούς ὁ τοῦ πόθου Trag.Adesp.295a, φίλημα Ach.Tat.2.37.7, de la vida γ. αἰών su dulce vida, Od.5.152, cf. Hdt.7.46, γλυκὺν ... αἰῶνα κλαυμάτων ἄτερ A.A.1148, κατέσβετο ... γ. αἰών IMEG 22.3.11 (II/III d.C.), βίοτος Pi.P.2.26, βίος IMEG 46.15 (imper.), τὸ δὲ ζῆν μικρόν, ἀλλ' ὅμως γλυκύ E.Alc.693, por antífrasis de la muerte θανεῖν γλύκιστον B.3.47, ὦ γ. ᾍδας S.Tr.1040, θάνατος Ach.Tat.3.22.1, de la música y el sonido de la voz γλυκεῖαν αὐλῶν καναχάν B.2.12, γλυκὺν αὐλῶν ὄτοβον S.Ai.1202, τὰς γλυκείας ... ἁρμονίας Pl.Resp.411a, γλυκὺς ἦχος ψαλμῶν AP 9.409 (Antiph.), ἀοιδά Pi.N.5.2, cf. Ar.Au.750, μέλος Pi.O.10.3, AP 9.570 (Phld.), ὡς γλυκέα τῷ λάρυγγι μου τὰ λόγια σου LXX Ps.118.103, neutr. sg. como adv. γλουκοὺ δέ †τις ἄδων† Corinn.22.4, ὡς γλυκὺ φωνεῖ Theoc.15.146
de instrumentos musicales dulce, de dulce sonido αὐλός Pi.O.10.94, φόρμιγξ Pi.N.4.44, χορδὰ γλυκίστα Philox.Leuc.(b) 33, de la poesía Μοῦσα B.Fr.21.4, ἐπέων γλυκὺν ὕμνον Pi.N.9.3, ἦ γ. Ἀλκμάν AP 9.571
del olor y otras sensaciones dulce, agradable τῆς γῆς ὡς γλυκὺ ὄζει qué buen olor exhala la tierra Cratin.Iun.1, γλυκὺ ἐς τὴν ὄψιν Hp.Alim.27, de la luz ἥλιος, ὃς γλυκὺ φέγγος ἀντέλλων φαίνει πᾶσιν ἀριπρεπέως Isidorus 4.13, φῶς IUrb.Rom.1287.9, σοῖσι τοκεῦσι φάος γλυκύ ISmyrna 550.5
de alimentos grato, delicioso πλακοῦς Ar.Ach.1127, οἶνος Xenoph.B 22.3, Epich.71.3, Nonn.D.7.77, αἷμα γλυκύ del vino, Ach.Tat.2.2.4, ψυχρὸν ... ὕδωρ καὶ γλυκὺ καὶ καθαρόν Xenoph.B 1.8, otros contextos γλυκεῖαν μόρου καταφυγήν Tim.15.120, λύτρον συμφορᾶς οἰκτρᾶς γλυκύ Pi.O.7.77, μισθὸς ... ἐπ' ἔργμασιν γ. dulce compensación por sus trabajos, Pi.I.1.47, ἀνάπαυσις ἐν παντὶ γλυκεῖα ἔργῳ Pi.N.7.52, γλυκύταται φροντίδες Pi.O.1.19, cf. E.Med.1036, πόνος S.El.1145, cf. AP 7.11 (Asclep.), οὐδὲν γλύκιον ἧς πατρίδος Od.9.34, Κῶς Herod.4.2, ὦ γλυκεῖ' Εἰράνα Lyr.Adesp.103, (ἐλευθερίη) Hdt.7.135, αὐτοῖς τὸν χειμῶνα δοκεῖν ... ἦρος αὐτοῦ γλυκύτερον Longus 3.4.1, ἀγγελία γλυκεῖα grata noticia Pi.O.4.5, γέλως Pi.P.8.85, ὄνειρος Nonn.D.10.264, γλυκὺν αὐχένα ... κούρης Nonn.D.42.74, τί γλυκύ μοι, τί ποθεινὸν ἐν οὔρεσιν; Ὤλετο Δάφνις AP 7.535 (Mel.), τῆς παιδείας ... τὰς μὲν ῥίζας πικράς, τὸν δὲ καρπὸν γλυκύν D.L.5.18.1
neutr. como adv. dulcemente μειδιάσασα γ. Ach.Tat.2.6.2.

2 de pers. o ref. a pers. dulce, amable, bondadoso en el carácter o en el trato εἶναι δὲ γλυκὺν ὧδε φίλοις, ἐχθροῖσι δὲ πικρόν Sol.1.5, πικρὸς καὶ γ. ἴσθι ... λάτρισι Thgn.1.301, ὀργά γλυκεῖα dulce talante Pi.I.2.36, cf. Pi.P.6.52/53, ὦ γλυκεῖαι παῖδες ἀρχαίου Σκότου las Euménides, S.OC 106
esp. de parientes y amigos dulce, querido μάτηρ Sapph.102.1, τῆς δ' ἦν οὔτι γλυκειότερον IUrb.Rom.1304, θύγατερ Hld.4.8.7, γλυκύτατοι ἑταῖροι Lyd.Mag.3.30, cf. Ign.Magn.6.1, ποθέων ... ἐμὸς γ. ὤλετο βούτης mi dulce boyero murió de amor Nonn.D.15.411, πῇ μοι ἐμὸς γενέτης γλυκὺς οἴχεται; Nonn.D.47.196, Θησεύς (habla Ariadna), Nonn.D.47.320, como tratamiento cariñoso, λέγε μοι, γλυκεῖα dime, querida Men.Epit.861, οὐ τὸν ἐμὸν τὸν ἕνα γλυκύν no, por este querido único ojo mío (habla Polifemo), Theoc.6.22
irón. simple, tonto ὡς γ. εἶ Pl.Hp.Ma.288b.

3 usos especiales del superlativo:

a) en diálogo cómico querido, queridísimo expresión de cariño o amistad ὦ γλυκύτατ' Εὐριπίδη Ar.Ach.462, Εὐριπίδιον ὦ γλυκύτατον καὶ φίλτατον Ar.Ach.475, ὦ γλυκύτατον Ar.Eccl.1046, ὦ γλυκύτατον Μυρρινίδιον Ar.Lys.872, ὦ γλυκυτάτη Πραξαγόρα Ar.Ec.241, ὦ γλυκυτάτη ¡queridísima! Men.Epit.888, Ἀφροδιταρίδιον γλυκύτατον Pl.Com.208;

b) en fórmulas epistolares, como expresión de cariño y añoranza, esp. de parientes cercanos Ἱερακίων ἀσπάζομαί σε, γλυκύτατε PBremen 48.35 (II d.C.), Δωρίων Σερηνῷ τῷ γλυκυτάτῳ υἱῷ χαίρειν PMich.212.2 (II/III d.C.), ἄσπασαι πολλὰ τὸν γλυκύτατον ἀδελφὸν Ἁρποκρατίωνα POxy.935.22 (III d.C.), ἄσπασε τὴν γλυκυτάτην ἐμὴν μητέραν PFlor.365.133 (III d.C.), προσαγορεύει δὲ καὶ ὁ γλυκύτατος κοινὸς υἱὸς Θέων te saluda también nuestro amadísimo hijo común Teón, POxy.3932.12 (VI d.C.), τῷ δεσπότῃ μου τῆς ψυχῆς γλυκυτάτῳ καὶ τιμιωτάτῳ PGrenf.61.1 (VI d.C.);

c) en fórmulas funerarias, ref. al muerto queridísimo, amadísimo, muy añorado ἀδελφῷ γλυκυτάτῳ IUrb.Rom.415.7 (II d.C.), πατρὶ γλυκυτάτῳ μνήμης χάριν SEG 34.1276 (Paflagonia I/II d.C.), τῷ γλυκυτάτῳ πατρὶ ... μνείας χάριν SEG 35.726 (Berea III d.C.), cf. SEG 35.1402 (Frigia, imper.), τοῖς γλυκυτάτοις γονεῦσιν μνήμης χάριν SEG 37.1085 (Amisos III d.C.), cf. MAMA 8.108 (Licaonia);

d) ref. a la patria dulcísima, querida, amada frec. tb. como expr. de añoranza τῇ γλυκυτάτῃ πατρίδι Θήρᾳ ... ἀνέθηκα SIG 852.15 (Tera II a.C.), κλέος σοί ἐστιν ὑπὲρ τῆς γλυκυτάτης σου πατρίδος τελευτῆσαι A.Al.11B.13, ἡ γλυκυτάτη πατρίς Milet 1(7).206 (III d.C.), ISmyrna 637.15 (III d.C.), τὰ ἀγάλματα ἀνέθηκαν τῇ γλυκυτάτῃ πατρίδι SEG 37.1185.3 (Pisidia II d.C.), cf. SEG 36.1095.7 (Sardes III d.C.).

III subst. ἡ γ.

1 bot. regaliz, Glycyrrhiza glabra L., Thphr.HP 9.13.2, Hsch.

2 por antífrasis bilis Hsch., Sch.Nic.Th.594.

IV adv. -έως dulcemente Poll.4.24.
• Etimología: De *δλυκύς c. un tratamiento δλ- > γλ-, cf. lat. dulcis, mic. de-re-u-ko de *dleukos.