I como elemento tierra γ. χυτή tierra vertida sobre una tumba para formar un túmulo Il.23.256, Od.3.258, Q.S.1.109, κωφὴν γὰρ δὴ γαῖαν ἀεικίζει dicho de un cadáver Il.24.54, σοὶ δ' ὀ[λίγ]η μὲν γ. ... ἐπικείσε[ται Euph.38C.67, γαίης γὰρ σύμπλασσε ... Ἀμφιγυήεις παρθένῳ ... ἴκελον Hes.Th.571, κύτος, πλαστὸν ἐκ γαίης Antiph.l.c., θεῷ ... γαῖαν διδόντι ξείνια ... δέξατ' Pi.P.4.21, γαίᾳ πεφύρσεσθαι κόμαν ἔνεπεν Pi.N.1.68, βραδέως δ' ἐπὶ γαῖαν ὀρούει ref. a una langosta, Archestr.SHell.155.3, κόνις καὶ γ. A.R.4.1408
•op. al agua ὑμεῖς ... ὕδωρ καὶ γ. γένοισθε Il.7.99, γαῖαν ὕδει φύρειν Hes.Op.61, cf. Opp.H.5.6, πάντες γὰρ γαίης τε καὶ ὕδατος ἐκγενόμεσθα Xenoph.B 33, cf. 27, γαίῃ μὲν γὰρ γαῖαν ὀπώπαμεν, ὕδατι δ' ὕδωρ con tierra, pues, vemos la tierra, con agua el agua Emp.B 109
•op. al fuego ἐμοῦ θανόντος γ. μιχθήτω πυρί ref. a la materia humana Trag.Adesp.513
•op. ambos πῦρ καὶ ὕδωρ καὶ γ. Emp.B 17.18
• γ. καυθεῖσα πυρί tierra cocida al fuego como material cerámico, Pi.N.10.35, γ. κεραμίς tierra de alfarero, e.e. arcilla Eub.42, cf. Critias B 2.13, Sannyr.4.

II como superficie delimitada

1 plu. tierras, campos πεδίοις καὶ γαίαις παρεικάζει τὰς τῶν πιστευόντων ψυχάς Ath.Al.M.27.581A, cf. Mac.Aeg.Serm.C 27.6, Eust.742.24.

2 territorio geog. región, país οὐδέ τις ἄλλη φαίνετο γαιάων, ἄλλ' οὐρανὸς ἠδὲ θάλασσα no aparecía ninguna tierra, sólo cielo y mar, Od.12.404, γαῖαν ἐς ἀλλοδαπήν Sol.3.24, cf. Opp.H.1.694, Ἀχαιΐς γ. Il.1.254, Od.21.107, cf. h.Ap.410, Alc.45.3, Pi.O.3.25, Antim.Eleg.1, Call.Ap.76, IG 14.803.1 (Neápolis II d.C.), Λῆμνον ... ἥ οἱ γαιάων πολὺ φιλτάτη ἐστίν Od.8.284, cf. h.Ap.46, Call.Del.270, LXX 4Re.18.35, Ez.36.24, γαῖαν ἐς Αἰθιόπων Mimn.10.9, cf. Theoc.18.20, Opp.C.3.42, γαίης παρθενι[κ]αὶ Λ[ι]βηθρίδ<ο>ς Euph.41.2, ὄρος, εὐκάρποιο γαίας μέτωπον un monte, frente de una tierra fértil ref. al Etna y Sicilia, Pi.P.1.30, cf. Od.9.28, A.R.3.1085, Orac.Sib.14.284, ἀγλαὰ πίσεα γαίης βόσκεο Call.Fr.363.1, σικυὸν ... γαίης ἐρικυδέος υἱόν Matro SHell.537.1, γαιάων Ἀσίης D.P.882
•patria εἰπὲ δέ μοι γαῖάν τε τεὴν δῆμόν τε πόλιν τε Od.8.555, cf. h.Cer.134, Pi.P.4.97
• πατρὶς γ. la tierra patria, Il.2.140, Od.24.322, Hes.Sc.1, 12, A.Th.585, Q.S.8.297, IUrb.Rom.1317.3 (II/III d.C.), 1395, γ. πατρωΐη Od.13.188.

III como superficie sin delimitar

1 el suelo frec. en expresiones tipo ὁ δ' ἄρα πρηνὴς ἐπὶ γαίῃ κεῖτο ταθείς Il.21.118, cf. Theoc.22.128, A.R.1.428, Nonn.Par.Eu.Io.9.38, ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ Il.1.245, cf. 22.64, πολλὸν δὲ κρῖ λευκὸν ἐτώσιον ἔμπεσε γαίῃ h.Cer.309, cf. Theoc.25.259, γαῖαν κοναβίζετε ποσσίν ¡haced resonar el suelo con los pies! ref. a los Curetes, Orph.H.38.9, cf. AP 14.72.7, Opp.H.1.15
•frec. de los que caen a tierra luchando ὀδὰξ λαζόιατο γαῖαν ojalá muerdan el polvo, Il.2.418, cf. 22.17, cf. E.Ph.1423, αἵματι γαῖαν ἐρεύθων Il.11.394, cf. B.13.153, E.Ph.674, Q.S.2.356, ἀρηρομένη γ. la tierra arada Opp.C.4.436, cf. H.2.19.

2 la tierra como parte externa seca y habitada del mundo νέρθε Ποσειδάων ἐτίναξε γαῖαν Il.20.58, cf. A.R.3.864, πατὴρ δ' ἐμὸς ἄλλοθι γαίης ζώει Od.2.131, ὡς τὰ πρῶτα θεοὶ καὶ γ. γένοντο Hes.Th.108, θνητῶν οἳ κατὰ γαῖαν ἀπείριτον αἰὲν ἔασι Orph.A.20, cf. H.55.6, Nonn.Par.Eu.Io.1.10, ὅσσ' ἐπὶ γαῖαν ἑρπετὰ γίγνονται Od.4.417, cf. Cleanth.Fr.Poet.1.5, ποικίλλεται μὲν γ. πολυστέφανος Sapph.168C.2, cf. Archestr.SHell.192.2, γ. δ' ἀνέπνευσεν ... κύματος ἐξαναδῦσα Opp.C.2.148, γ. πέλει σταθερή Opp.C.2.412, ἰέναι πολλὴν ἐπὶ γαῖαν ir por el ancho mundo, Od.2.364, κορυφαὶ ... μεγάλας γαίας B.5.24, ἐς βάθος ἐκ γαίης X.Eph.3.2.13, cf. Luc.Trag.294, πόλεμος γαῖαν ἅπασαν ἔχει Callin.1.4, ὁππότε γαίης ἠὼς μέσσον ἀνέσχε cuando el día alcanzó la mitad de la tierra Nonn.D.29.299, γαίης ἐρικυδὲς ἔρεισμα glorioso baluarte de la tierra ref. a Caracalla, Opp.C.1.1, cf. H.1.3
•op. al mar ἐφ' ὑγρὴν ἠδ' ἐπ' ἀπείρονα γαῖαν Od.5.46, h.Hom.15.4, νεφέεσι κάλυψε γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον Od.5.294, 9.69, cf. Hes.Th.413, Theoc.17.76, Opp.H.1.88, 25.8, πλείη μὲν γὰρ γ. κακῶν, πλείη δὲ θάλασσα Hes.Op.101, cf. Euph.131.17v.G., Sotad.15.3
•op. los ríos ποταμοὶ καὶ γ., ... φυλάσσετε δ' ὅρκια πιστά Il.3.278, Ἀξιοῦ, ὃς κάλλιστον ὕδωρ ἐπὶ γαῖαν ἵησιν Il.21.158, cf. Call.Del.207, Opp.H.2.32
•op. al Océano, que en la concepción arcaica del mundo la limita πείρατα γαίης, Ὠκεανόν τε Il.14.200, 301, cf. Hes.Th.335, 622, φεῦγ' ἔσχατα γαίης Orác. en Hdt.7.140, cf. h.Ven.227, Simm.(?)SHell.906.6, Ὠκεανὸν ... ὃς περικυμαίνει γαίης περιτέρμονα κύκλον Orph.H.83.3
•op. al cielo πετέσθην μεσσηγὺς γαίης τε καὶ οὐρανοῦ Il.5.769, 8.46, cf. Hes.Th.427, h.Ap.84, Alc.355, Lyr.Adesp.17.22, A.Pers.499, Orph.H.14.10, γ. καὶ αἰθήρ Q.S.2.210
•bajo la cual descansan los muertos τότε δ' ἤδη ἔχεν κάτα γ. μέλαινα ya entonces lo guardaba la negra tierra, Il.2.699, cf. 16.629, Od.15.31, A.Pr.570, Thgn.878, Q.S.1.2, en lápidas Παυλεῖνον γ. δέξατο νερτερίη IUrb.Rom.1304 (I/II d.C.)
•bajo la cual habitan tb. las divinidades subterráneas ἐρινύες, αἵ θ' ὑπὸ γαῖαν ἀνθρώπους τίνυνται Il.19.259, cf. h.Cer.431, A.Eu.952, νέμονται ... ὑπὸ κεύθεσι γαίας (Cástor y Pólux), Pi.N.10.56, cf. 10.85, Thgn.243, Orph.A.174, Πλούτων, ὃς κατέχεις γαίης κληῖδας Orph.H.18.4, δαίμονες οἱ κατὰ γαίας Ar.Ra.1529
•productora de alimentos para los seres vivos βόσκει γ. μέλαινα ... ἀνθρώπους Od.11.365, cf. Arat.114, βίος ... τὸν γ. φέρει Hes.Op.32, cf. Od.19.111, h.Cer.306, h.Ap.365, Alcm.89.3, Orph.H.29.17, 36.14, Nonn.D.42.278, Orac.Sib.1.297.

3 la tierra como planeta, el globo terráqueo σοὶ δὲ πᾶς ὅδε κόσμος ἑλισσόμενος περὶ γαῖαν πείθεται Cleanth.Fr.Poet.1.7, cf. Alex.Eph.SHell. 21.11, Arat.512, Orph.H.4.3, 11.13.